คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1149/2473

ผู้ล้มละลายจะเปนโจทก์ฟ้องคดีอาชญาอันเกี่ยวแก่ทรัพย์สมบัติของผู้ล้มละลายอันตกอยู่ในความครอบครองของเจ้าพนักงานรักษาทรัพย์โดยมิได้รับอนุญาตก่อนนั้นไม่ได้ วิธีพิจารณาอาชญา พ.ร.บ.ฎีกาอุทธรณ์ ม.8 คนบังคับอิตาลีเปนคู่ความกับคนไทย คู่ความฎีกาได้แต่ในปัญหาข้อกฎหมาย

โจทก์ซึ่งเปนคนล้มละลายได้ยื่นฟ้องจำเลยเปนคดีอาชญา โดยมิได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานรักษาทรัพย์ หาว่าจำเลยกระทำผิดฐานยักยอกฉ้อโกงปลอมหนังสือ กระทำพะยานเท็จ และเบิกความเท็จซึ่งเกี่ยวแก่ทรัพย์สมบัติของโจทก์ที่ได้มอบไว้กับจำเลยก่อนโจทก์ล้มละลาย เมื่อโจทก์ล้มละลายแล้วจำเลยกับเจ้าพนักงานรักษาทรัพย์ได้ทำความตกลงให้ขายทอดตลาดทรัพย์รายนี้ และการขายทอดตลาดนี้ได้ทำไปในความควบคุมของเจ้าพนักงานรักษาทรัพย์ดังนี้ มีปัญหาว่าโจทก์จะมีสิทธิฟ้องคดีนี้ได้หรือไม่

ศาลล่างทั้ง ๒ ตัดสินให้ยกฟ้องโจทก์

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าคดีนี้คู่ความฎีกาได้แต่ในปัญหาข้อกฎหมายเท่านั้น และคดีนี้มิใช่เปนความผิดอาชญาอันเกี่ยวแก่ตัวโจทก์ เปนคดีเกี่ยวด้วยทรัพย์สมบัติซึ่งอยู่ในความครอบครองของเจ้าพนักงานรักษาทรัพย์ตาม ม.๑๔ ข้อ ๑ และเจ้าพนักงานรักษาทรัพย์ผู้เดียวเปนผู้รับผิดชอบในระวางคดีล้มละลายยังไม่ถึงที่สุด เพราะฉะนั้นผู้ล้มละลายจึงไม่มีสิทธิจะฟ้องคดีนี้โดยมิได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานรักษาทรัพย์ก่อนได้ตาม ม.๓๐ ข้อ ๑

(ก) จึงตัดสินยืนตามศาลล่าง