คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1056/2503

คู่สมรสที่แต่งงานกันหลังวันประกาศใช้ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 5 โดยมิได้จดทะเบียนสมรสกันนั้น ไม่ถือว่าเป็นสามีภริยากันโดยชอบด้วยกฎหมาย เมื่อคู่สมรสฝ่ายหนึ่งตายไป คู่สมรสฝ่ายที่ยังมีชีวิตอยู่ ไม่มีอำนาจฟ้องคดีแทนผู้เสียหายตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 5(2)

คดีนี้โจทก์เป็นผู้เสียหายโดยเป็นภริยานายเผียน หนูเกตุผู้ตายฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานสมคบกันฆ่านายเผียน หนูเกตุ ถึงแก่ความตายโดยเจตนา

ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้วสั่งคดีมีมูลเฉพาะจำเลยที่ 1, 2,4, 6, 7 ยกฟ้องจำเลยที่ 3, 5

จำเลยให้การปฏิเสธ ต่อสู้ว่า โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องเพราะไม่ใช่ผู้เสียหาย

ศาลชั้นต้นสอบโจทก์ ๆ แถลงว่า ไม่ได้จดทะเบียนสมรสแต่ทำพิธีแต่งงานกันเมื่อประมาณ 18 ปีมานี้

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 5(2) คำว่า สามีหรือภริยา ย่อมหมายความถึงสามีหรือภริยาตามกฎหมาย ซึ่งเมื่อประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 5 ประกาศใช้แล้วโจทก์และผู้ตายต้องสมรสกันโดยจดทะเบียน แต่โจทก์และผู้ตายมิได้จัดการจดทะเบียนสมรส แม้จะเกิดบุตรด้วยกันก็ไม่เรียกว่าเป็นสามีภริยากันตามกฎหมาย ฉะนั้น จึงไม่มีอำนาจฟ้องคดีนี้แทนผู้เสียหายตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 5(2)

พิพากษายืน