คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1190/2495

ป้าเป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญาแทนหลาน ซึ่งเป็นผู้เยาว์โดยไม่มีสิทธิโดยชอบด้วยกฎหมาย จนศาลสืบพยานโจทก์ไปหมดแล้วจึงปรากฎว่าป้าไม่มีสิทธิฟ้อง ดังนี้ พึงถือได้ว่าเป็นการปฏิบัติบกพร่องในเรื่องความสามารถ ถ้าศาลเห็นว่า เพื่อเป็นความยุติธรรมศาลย่อมมีอำนาจที่จะสั่งแก้ไขข้อบกพร่องนั้นได้ตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา 56 คือสั่งตั้งผู้แทนโดยชอบธรรมเฉพาะคดีให้แก่ผู้เยาว์โดยมีผู้ขอเข้ามา หรือศาลจะพิจารณาตั้งเองดังที่บัญญัติไว้ใน ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา 56 วรรค 4 แล้ว พิจารณาคดีในข้อหาของโจทก์ไปก็ได้

คดีนี้ โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตาม ก.ม.ลักษณะอาญามาตรา ๒๔๓, ๒๗๖, ๓๒๙, ๓๓๘(๓), ๓๒๘, และ ๖๓

จำเลยให้การปฏิเสธ

เมื่อสืบพยานโจทก์หมดแล้ว ศาลสอบโจทก์ นางส้มเกลี้ยงโจทก์แถลงว่า บิดานางสาวเล็กยังมีชีวิตอยู่ นางสาวเล็กเป็นผู้เยาว์อยู่ในความปกครองของนางส้มเกลี้ยง แต่ไม่ได้รับคำสั่งศาล ศาลชั้นต้นจึงพิพากษายกฟ้องโจทก์เสียโดยวินิจฉัยว่า ไม่มีอำนาจฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นสั่งตั้งผู้แทนโดยชอบธรรมเฉพาะคดีให้โจทก์ที่ ๒ ตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา ๕๖ วรรค ๔ แล้ว พิพากษาไปตามกฎหมาย

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า แม้นางส้มเกลี้ยงจะไม่มีสิทธิฟ้องความในฐานะเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมของนางสาวเล็กก็ดีก็พึงถือได้ว่าเป็นการปฏิบัติบกพร่องในเรื่องความสามารถและโดยเฉพาะคดีนี้ เพื่อความยุติธรรม ศาลย่อมมีอำนาจสั่งแก้ำขข้อบกพร่องนั้นได้ตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา ๕๖

จึงพิพากษายืน