คดี สืบเนื่อง มาจาก ศาลชั้นต้น พิพากษา ให้ จำเลย ที่ 1 ไถ่ถอน จำนองที่ดิน พร้อม สิ่งปลูกสร้าง แล้ว จดทะเบียน โอน กรรมสิทธิ์ ให้ โจทก์หรือ นางสาว วิไล หาก จำเลย ที่ 1 ไม่ ไถ่ถอน จำนอง ให้ จำเลย ที่ 2รับชำระหนี้ จาก โจทก์ เท่า จำนวน ที่ จำเลย ที่ 1 จะ ต้อง รับผิด ต่อจำเลย ที่ 2 ตาม สัญญาจำนอง แล้ว ให้ จำเลย ที่ 2 จดทะเบียน ไถ่ถอนจำนอง ที่พิพาท พร้อม สิ่งปลูกสร้าง
จำเลย ที่ 1 อุทธรณ์ และ ยื่น คำร้องขอ อุทธรณ์ อย่าง คนอนาถาศาลชั้นต้น ไต่สวน คำร้อง แล้ว ฟัง ข้อเท็จจริง ว่า จำเลย ที่ 1 ไม่ใช่คน ยากจน ยัง พอมี เงิน เสีย ค่าธรรมเนียมศาล ได้ จึง ให้ยก คำร้องหาก จำเลย ที่ 1 ประสงค์ จะ ดำเนินคดี ต่อไป ให้ นำ เงิน ค่าธรรมเนียมมา เสีย ภายใน 15 วัน
ก่อน ครบ กำหนด วางเงิน ค่าธรรมเนียมศาล จำเลย ที่ 1 ยื่น คำร้องขอ ขยาย ระยะเวลา วางเงิน ค่าธรรมเนียมศาล ออก ไป อีก 3 เดือน นับแต่วัน ครบ กำหนด ศาลชั้นต้น อนุญาต ให้ จำเลย ที่ 1 ขยาย ระยะเวลา วางเงินค่าธรรมเนียมศาล ชั้นอุทธรณ์ ภายใน 30 วัน นับแต่ วันที่ 15 ธันวาคม2536 ซึ่ง เป็น วันที่ จำเลย ที่ 1 ยื่น คำร้อง ต่อมา วันที่ 17 มกราคม2537 จำเลย ที่ 1 ยื่น คำร้องขอ ขยาย ระยะเวลา วางเงิน ค่าธรรมเนียมศาล ชั้นอุทธรณ์ ออก ไป อีก 15 วัน ศาลชั้นต้น มี คำสั่ง ว่า จำเลย ที่ 1ยื่น คำร้องขอ ขยาย ระยะเวลา วางเงิน ค่าธรรมเนียมศาล เกิน กำหนด เวลาที่ ขอ ขยาย ไว้ แล้ว จึง ยกคำร้อง และ การ ที่ จำเลย ที่ 1 ไม่ วางเงินค่าธรรมเนียมศาล ภายใน กำหนด ระยะเวลา ที่ ขอ ขยาย จึง ไม่รับ อุทธรณ์ของ จำเลย ที่ 1 จำเลย ที่ 1 อุทธรณ์ คำสั่ง ศาลชั้นต้น มี คำสั่งไม่รับ อุทธรณ์ คำสั่ง ดังกล่าว
ใน วันที่ 13 มกราคม 2537 ก่อน ครบ กำหนด วางเงิน ค่าธรรมเนียมจำเลย ที่ 1 ยื่น คำร้องขอ ให้ ไต่สวน คำร้องขอ ดำเนินคดี อย่าง คนอนาถาของ จำเลย ที่ 1 ใน ชั้นอุทธรณ์ ใหม่ ศาลชั้นต้น ยกคำร้อง
จำเลย ที่ 1 อุทธรณ์ คำสั่งศาล ชั้นต้น ที่ ให้ยก คำร้องขอ ดำเนินคดีอย่าง คนอนาถา ของ จำเลย ที่ 1 ใน ชั้นอุทธรณ์ ใหม่ และ อุทธรณ์ คำสั่งไม่รับ อุทธรณ์ ของ จำเลย ที่ 1 ที่ ขอ ขยาย ระยะเวลา วางเงิน ค่าธรรมเนียมศาล ใน ชั้นอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ ภาค 2 มี คำสั่ง ให้ยก คำร้อง
