คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1012/2497

โจทย์ฟ้องขับไล่จำเลยโดยอ้างว่าจำเลยอาศัย จำเลยต่อสู้ว่าโรงเรือนและที่พิพาทเป็นของจำเลยซื้อมาจากผู้อื่น แต่ทางการไม่อนุญาตให้ทำนิติกรรมเป็นผู้ซื้อได้ เพราะเป็นคนต่างด้าว จึงมอบให้จำเลยเป็นตัวแทนไปทำนิติกรรมแทนจำเลยดังนี้ ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยานโจทก์จำเลยเสีย แล้วพิพากษาให้โจทก์ชนะคดี เป็นการไม่ชอบเพราะถ้าฟังตามคำให้การของจำเลยแล้ว รูปคดีไม่ใช่เรื่องอาศัย โจทก์ไม่มีสิทธิฟ้องจำเลยได้ จึงต้องฟังพยานต่อไป

คดีนี้ โจทย์ฟ้องขับไล่จำเลยและบริวารออกจากที่พิพาท และให้ส่งมอบบ้านคืนให้โจทก์กับให้จำเลยในฐานะผู้จัดการบริษัทเปอรลี่ยุดเกอร์สาขาหาดใหญ่ รื้อถอนโรงเก็บสินค้าออกจากที่พิพาท โดยอ้างว่าจำเลยอาศัย

จำเลยให้การว่า โรงเรือนและที่พิพาทเป็นของจำเลยซื้อจากขุนนิพันธ์ฯ แต่ทางการไม่อนุญาตให้ทำนิติกรรมเป็นผู้ซื้อ จึงมอบให้โจทก์เป็นตัวแทนจำเลย เป็นการทำนิติกรรมอำพราง

ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยานโจทก์จำเลยและพิพากษาให้โจทก์ชนะคดี ศาลอุทธรณ์เห็นว่าเมื่อจำเลยต่อสู้ว่าเป็นผู้ซื้อที่พิพาทมาจากเจ้าของเดิมและได้ครอบครองไว้ในฐานะเป็นเจ้าของหากไม่สามารถจะทำนิติกรรมซื้อขายเองได้เพราะเป็นคนต่างด้าว จึงจัดให้โจทก์เข้าเป็นผู้มีชื่อเป็นผู้ซื้อไว้แทน ถ้าเป็นเช่นนั้นจริง โจทก์ก็ไม่มีสิทธิขับไล่ พิพากษายกคำพิพากษาศาลชั้นต้นให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาต่อไป แล้วพิพากษาใหม่ตามรูปคดี

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาไว้วินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่ว่าถ้าฟังตามข้อต่อสู้ของจำเลยแล้ว รูปคดีก็ไม่ใช่เป็นเรื่องอาศัยดังโจทก์อ้าง โจทก์ไม่มีสิทธิฟ้องจำเลยได้

พิพากษายืน