คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1099/2502

ที่พิพาทเป็นที่ทำประโยชน์แล้ว จนเจ้าพนักงานที่ดินได้ทำใบไต่สวนและทำโฉนดแล้วพร้อมที่จะมอบให้เจ้าของที่เดิมซึ่งได้ร้องขอออกโฉนดไว้ หากแต่เจ้าของที่เดิมไม่ไปรับใบไต่สวนและโฉนดจนเกิน 10 ปี เจ้าพนักงานจึงได้สั่งทำลายเสีย ที่พิพาทจึงไม่มีใบไต่สวนและไม่มีโฉนด ครั้นที่พิพาทตกมาเป็นของจำเลยโดยเจ้าของเดิมที่ว่านั้นยกให้จำเลย จำเลยก็ได้ครอบครองทำประโยชน์มา จำเลยร้องขอให้ศาลสั่งแสดงสิทธิ ศาลก็สั่งแสดงว่าจำเลยมีสิทธิครอบครองที่พิพาท ที่พิพาทจึงเป็นที่ดินที่อยู่ในความหมายของพระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497 มาตรา 6 คือเป็นที่ดินที่อยู่ในประเภทที่ดินซึ่งเจ้าของมีสิทธิขอรับโฉนดที่ดินตามบทแห่งประมวลกฎหมายที่ดิน เวลาจะโอนขายไม่ต้องให้นายอำเภอรับรองว่าได้ทำประโยชน์แล้ว การจดทะเบียนสิทธิและการทำนิติกรรมซื้อขายที่พิพาทรายนี้ปลัดอำเภอเป็นผู้ทำแทนนายอำเภอ ย่อมเป็นการทำที่ชอบด้วยประมวลกฎหมายที่ดิน มาตรา 71(2)

คดีนี้ เนื่องมาจากศาลพิพากษาบังคับให้จำเลยชำระเงินแก่โจทก์ตามสัญญายอม จำเลยไม่ปฏิบัติตามคำบังคับ โจทก์นำยึดที่ดินที่ตำบลคลองตัน อำเภอพระโขนงโดยอ้างว่าเป็นของจำเลยเพื่อขายทอดตลาดและเอาเงินชำระหนี้

ผู้ร้องขัดทรัพย์ว่า ที่รายนี้เป็นของผู้ร้อง โดยจำเลยขายให้ผู้ร้อง ๆ ได้ครอบครองที่รายนี้มา ขอให้ศาลสั่งถอนการยึด

โจทก์ให้การ ว่าที่รายนี้เป็นของจำเลยตามคำสั่งศาล หากมีการขาย ผู้ร้องกับจำเลยก็ทำโดยไม่สุจริตเพื่อป้องกันมิให้โจทก์บังคับชำระหนี้จากที่รายนี้ การโอนกรรมสิทธิ์ต้องกระทำต่อเจ้าพนักงานที่ดินหรือผู้ทำการแทน นายอำเภอพระโขนงไม่ใช่พนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายที่ดิน ที่รายนี้ยังไม่มีคำรับรองจากนายอำเภอว่าทำประโยชน์แล้ว จึงโอนไม่ได้ การโอนไม่ชอบ ผู้ร้องกับจำเลยสมคบกันกระทำการฉ้อฉลโจทก์ เพราะผู้ร้องกับจำเลยรู้ว่าเป็นทางให้โจทก์ซึ่งเป็นเจ้าหนี้ต้องเสียเปรียบ ขอให้ยกคำร้อง

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้นว่า ที่พิพาทเป็นของผู้ร้องให้โจทก์ถอนการยึด

โจทก์ฎีกา

คดีมีปัญหามาสู่ศาลฎีกา 2 ข้อ

(1) โจทก์เถียงว่า ที่พิพาทยังไม่มีคำรับรองของนายอำเภอว่าได้ทำประโยชน์แล้ว จึงโอนไม่ได้ตาม มาตรา 8, 9 แห่ง พระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 และการจดทะเบียนโอนซื้อขายที่พิพาทนั้น พนักงานเจ้าหน้าที่ต้องเป็นเจ้าพนักงานที่ดิน ไม่ใช่นายอำเภอหรือผู้รักษาการแทน ทางพิจารณาฟังได้ว่า ที่พิพาทเป็นที่ทำประโยชน์แล้ว จนเจ้าพนักงานที่ดินได้ทำใบไต่สวนและทำโฉนดแล้วพร้อมที่จะมอบให้โต๊ะปูเจ้าของที่เดิมซึ่งได้ร้องขอออกโฉนดไว้ หากแต่โต๊ะปูไม่ไปรับใบไต่สวนและโฉนดจนเกิน 10 ปีเจ้าพนักงานจึงได้สั่งทำลายเสีย ที่พิพาทจึงไม่มีใบไต่สวนและไม่มีโฉนด ครั้นที่พิพาทตกมาเป็นของจำเลยโดยโต๊ะปูยกให้จำเลย จำเลยก็ได้ครอบครองทำประโยชน์มา จำเลยร้องขอให้ศาลสั่งแสดงสิทธิ ศาลก็สั่งแสดงว่าจำเลยมีสิทธิครอบครองที่พิพาท ที่พิพาทเป็นที่ดินอยู่ในความหมายของ พ.ร.บ. ให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 มาตรา 6 คือ เป็นที่ดินที่อยู่ในประเภทที่ดินซึ่งเจ้าของมีสิทธิขอรับโฉนดที่ดินตามบทแห่งประมวลกฎหมายที่ดิน เวลาจะโอนขายไม่ต้องให้นายอำเภอรับรองว่าได้ทำประโยชน์แล้ว การจดทะเบียนสิทธิและการทำนิติกรรมซื้อขายที่พิพาทรายนี้ ปลัดอำเภอพระโขนงเป็นผู้ทำแทนนายอำเภอ จึงเป็นการกระทำที่ชอบด้วยประมวลกฎหมายที่ดิน มาตรา 71(2)

(2) ที่ว่าผู้ร้องรับโอนที่พิพาทจากจำเลยโดยรู้ว่าเป็นทางให้โจทก์ผู้เป็นเจ้าหนี้ต้องเสียเปรียบนั้น ศาลฎีกาเห็นว่า โจทก์ไม่มีพยานหลักฐานอื่นประกอบให้พอฟังได้เช่นนั้น

ศาลฎีกาพิพากษายืน