คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 128/2521

เมื่อเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินของลูกหนี้ตามคำพิพากษาแล้ว ย่อมเป็นผู้ยึดถือและมีสิทธิครอบครองที่ดินนั้นกับมีหน้าที่รับผิดชอบในการดูแลรักษาจนกว่าจะเสร็จสิ้นการบังคับคดีถ้าปรากฏว่ามีผู้บุกรุกเข้ามาอยู่ในที่ดินดังกล่าว อันเป็นการรบกวนการครอบครองของพนักงานบังคับคดี ก็ชอบที่เจ้าพนักงานบังคับคดีจะดำเนินการอย่างหนึ่งอย่างใดเพื่อที่จะให้การบังคับคดีสำเร็จลุล่วงไป การที่เจ้าพนักงานบังคับคดีมอบให้โจทก์เป็นผู้รักษาที่ดินที่ยึดไว้หาทำให้เจ้าพนักงานบังคับคดีหมดอำนาจหน้าที่และพ้นความรับผิดตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 278 ไม่

โจทก์ผู้ได้รับมอบหมายจากเจ้าพนักงานบังคับคดีให้เป็นผู้รักษาทรัพย์ที่ยึดไว้ยื่นคำแถลงต่อศาลว่ามีผู้บุกรุกที่ดิน ได้ขอให้เจ้าพนักงานบังคับคดีดำเนินคดีกับผู้บุกรุกแต่เจ้าพนักงานบังคับคดีไม่ดำเนินการอย่างไร ชอบที่ศาลชั้นต้นจะสั่งไม่ไต่สวนคำแถลงของโจทก์แล้วสั่งการอย่างหนึ่งอย่างใดต่อไปตามที่เห็นสมควร

กรณีสืบเนื่องมาจากศาลได้มีคำพิพากษาตามยอมให้จำเลยชำระเงินแก่โจทก์ จำเลยไม่ชำระ โจทก์จึงนำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินของจำเลยแล้วมอบให้โจทก์เป็นผู้รักษา ต่อมาโจทก์ได้ยื่นคำแถลงต่อศาลจังหวัดกระบี่ว่ามีผู้บุกรุกเข้าไปครอบครองที่ดิน โจทก์ขอให้เจ้าพนักงานบังคับคดีดำเนินคดีกับผู้บุกรุก แต่เจ้าพนักงานบังคับคดีไม่ดำเนินการอย่างใด

ศาลชั้นต้นสั่งว่า เจ้าพนักงานบังคับคดีได้ปฏิบัติหน้าที่ไปตามกฎหมายเรียบร้อยแล้ว โจทก์เองมีหน้าที่ต่อมาตามสัญญารักษาทรัพย์ที่จะต้องดำเนินการต่อผู้ละเมิด

โจทก์อุทธรณ์คำสั่ง

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 278ให้อำนาจเจ้าพนักงานบังคับคดีที่จะยึดหรืออายัด และยึดถือทรัพย์สินของลูกหนี้ตามคำพิพากษาไว้ กับมีอำนาจเอาออกขายทอดตลาด และเป็นผู้รับผิดในการรักษาไว้โดยปลอดภัย มาตรา 279 ก็บัญญัติว่าถ้ามีผู้ขัดขวางการบังคับคดีเจ้าพนักงานบังคับคดีชอบที่จะร้องขอความช่วยเหลือจากเจ้าพนักงานตำรวจดังนั้น เมื่อเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินของลูกหนี้ตามคำพิพากษามาแล้วโดยอำนาจแห่งกฎหมาย ย่อมเป็นผู้ยึดถือและมีสิทธิครอบครอง กับมีหน้าที่รับผิดชอบในการดูแลรักษาที่ดินนั้นไว้จนกว่าจะขายทอดตลาดไปตามขั้นตอนของการบังคับคดี ถ้าปรากฏว่ามีผู้บุกรุกเข้ามาอยู่ในที่ดินดังกล่าว อันเป็นการรบกวนการครอบครองของเจ้าพนักงานบังคับคดี ทำให้ไม่อาจดำเนินการบังคับคดีให้สำเร็จลุล่วงไปก็ชอบที่เจ้าพนักงานบังคับคดีจะดำเนินการอย่างหนึ่งอย่างใดเพื่อที่จะได้ดำเนินการบังคับคดีต่อไป การที่เจ้าพนักงานบังคับคดีมอบที่ดินไว้ให้โจทก์เป็นผู้รักษาหาทำให้เจ้าพนักงานบังคับคดีหมดอำนาจหน้าที่และพ้นความรับผิดตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 278 ไม่ เมื่อปรากฏตามคำแถลงของโจทก์ว่าเจ้าพนักงานบังคับคดีไม่ดำเนินการอย่างไร จึงชอบที่ศาลชั้นต้นจะสั่งไต่สวนคำแถลงของโจทก์แล้วสั่งการอย่างหนึ่งอย่างใดต่อไปตามที่เห็นสมควร

พิพากษากลับ ให้ศาลชั้นต้นรับคำแถลงของโจทก์ไว้ทำการไต่สวนแล้วสั่งการอย่างหนึ่งอย่างใดต่อไปตามที่เห็นสมควรเพื่อให้การบังคับคดีเสร็จไป