คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1072/2491

สัญญาประกันมีความว่าจำเลยได้รับประกันผู้ต้องหาไปจากความควบคุมของเจ้าพนักงานตำรวจ และสัญญาว่าจะส่งตัวผู้ต้องหาได้ตามกำหนดนัดของเจ้าพนักงาน เมื่อจำเลยไม่ส่งตัวผู้ต้องหาตามกำหนดจำเลยก็ย่อมไม่พ้นความรับผิดตามสัญญา การที่อธิบดีกรมตำรวจสั่งไม่ฟ้องผู้ต้องหาก่อนถึงกำหนดส่งตัวนั้น ไม่เป็นเหตุให้จำเลยพ้นความรับผิด หรือไม่ต้องส่งผู้ต้องหา

ความในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 113 หมายความว่า ให้อำนาจพนักงานสอบสวนเรียกประกันผู้ต้องหาได้เฉพาะเมื่อคดีอยู่ระหว่างสอบสวนเท่านั้น แต่เมื่อได้สั่งปล่อยผู้ต้องหาหรือได้ฟ้องผู้ต้องหาต่อศาลแล้ว จะเรียกประกันมิได้ มิใช่หมายความว่าเมื่อพนักงานสอบสวนสั่งไม่ฟ้องแล้วสัญญาประกันที่ทำไว้เป็นอันเลิกหรือระงับไป

ในคดีผิดสัญญาประกันผู้ต้องหาเมื่อพนักงานสอบสวนสั่งไม่ฟ้องผู้ต้องหาแล้ว ศาลย่อมลดจำนวนเงินในสัญญาให้ได้ตามนัยแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 119

ความว่า จำเลยได้ทำสัญญาประกันตัวนายเฉลิมผู้ต้องหาในคดีปล้นทรัพย์จากเจ้าพนักงานตำรวจผู้เป็นพนักงานสอบสวนไปจำเลยขอผัดส่งตัวผู้ต้องหาหลายครั้ง ครั้งที่สุดนัดให้ส่งตัวผู้ต้องหาวันที่ 2 มกราคม 2490 แต่เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2489 อธิบดีกรมตำรวจในฐานะหัวหน้าพนักงานสอบสวนได้มีคำสั่งไม่ฟ้องนายเฉลิมผู้ต้องหา โจทก์ได้ฟ้องเรียกเงินและดอกเบี้ยจากจำเลยฐานผิดสัญญาประกัน เป็นเงิน 3,050 บาท 44 สตางค์ ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้อง

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ปรากฏตามสัญญาประกันว่า จำเลยได้รับประกันนายเฉลิมผู้ต้องหาไปจากความควบคุมของเจ้าพนักงานตำรวจและสัญญาว่าจะส่งตัวผู้ต้องหาได้ตามกำหนดนัดของเจ้าพนักงานเมื่อจำเลยไม่ส่งตัวผู้ต้องหาตามกำหนด จำเลยย่อมไม่พ้นความรับผิดตามสัญญา การที่อธิบดีกรมตำรวจสั่งไม่ฟ้องนายเฉลิมก่อนถึงกำหนดวันที่ส่งตัวนั้น ไม่เป็นเหตุให้จำเลยพ้นความรับผิดหรือไม่ส่งตัวนายเฉลิม ส่วนความในมาตรา 113 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาหมายความว่า ให้อำนาจพนักงานสอบสวนเรียกประกันผู้ต้องหาได้เฉพาะเมื่อคดีอยู่ระหว่างสอบสวนเท่านั้น เมื่อได้สั่งปล่อยผู้ต้องหาหรือฟ้องผู้ต้องหาแล้ว จะเรียกประกันมิได้ มิใช่หมายความว่า เมื่อพนักงานสอบสวนสั่งไม่ฟ้องแล้ว สัญญาประกันที่ทำไว้เป็นอันเลิกหรือระงับไป ฎีกาโจทก์ฟังขึ้น

เรื่องนี้ อธิบดีกรมตำรวจสั่งไม่ฟ้องผู้ต้องหา จึงควรลดจำนวนเงินในสัญญาให้แก่จำเลยตามนัยแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 119

พิพากษากลับ ให้จำเลยใช้เงินแก่โจทก์ 300 บาท