คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1268/2493

โจทก์ฟ้องว่าได้เสนอขายสิ่งของแก่จำเลย ๆ ได้สนองรับซื้อสิ่งของนั้น ตามคำเสนอของโจทก์แล้วแต่ต่อมาบิดพริ้วไม่ยอมทำสัญญาซื้อขายสิ่งของนั้นกับโจทก์ทำให้โจทก์ได้รับความเสีย หาย จึงขอให้ศาลแสดงว่าการกระทำระหว่างโจทก์จำเลยเป็นสัญญาจะซื้อขายมีผลผูกพันและบังคับได้ตามกฎหมาย ดังนี้ยังไม่เป็นเหตุผลที่โจทก์จะต้องมาขอใช้สิทธิทางศาลตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา 55 เพราะเป็นเรื่องที่ขอให้แสดงว่าได้มีการตกลงจะทำสัญญาระหว่างโจทก์จำเลยหรือไม่เท่านั้น ถ้าโจทก์ยืนยันว่าได้มีการตกลงกับจำเลยแล้ว และจำเลยกระทำผิดข้อตกลงอย่างใด โจทก์ชอบที่จะฟ้องร้องว่ากล่าวในทางนั้น ฉะนั้นในเรื่องนี้จึงยังไม่เป็นมูลกรณีที่จะพึงฟ้องร้องกลับ

(ประชุมใหญ่)

โจทก์ฟ้องกล่าวว่าเมื่อวันที่ ๗ พฤศจิกายน ๒๔๙๑ โจทก์ได้มีหนังสือเสนอขายกระดาษปรู๊ฟ ๕๐,๐๐๐ ริม ราคาริมละ ๕๒ บาทและกระดาษปอนด์สีขาว ๕๐,๐๐๐ ริม ราคาริมละ ๑๒๐ บาท รวมเป็นเงิน ๘,๐๘๐,๐๐๐ บาท ให้แก่กระทรวงการอุตสาหกรรมโดยโจทก์ขอรับเงินล่วงหน้าเป็นเงินปอนด์สเตอริงเป็นจำนวน ๒๐๒,๐๐๐ ปอนด์ กระทรวงการอุตสาหกรรมได้พิจารณาคำสนองของโจทก์แล้วตกปากลงคำสนองรับซื้อกระดาาตามคำเสนอของโจทก์โดยมีหลักฐานเป็นหนังสือและได้แจ้งให้โจทก์ทราบคำรับสนองรับแล้ว ต่อมาจำเลยกลับถ้อยคืนคำไม่ยอมสัญญาซื้อขายกระดาษรายนี้กับโจทก์และไม่ยอมจ่ายเงินราคาล่วงหน้าให้โจทก์ โดยอ้างว่าคำสนองรับยังไม่ผูกพันจำเลยบ้าง ยังไม่มีเงินตราบ้างเป็นเหตุให้โจทก์เสียหายมาก ซึ่งโจทก์ขอสงวนสิทธิไว้ว่ากล่าวเอากับจำเลยต่อไป ขอให้ศาลแสดงว่าการกระทำระหว่างโจทก์กับจำเลยเป็นสัญญาจะซื้อขายมีผลผูกพันและบังคับได้ตามกฎหมาย เสียค่าขึ้นศาล ๑๕ บาทเป็นคดีไม่มีทุนทรัพย์

จำเลยปฏิเสธความรับผิด ต่อสู้ว่ายังไม่มีผลผูกพันเป็นสัญญาจะซื้อขาย

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา ศาลชั้นต้นสั่งรับฎีกาว่าเป็นปัญหาข้อกฎหมาย

ศาลฎีกาได้ประชุมใหญ่มีมติว่าตามคำฟ้องที่โจทก์กล่าวอ้างขึ้นมานี้ยังไม่เป็นเหตุผลที่โจทก์จะต้องมาขอใช้สิทธิทางศาล ตาม ป.ม.วิ.แพ่งมาตรา ๕๕ เพราะเป็นเรื่องที่ขอให้แสดงว่า ได้มีการตกลงจะทำสัญญากันระหว่างโจทก์จำเลยแล้ว หรือไม่เท่านั้น ถ้าโจทก์ยืนยันว่าได้มีการตกลงกับจำเลยแล้ว และจำเลยกระทำผิดข้อตกลงอย่างใด โจทก์ก็ชอบที่จะฟ้องร้องว่ากล่าวในทางนั้น ฉะนั้นในเรื่องนี้จึงยังไม่เป็นมูลกรณีที่จะพึงฟ้องร้องกัน

พิพากษายืน