คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1284/2497

โจทย์ฟ้องขอให้ศาลแสดงว่าโจทก์มีสิทธิครอบครองในที่ดินที่พิพาทในวันชี้สอบสถาน ข้อเท็จจริงรับกันว่าโจทก์เป็นคนต่างด้าวเชื้อชาติจีนยังไม่ได้รับอนุญาตให้มีที่ดินดังนี้ ศาลจะสั่งงดสืบพยานแล้วพิพากษายกฟ้องโดยเห็นว่าโจทก์เป็นคนต่างด้าวต้องห้ามไม่ให้มีที่ดินตามมาตรา 5,6, แห่ง พ.ร.บ.ที่ดินในส่วนที่เกี่ยวกันคนต่างด้าว 2486 นั้นเสีย หาเป็นการชอบไม่ เพราะยังมีข้อยกเว้นว่าถ้าได้รับอนุญาตแล้ว คนต่างด้าวมีที่ดินได้

โจทย์ฟ้องว่า ที่แปลงหนึ่งกับโรงแถว นางจิวและ นางกิมฟุ้ง ขายให้โจทก์ต่อมาจำเลยได้ร้องต่อเจ้าหน้าที่ ขอให้ทำนิติกรรมขายให้นายมนู โจทก์จึงขอให้ศาลแสดงว่าที่นี้และโรงแถวโจทก์มีสิทธิครอบครองขอห้ามจำเลยอย่าขาย จำเลยให้การต่อสู้ว่าโจทก์เป็นคนต่างด้าวต้องห้ามไม่ให้มีที่ดิน และมีข้อต่อสู้อื่น ๆ อีก

วันชี้สองสถานข้อเท็จจริงรับกันเพียงข้อเดียวคือรับว่า โจทก์เป็นคนต่างด้าวเชื้อชาติจีน ยังไม่ได้รับอนุญาตให้มีที่ดิน ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยานแล้วพิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า คนต่างด้าว ถ้าได้รับอนุญาตเจ้าหน้าที่แล้ว คนต่างด้าวมีที่ดินได้ โจทก์จึงมีช่องทางที่จะเป็นเจ้าของที่ดิได้อยู่ อีกประการหนึ่งโจทก์ไม่ได้ขอให้ศาลแสดงว่าให้โจทก์มีกรรมสิทธิ

พิพากษายกคำพิพากษาศาลล่างทั้ง ๒ ให้ศาลชั้นต้นพิจารณาพิพากษาใหม่