คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1140/2499

ห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียนมีความประสงค์จะเลิกกิจการจึงได้ตั้งผู้ชำระบัญชีขึ้น ถ้าผู้ชำระบัญชีได้ลงมติในเรื่องทรัพย์ของห้างหุ้นส่วนไปประการใด และหุ้นส่วนไม่เห็นด้วยก็ชอบที่จะบอกปัดหรือถอดถอนผู้ชำระบัญชีเสียกรณีเพียงเท่านี้ยังไม่พอถือได้ว่าเป็นการโต้แย้งสิทธิถึงขนาดจะต้องเสนอคดีต่อศาล

โจทก์ฟ้องว่าห้างหุ้นส่วนฮับห้องเป็นห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียนมีหุ้นส่วนคือ ห้างหุ้นส่วนโฮห้อง นายเตียวโปเฉี่ยงและนายเฉ่งหลี หุ้นส่วนทั้งหมดตกลงให้เลิกหุ้นส่วนฮับห้องและโฮห้องเสีย ให้จำเลยเป็นผู้ชำระบัญชีทั้งสองแห่ง คณะผู้ชำระบัญชีได้มีมติว่าสวนยางราคา 5,800,000 บาทเป็นของห้างหุ้นส่วนโฮห้องแต่ผู้เดียว จึงขอให้ศาลยกเลิกมตินั้นเสียให้ผู้ชำระบัญชีแบ่งเงินห้างฮับห้องตามส่วน

จำเลยทุกคนปฏิเสธความรับผิด

ศาลชั้นต้นสืบพยานโจทก์ 5 ปากแล้วงดสืบพยานเสีย แล้ววินิจฉัยว่ากรณียังไม่มีข้อโต้แย้งสิทธิและหน้าที่โจทก์ถึงกับจะต้องใช้สิทธิทางศาล และคดีนี้ไม่มีทุนทรัพย์ให้ยกฟ้อง ให้คืนค่าขึ้นศาลเหลือไว้เพียง 15 บาท

โจทก์และจำเลยที่ 1, 2, 3, 5 อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้ยกคำพิพากษาศาลชั้นต้นเสีย ให้ดำเนินการพิจารณาพิพากษาใหม่ตามรูปคดี

จำเลยที่ 1, 2, 3 และ 5 ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่ากรณีเป็นเพียงความเห็นของผู้ชำระบัญชีซึ่งเป็นตัวกระทำการแทนของห้างหุ้นส่วนทั้งสอง เมื่อห้างหุ้นส่วนใดไม่เห็นด้วยก็ชอบที่จะบอกปัดเสียหรือถอดถอนผู้ชำระบัญชีเสียได้โจทก์ยังไม่มีอำนาจฟ้อง ไม่พึงต้องวินิจฉัยเรื่องทุนทรัพย์พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์