คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1150/2492

นิติกรรมจำนองที่ดินทำขึ้นภายหลังใช้ป.ม.แพ่ง ฯ บรรพ 3 ถือเอานิติกรรมที่ปรากฎตามทะเบียนเป็นสำคัญ หากจะมีการเปลี่ยนแปลง ก็ต้องเปลี่ยนทางทะเบียน พฤตติการณ์ที่ผู้จำนองให้ผู้รับจำนองทำต่างดอกเบี้ย จึงหาทำให้นิติกรรมกลายเป็นขายฝากไม่.

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้จำนองที่นาไว้กับจำเลย ทำสัญญากันที่หอทะเบียนที่ดิน และโจทก์ได้มอบที่นาให้จำเลยทำต่างดอกเบี้ย จำเลยไม่ยอมให้ไถ่ จึงขอให้ศาลบังคับ จำเลยให้การว่า เมื่อโจทก์รับแล้วว่า การจำนองรายนี้จำเลยทำนาต่างดอกเบี้ย พฤตติการณ์เข้าบทขายฝาก ครบสิบปีหลุดเป็นสิทธิแก่จำเลยตามกฎหมาย คู่ความขอให้ศาลวินิจฉัยว่ากิริยาที่โจทก์จำเลยประพฤติต่อกันจะเป็นการขายฝากหรือจำนอง คู่ความไม่สืบพะยาน

ศาลชั้นต้นเห็นเป็นการขายฝาก เมื่อไม่ไถ่ภายใน ๑๐ ปี หมดสิทธิ พิพากษายกฟ้อง

ศาลอุทธรณ์เห็นว่า เป็นการจำนอง พิพากษาให้จำเลยรับชำระหนี้ และปฏิบัติการไถ่ถอนจำนองที่นาคืนแก่โจทก์

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า นิติกรรมจำนองที่ดินรายนี้ทำขึ้นภายหลังใช้ ป.ม.แพ่งฯ บรรพ ๓ แล้ว ต้องถือเอานิติกรรมที่ปรากฎตามทะเบียนเป็นสำคัญ หากจะมีการเปลี่ยนแปลงก็ต้องเปลี่ยนแปลงทางทะเบียน ประกอบทั้งการขายฝากตาม ป.ม.แพ่งฯ ถือว่าการขายฝากกรรมสิทธิในทรัพย์สินตกไปยังผู้ซื้อ หากแต่ผู้ขายอาจไถ่คืนได้ ฉะนั้นพฤตติการณ์ที่ผู้จำนองให้ผู้รับจำนองทำต่างดอกเบี้ย จึงหาทำให้นิติกรรมกลายเป็นขายฝากไปไม่

พิพากษายืน