คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1179/2495

ทรัพย์ที่ผู้ล้มละลายโอนไปยังผู้อื่นแล้ว ก่อนล้มละลายนั้นว่าโดยปรกติย่อมยึดไม่ได้ เว้นแต่จะมีการทำลายการโอนนั้นเสียก่อน อำนาจที่จะขอทำลายการโอนนั้นเป็นของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ หาใช่ของโจทก์ในคดีล้มละลายไม่ ฉะนั้นเมื่อมีผู้ร้อง ร้องขอให้ถอนการยึดทรัพย์ในคดีล้มละลายบางสิ่ง โดยอ้างว่าได้รับโอนมาจากผู้ล้มละลายโดยสุจริตและมีค่าตอบแทน ซึ่งเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์พิจารณาแล้วเห็นสมควร จึงสั่งให้ถอนการยึด ดังนี้ โจทก์จะอุทธรณ์ฎีกาคำสั่งเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ ย่อมไม่มีผล

หญิงมีสามีย่อมเป็นผู้ไร้ความสามารถแต่เฉพาะในกรณีที่จะผูกพันสินบริคณห์เท่านั้น ส่วนในแง่ผูกพันสินส่วนตัว หาได้เป็นบุคคลผู้ไร้ความสามารถไม่ จึงจะถือว่าหญิงมีสามีเป็ผู้ไร้ความสามารถ จะฟ้องคดีต้องได้รับอนุญาตจากสามีตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา 56 ยังมิได้ เว้นแต่จะเป็นกรณีต้องตาม ป.ม.แพ่งฯ มาตรา 1469 หรือมาตราอื่น ๆ ที่ห้ามไว้ โดยเฉพาะถ้าหากมีเท่านั้น

โจทก์ฟ้องขอให้กองมรดกของนายสุนทร โดยนายประพันธ์ผู้เป็นบุตรและผู้รับมรดกให้ล้มละลาย ศาลแพ่งได้สั่งพิทักษ์ทรัพย์ชั่วคราว นางส้มจีนได้ยื่นคำร้องต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ว่า ทรัพย์ที่ยึดไว้ตามบัญชีลง วันที่ ๒๗ กันยายน ๒๔๙๑ เป็นทรัพย์ที่ผู้ร้องได้รับโอนมาจากนายประพันธ์ โดยสุจริตและมีค่าตอบแทน เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์พิจารณาแล้ว มีคำสั่งให้ถอนการยึด โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลแพ่ง ศาลแพ่งมีคำสั่งยืนตามคำสั่งเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลศาลอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ในข้อที่โจทก์ฎีกาว่า นางส้มจีนผู้ร้องเป็นหญิงมีสามียังไม่ได้รับอนุญาตจากสามีนั้น ศาลฎีกาเห็นว่า ป.ม.แพ่งฯมาตรา ๓๘ บัญญัติให้หญิงมีสามีเป็นผู้ไร้ความสามารถแต่เฉพาะในกรณีที่จะผูกพันสินบริคณห์เท่านั้น ส่วนในแง่ผูกพันสินส่วนตัวหาได้เป็นบุคคลผู้ไร้ความสามารถไม่ จึงจะถือว่าหญิงมีสามี เป็นผู้ไร้ความสามารถ จะฟ้องคดีต้องได้รับอนุญาตของสามีตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา ๕๖ ยังมิได้ เว้นแต่จะเป็นกรณีต้องตาม ป.ม.แพ่งฯมาตรา ๑๔๖๙ หรือมาตรา อื่น ๆ ที่ห้ามไว้โดยเฉพาะ ถ้าหากมีเท่านั้น อย่างไรก็ดี คดีนี้สามีผู้ร้องได้อนุญาตแล้ว

ส่วนในเรื่องถอนการยึดทรัพย์รายนี้นั้น ปรากฎว่าทรัพย์รายนี้ได้โอนไปยังผู้ร้องแล้ว ว่าโดยปกติก็ย่อมยึดไม่ได้ เว้นแต่จะมีการทำลายการโอนนั้นเสียก่อนอำนาจที่จะขอทำลายการโอนเป็นของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ หาใช่ของโจทก์ไม่ ตามเจตนารมย์ ของกฎหมายล้มละลาย ก็เช่นกัน คือเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ดำเนินการเพื่อประโยชน์แก่เจ้าหนี้ของผู้ล้มละลาย หาใช่เฉพาะโจทก์ดังเช่นในกรณีที่เป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาในดคีแพ่งธรรดาไม่

จึงพิพากษายืน