คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1204/2508

ในกรณีเกี่ยวกับหนี้เหนือบุคคล ถ้าจำเลยเป็นชาวต่างประเทศและอยู่ในต่างประเทศ ไม่มีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศไทย แม้มูลกรณีจะเกิดในเขตศาลไทยหรือจำเลยมีทรัพย์อยู่ในเขตศาลนั้น โจทก์ก็ไม่มีสิทธิฟ้องจำเลยต่อศาลไทย จนกว่าจำเลยจะได้เข้ามาในประเทศไทย และศาลจะดำเนินคดีต่อไปได้ก็ต่อเมื่อไดส่งหมายเรียกให้แก่จำเลยแล้ว

การดำเนินกระบวนพิจารณาของศาลในเมืองต่างประเทศตามมาตรา 34 นั้น ใช้ในกรณีที่ศาลรับฟ้องของโจทก์ไว้โดยชอบด้วยกฎหมายแล้ว แต่ศาลจะต้องดำเนินกระบวนพิจารณาในต่างประเทศซึ่งศาลอาจขอร้องให้รัฐบาลต่างประเทศจัดการให้ตามความสัมพันธ์ทางการต่างประเทศได้

โจทก์ฟ้องเรียกค่าจ้างว่าความจากจำเลย ซึ่งเป็นชาวต่างประเทศ และไม่มีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศไทย

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า คดีนี้เป็นเรื่องหนี้เหนือบุคคล จำเลยไม่มีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศไทย และไม่ได้เข้ามาในประเทศไทยชั่วคราว ไม่มีอำนาจรับฟ้องไว้พิจารณาไม่รับฟ้อง และไม่อนุญาตให้ฟ้องที่ศาลจังหวัดสงขลา

โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ในกรณีเกี่ยวกับหนี้เหนือบุคคล จำเลยเป็นคนชาติเยอรมัน อยู่ในประเทศเยอรมันนีตะวันตก และไม่มีภูมิลำเนาอยู่ในประเทศไทยในเวลาที่โจทก์ยื่นฟ้อง แม้มูลกรณีนี้จะเกิดในเขตศาลจังหวัดสงขลาหรือจำเลยมีทรัพย์อยุ๋ในเขตศาลจังหวัดสงขลา โจทก์ก็ฟ้องในศาลไทยไม่ได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๔(๓) โจทก์ยังไม่มีสิทธิฟ้องต่อศาลไทยจนกว่าจำเลยจะได้เข้ามาในประเทศไทย และศาลจะดำเนินคดีต่อไปได้เมื่อได้ส่งหมายเรียกให้แก่จำเลยแล้ว

ส่วนการดำเนินกระบวนพิจารณาของศาลในเมือต่างประเทศตามมาตรา ๓๔ นั้น เห็นว่าใช้ในกรณีที่ศาลรับฟ้องของโจทก์ไว้โดยชอบด้วยกฎหมายแล้ว แต่ศาลจะต้องดำเนินกระบวนพิจารณาในต่างประเทศ ซึ่งศาลอาจขอร้องให้รัฐบาลต่างประเทศจัดการให้ตามความสัมพันธ์ทางการต่างประเทศได้ ส่วนคดีของโจทก์ศาลไม่รับฟ้อง ไม่มีการจะดำเนินกระบวนพิจารณาต่อไป

พิพากษายืน ยกฎีกาโจทก์