จำเลย ที่ 1 ฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า มี ปัญหา ต้อง วินิจฉัย ตาม ฎีกา ของ จำเลย ที่ 1ว่า สมควร ที่ จะ ไต่สวน คำร้องของ จำเลย ที่ 1 ที่ ขอ นำพยาน หลักฐานมา แสดง เพิ่มเติม ว่า เป็น คน ยากจน หรือไม่ ศาลฎีกา เห็นว่าเมื่อ ศาลชั้นต้น ไต่สวน คำร้องของ จำเลย ที่ 1 ที่ ยื่น ครั้งแรกจำเลย ที่ 1 นำสืบ ว่า จำเลย ที่ 1 ยากจน ต้อง ไป อาศัย อยู่ บ้าน ของ ผู้อื่นศาลชั้นต้น ฟัง ว่า เมื่อ ปี 2530 โจทก์ ได้ ออก เช็ค จำนวน 1,000,000 บาทให้ จำเลย ที่ 1 เป็น ค่าซื้อ ที่พิพาท จำเลย ที่ 1 จึง พอมี เงิน เสียค่าธรรมเนียมศาล ได้ จำเลย ที่ 1 มิได้ อุทธรณ์ คำสั่ง ของ ศาลชั้นต้นคง ยื่น คำร้องขอ ให้ ศาลชั้นต้น อนุญาต ให้ จำเลย ที่ 1 นำพยาน หลักฐานมา แสดง เพิ่มเติม ว่า เป็น คน ยากจน แต่ ข้ออ้าง ที่ ขอให้ ไต่สวน ใหม่ว่า จำเลย ที่ 1 เป็น คน ยากจน นั้น ปรากฏ ใน คำร้อง ว่า เป็นเหตุ เดียว กับที่ ได้ อ้าง และ ศาลชั้นต้น ไต่สวน ไว้ เดิม แล้ว ไม่มี เหตุ ที่ พอ จะ หักล้างคำวินิจฉัย ของ ศาลชั้นต้น ได้ ถึง แม้ จำเลย ที่ 1 จะ มี พยานหลักฐานเพิ่มเติม อื่น ใด ก็ ไม่พอ ที่ จะ แสดง ให้ เห็น ฐานะ ของ จำเลย ที่ 1 นอกเหนือไป จาก เดิม ที่ ศาลชั้นต้น ได้ มี คำวินิจฉัย ไว้ แล้ว จึง ไม่มี เหตุสมควรที่ จะ ไต่สวน คำร้องของ จำเลย ที่ 1 แล้ว มี คำสั่ง ใหม่ ดัง ที่จำเลย ที่ 1 ฎีกา
ส่วน ฎีกา ของ จำเลย ที่ 1 ใน เรื่อง ขอ ขยาย ระยะเวลา วางเงินค่าธรรมเนียมศาล ใน ชั้นอุทธรณ์ นั้น เห็นว่า การ ที่ ศาลชั้นต้น มี คำสั่งไม่รับ อุทธรณ์ ของ จำเลย ที่ 1 ที่ ขอ ขยาย ระยะเวลา วางเงิน ค่าธรรมเนียมศาล ใน ชั้นอุทธรณ์ และ ศาลอุทธรณ์ ภาค 2 มี คำสั่ง ว่า ที่ ศาลชั้นต้นยกคำร้อง และ ไม่รับ อุทธรณ์ ของ จำเลย ที่ 1 ชอบแล้ว เป็น เรื่องต่อเนื่อง กัน กับ คำสั่ง ของ ศาลอุทธรณ์ ภาค 2 ซึ่ง ยกอุทธรณ์ ของจำเลย ที่ 1 ที่ ขอให้ ศาลชั้นต้น มี คำสั่ง อนุญาต ให้ ไต่สวน คำร้องขอ ดำเนินคดี อย่าง คนอนาถา ของ จำเลย ที่ 1 ใน ชั้นอุทธรณ์ ใหม่ และเป็น เรื่อง ที่ ศาลอุทธรณ์ ภาค 2 สั่ง ตาม ประมวล กฎหมาย วิธีพิจารณาความ แพ่ง มาตรา 23 ใน ฐานะ เป็น เรื่อง ที่อยู่ ใน กระบวนพิจารณาใน ชั้นอุทธรณ์ ภาค 2 โดยเฉพาะ ศาลฎีกา ไม่ พึง ก้าวล่วง เข้า ไป เปลี่ยนแปลงแก้ไข ดุลพินิจ ของ ศาลอุทธรณ์ ภาค 2 ดังกล่าว ซึ่ง วินิจฉัย ชอบแล้ว
พิพากษายืน