คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1111/2493

สัญญาเช่า มีข้อความกำหนดการชำระค่าเช่ากันว่าถ้าผู้เก็บค่าเช่ามิได้ไปเก็บค่าเช่า จนล่วงพ้นวันที่ 7 ของเดือนนั้นไปแล้ว ผู้เช่าจะต้องนำค่าเช่าประจำเดือนนั้นไปชำระ ณ สำนักงานของผู้ให้เช่าภายในวันที่ 10 ของเดือนนั้น และมีอีกข้อหนึ่งว่า ถ้าผู้เช่าประพฤติผิดสัญญานี้ในข้อหนึ่งข้อใด ผู้ให้เช่าทรงไว้ซึ่งสิทธิจะบอกเลิกเพิกถอนสัญญาเช่าได้ทันทีโดยมิต้องบอกกล่าวล่วงหน้าให้ผู้เช่าทราบก็ได้ ดังนี้ เมื่อผู้เช่างดส่งค่าเช่าถึง 3 เดือน ผู้ให้เช่าจึงบอกเลิกสัญญาเช่า โดยไม่ต้องบอกกล่าวตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 560 ได้ เพราะความในมาตรา 560 นี้ จะยกมาใช้ได้ต่อเมื่อมิได้มีข้อสัญญาดังกล่าวต่อกัน

โจทก์ฟ้องขับไล่จำเลยออกจากห้องเช่า อ้างเหตุว่าจำเลยผิดนัดไม่ชำระค่าเช่า รวม 3 เดือน

จำเลยต่อสู้ว่า ไม่ได้ผิดนัด ได้ส่งค่าเช่าไปชำระทางธนาณัติแล้วได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าฯ ทางพิจารณาได้ความว่า จำเลยทำสัญญาเช่าห้องพิพาทของบริษัทไทยนิธิ เพื่อประกอบการค้ามีกำหนด 3 ปี นับแต่วันที่ 1 เมษายน 2490 ถึงวันที่ 31 มีนาคม 2493 ค่าเช่าประจำเดือนสิงหาคม กันยายนและตุลาคม 2491 จำเลยมิได้ชำระ ครั้นวันที่ 14 ตุลาคม 2491 โจทก์บอกเลิกสัญญาเช่าไปยังจำเลย ในวันที่ 29 ตุลาคม 2491 จำเลยจึงส่งค่าเช่าไปชำระทางธนาณัติ

ศาลชั้นต้นเห็นว่า ข้อเท็จจริงเชื่อไม่ได้ว่า ได้มีการบอกกล่าวให้จำเลยชำระค่าเช่าที่ค้าง จะถือว่าจำเลยผิดนัดไม่ได้ โจทก์ยังไม่มีสิทธิบอกเลิกสัญญาเช่า พิพากษายกฟ้อง

ศาลอุทธรณ์เห็นว่า โจทก์ไม่จำต้องบอกกล่าวให้จำเลยชำระค่าเช่าภายในกำหนดเวลาดังที่บัญญัติไว้ในมาตรา 560 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เพราะในสัญญาเช่ามีข้อความกำหนดไว้แล้วว่า ถ้าผู้เก็บค่าเช่ามิได้ไปเก็บค่าเช่า จนล่วงพ้นวันที่ 7 ของเดือนนั้นแล้ว ผู้เช่าต้องนำเงินค่าเช่าไปชำระ ณ สำนักงานของผู้ให้เช่าภายในวันที่ 10 ของเดือนนั้น และมีอีกข้อหนึ่งว่า ถ้าผู้เช่าประพฤติผิดสัญญานี้ในข้อใดข้อหนึ่ง หรือไม่ปฏิบัติตามหน้าที่ของผู้เช่าตามกฎหมาย ผู้ให้เช่าทรงไว้ซึ่งสิทธิจะบอกเลิกเพิกถอนสัญญาเช่าได้ทันที โดยมิต้องบอกกล่าวล่วงหน้าให้ทราบก็ได้

ส่วนเงินค่าเช่าที่จำเลยส่งไปชำระเป็นการส่งภายหลังที่โจทก์บอกเลิกสัญญาเช่าแล้ว จึงไม่ผูกพันโจทก์ พิพากษากลับให้ขับไล่จำเลย

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า จะยกมาตรา 560 มาบังคับมิได้ เพราะโจทก์จำเลยมิได้มีสัญญาไว้ชัดเจนในข้อ 5 และข้อ 14 ดังที่ศาลอุทธรณ์ยกขึ้นอ้างดังได้กล่าวข้างต้น ความในมาตรา 560 จะยกมาใช้ต่อเมื่อมิได้มีข้อสัญญาต่อกัน

จึงพิพากษายืน