คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1266/2473

ทางเดิร เจ้าของที่ดินทำทางเดิรในที่ของตนเพื่อให้คนเช่าที่ดินเดิรนั้นไม่เรียกว่าทางสาธารณะ วิธีพิจารณาแพ่งตัดสินนอกฟ้อง ฟ้องขอให้เปิดทางจะตัดสินให้เขาอาศัยเดิรบนทางนั้นไม่ได้สวมสิทธิของคนที่ขายที่ไปก่อนตนซื้อไม่ได้

ที่ดินของโจทก์ด้านหนึ่งติดที่จำเลย อีก ๓ ด้านติดคลองหัวลำโพง ส่วนที่ดินของจำเลยไม่ติดถนนหลวงต้องอาศัยเดิรผ่านที่คนอื่นออกถนน และไม่ปรากฎว่าที่ดินของโจทก์มีทางเดิรข้ามที่ดินของจำเลยมาก่อนไม่ แต่จำเลยทำทางในที่ดินของจำเลยเพื่อให้ผู้เช่าเดิรไปออกถนนจำเลยไม่ยอมให้โจทก์เดิรทางนั้น โจทก์จึงฟ้องขอให้เปิดทาง

ศาลแพ่งเห็นว่าควรให้โจทก์เดิรบนทางที่จำเลยทำนั้นด้วย เพราะโจทก์ไม่มีทางออก

ศาลอุทธรณ์ตัดสินกลับใหยกฟ้อง เห็นว่าที่ศาลแพ่งตัดสินนั้นเปนการนอกฟ้อง เพราะโจทก์ไม่ได้ฟ้องขอให้ศาลสั่งทำทางเดิรข้ามที่ดินจำเลย โจทก์เพียงแต่ฟ้องขอให้เปิดทางสาธารณะ แลโจทก์สืบไม่ได้ว่าเปนทางสาธารณะหรือที่ดินนี้มีทางเดิรข้ามที่ดินจำเลย

ศาลฎีกาตัดสินยืนตามศาลอุทธรณ์ เพราะโจทก์สืบไม่สมว่าเปนทางสาธารณะหรือยอมให้ใครเดิรมาแล้ว ข้อที่โจทก์ขอสวมสิทธิของพระยาวิสุทธิ์ ก็ปรากฎว่าพระยาวิสุทธิ์ได้ขายที่ให้จำเลยก่อนโจทก์ข้อที่นี้ โจทก์จะสวมสิทธิไม่ได้