คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1233/2523

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยยื่นใบสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ต่อผู้ว่าราชการจังหวัด โดยจำเลยไม่มีความรู้ตามที่กฎหมายกำหนด จำเลยได้ใช้ใบสุทธิปลอมเป็นหลักฐานแสดงว่าเป็นผู้สอบไล่ได้ชั้นเตรียมอุดมศึกษา เป็นการฝ่าฝืน พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2522 มาตรา 26 กับจำเลยปลอมใบสุทธิและใช้ใบสุทธิปลอม เป็นความผิดฐานปลอมเอกสาร ใช้เอกสารปลอม และแจ้งความเท็จต่อเจ้าพนักงาน ขอให้ลงโทษ ดังนี้ ถือว่าการกระทำดังที่กล่าวหาเป็นการกระทำต่อเจ้าพนักงาน การที่โจทก์ซึ่งเป็นผู้สมัครแข่งขันกับจำเลยต้องถูกแย่งคะแนนทำให้แพ้การเลือกตั้ง ก็หาใช่เป็นผลโดยตรงจากการกระทำของจำเลยไม่ โจทก์มิใช่บุคคลผู้ได้รับความเสียหาย เนื่องจากการกระทำผิดฐานใดฐานหนึ่งดังฟ้อง จึงไม่เป็นผู้เสียหายตามกฎหมาย ไม่มีอำนาจฟ้อง

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นบุคคล สัญชาติไทย แต่บิดาเป็นคนต่างด้าว จำเลยไม่มีคุณสมบัติตามที่มาตรา ๑๙ แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๒๒ กำหนด ได้ยื่นใบสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ต่อผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา โดยใช้ใบสุทธิปลอมเป็นหลักฐานแสดงว่าจำเลยเป็นผู้สอบไล่ได้ขั้นเตรียมอุดมศึกษาปีที่สอง (แผนกศิลป์) โรงเรียนวัฒนศิลป์วิทยา อันเป็นการฝ่าฝืนมาตรา ๒๖ แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๒๒ กับจำเลยได้ปลอมใบสุทธิฉบับดังกล่าว และใช้ใบสุทธิที่จำเลยปลอมขึ้นและแจ้งความเท็จต่อเจ้าพนักงานผู้รับสมัครรับเลือกตั้งด้วย โจทก์เป็นผู้สมัครแข่งขันกับจำเลยได้รับความเสียหายจากการกระทำของจำเลย คือต้องถูกแย่งคะแนนเสียงทำให้ไม่ได้รับเลือกตั้ง ขอให้ลงโทษตาม พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๒๖, ๘๔ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๖๔, ๒๖๘๗ และ ๑๓๗

ศาลชั้นต้นตรวจคำฟ้องแล้วเห็นว่า โจทก์มิใช่ผู้เสียหายตามกฎหมายที่จะฟ้องคดีได้ จึงไม่รับฟ้องไว้ไต่สวนมูลฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีนี้โจทก์ฟ้องกล่าวหาว่าจำเลยยื่นใบสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรต่อผู้ว่าราชการจังหวัด ซึ่งเป็นเจ้าพนักงานตามกฎหมายโดยจำเลยไม่มีความรู้ตามที่กฎหมายกำหนด จำเลยใช้ใบสุทธิปลอมเป็นหลักฐานแสดงว่าเป็นผู้สอบไล่ได้ชั้นเตรียมอุดมศึกษา เป็นการฝ่าฝืน พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๒๖ กับจำเลยปลอมใบสุทธิและใช้ใบสุทธิปลอม เป็นความผิดฐานปลอมเอกสาร ใช้เอกสารปลอม และแจ้งความเท็จต่อเจ้าพนักงาน ขอให้ลงโทษ ดังนี้ ถือว่าการกระทำดังที่กล่าวหาเป็นการกระทำต่อเจ้าพนักงานและผู้อื่น มิได้กระทำต่อโจทก์ แม้โจทก์เป็นผู้สมัครแข่งขันกับจำเลยต้องถูกแย่งคะแนนทำให้แพ้การเลือกตั้ง ก็หาใช่เป็นผลโดยตรงจากการกระทำของจำเลยไม่ โจทก์มิใช่บุคคลผู้ได้รับความเสียหายเนื่องจากการกระทำผิดฐานใดฐานหนึ่ง ดังฟ้อง โจทก์จึงไม่เป็นผู้เสียหายตามกฎหมาย ไม่มีอำนาจฟ้อง

พิพากษายืน