คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1233-1235/2491

จำเลยเช่าห้องของโจทก์อยู่อาศัยและทำการค้าตั้งแต่ก่อนใช้พระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าฯ พ.ศ.2486 โจทก์จำเลยได้ทำสัญญากันฉบับหนึ่งเมื่อตุลาคม 2488 ความว่า ให้ขยายเวลาเช่าให้จำเลยต่อไปอีก 12 เดือน ค่าเช่าตามเดิม และถ้าในเดือนตุลาคม 2489 จำเลยยังคงอยู่ในที่เช่าต่อไป จำเลยจะต้องเสียค่าเช่าเพิ่มให้โจทก์เป็นเดือนละ 100 บาท สัญญานี้สมบูรณ์ใช้ได้ตามกฎหมาย เพราะในวันทำสัญญานั้น ไม่มีกฎหมายใดห้ามไม่ให้ขึ้นค่าเช่า ถ้าการเช่ามิได้ใช้เป็นที่อยู่อาศัยเป็นส่วนใหญ่ตามพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่า 2488 และคดีไม่มีทางจะยกเอาพระราชบัญญัติ ปี 2489 และ 2490 มาบังคับกับสัญญานี้ เพราะได้ทำกันไว้ก่อนแล้ว

คดี 3 สำนวนนี้ ศาลรวมพิจารณาได้ความว่าจำเลยทั้ง 3 ได้เช่าห้องพิพาทของโจทก์อยู่อาศัยและทำการค้าก่อนวันใช้พระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าในภาวะคับขัน พ.ศ. 2486 เมื่อเดือนตุลาคม 2488 จำเลยทั้ง 3 ต่างได้ทำสัญญาต่างตอบแทนกับโจทก์ขยายเวลาเช่าให้จำเลยอยู่ต่อไปอีก 12 เดือน ถ้าในเดือนตุลาคม 2489 จำเลยยังคงอยู่ในตึกที่เช่าต่อไป จำเลยต้องเสียค่าเช่าให้โจทก์เดือนละ 100 บาท และจำเลยคงอยู่ตลอดมาจนบัดนี้ โจทก์จึงฟ้องขอให้จำเลยชำระค่าเช่าที่ค้าง และชำระค่าเช่าต่อไปจนกว่าจะออกจากตึกที่เช่า ถ้าจำเลยไม่ปฏิบัติตาม ก็ขอให้ขับไล่ จำเลยให้การว่า ได้รับความคุ้มครองจากพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าในภาวะคับขัน 2489 โจทก์ไม่เคยบอกเลิกการเช่า และจำเลยไม่เคยทำสัญญาใด ๆ กับโจทก์ตามฟ้อง ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้อง

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า สัญญาที่โจทก์จำเลยทำกันตั้งแต่เดือนตุลาคม 2488 นับว่าสมบูรณ์ใช้ได้ตามกฎหมายเพราะในวันทำสัญญานั้นไม่มีกฎหมายใดห้ามมิให้ผู้เช่าและผู้ให้เช่าตกลงขึ้นราคาค่าเช่ากันถ้าการเช่ามิได้ใช้เป็นที่อยู่อาศัยเป็นส่วนใหญ่ตามความในพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่า พ.ศ. 2488 คดีไม่มีทางจะหยิบยกพระราชบัญญัติปี 2489, 2490 มาใช้บังคับสัญญานี้ได้ เพราะได้ทำกันไว้ก่อนแล้ว

พิพากษากลับ ให้จำเลยชำระค่าเช่าที่ค้าง และเสียค่าเช่าตั้งแต่วันฟ้องเดือนละ 100 บาทจนกว่าจะออกจากที่เช่า ถ้าไม่ชำระค่าเช่าที่ค้างก็ให้ออกจากที่เช่า