คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1314/2501

โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยแบ่งที่พิพาทให้ตามสัญญาประนีประนอมยอมความ จำเลยต่อสู้ว่าสัญญาดังกล่าวเป็นสัญญายกให้ไม่ใช่สัญญาประนีประนอมยอมความ ไม่มีผลบังคับ

เมื่อข้อความในสัญญาที่โจทก์อ้าง มีข้อความแสดงให้เห็นว่าการที่จำเลยจะให้ที่ดินครั้งนี้เพราะโจทก์เป็นบุตรบุญธรรมของนางกีเจ้าของเดิม ซึ่งบอกว่าให้แก่โจทก์ตั้งแต่ก่อนที่นางกีโอนที่พิพาทให้แก่จำเลย ไม่มีข้อความตอนใดระบุว่า เป็นการระงับข้อพิพาทระหว่างโจทก์กับจำเลยเลยสัญญาดังกล่าว จึงเป็นเรื่องที่จำเลยจะยกที่ดินให้โจทก์ตามที่นางกีได้เคยพูดไว้เท่านั้น ไม่ใช่สัญญาประนีประนอมยอมความตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 850

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นบุตรนางเทียน โจทก์กับนางเทียนเป็นบุตรบุญธรรมของนายใช้นางกี นายใช้ตาย นางกรับมรดกที่พิพาทแล้วโอนให้จำเลยแต่ผู้เดียวไม่แบ่งให้โจทก์ โจทก์จะฟ้องเพิกถอนการโอนให้จำเลยจึงตกลงทำสัญญาประนีประนอมยอมความ ยอมแบ่งที่พิพาทให้โจทก์แล้วไม่ปฏิบัติตามสัญญายอม จึงฟ้องขอให้แบ่งตามยอม

จำเลยต่อสู้ว่า สัญญาที่โจทก์อ้างไม่ใช่สัญญายอมความ เป็นสัญญาให้ โจทก์ไม่ใช่บุตรบุญธรรมของนายใช้นางกี

วันชี้สองสถาน โจทก์แถลงว่า เป็นสัญญาประนีประนอมยอมความจำเลยว่าเป็นสัญญาให้โดยเสน่หาโจทก์ประพฤติไม่เป็นที่พอใจจำเลยจำเลยไม่สมัครใจให้ต่อไป โจทก์จำเลยขอให้ศาลวินิจฉัยเฉพาะตามสัญญาท้ายฟ้องหมาย จ.1 ศาลชั้นต้นเห็นว่าเป็นประเด็นที่จะต้องวินิจฉัยมีอยู่ข้อเดียว คือสัญญาหมาย จ.1 ข้อที่โจทก์แถลงเรื่องบุตรบุญธรรมไม่จำเป็นต้องนำพยานเข้าสืบ จึงให้งดสืบพยาน

ศาลชั้นต้นเห็นว่า สัญญาหมาย จ.1 ไม่ใช่สัญญาประนีประนอมยอมความ มีลักษณะเป็นสัญญาให้อสังหาริมทรัพย์ซึ่งยังมิได้มีการโอนกันให้ถูกต้องพิพากษายกฟ้องโจทก์ และศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกาต่อมา

ศาลฎีกาเห็นว่า ข้อความในสัญญาหมาย จ.1 มีแต่เพียงว่า จำเลยจะแบ่งแยกที่ดินพิพาทให้แก่โจทก์ในฐานะเป็นลุงของจำเลย โดยมิได้ซื้อขายหรือแลกเปลี่ยนกับสิ่งของอื่นแต่อย่างใด การที่จะให้ที่ดินครั้งนี้เพราะโจทก์เป็นบุตรเลี้ยงของนางกีเจ้าของโฉนดเดิม ซึ่งบอกว่าให้แก่โจทก์ตั้งแต่ก่อนที่นางกีโอนที่ดินแปลงนี้ให้เป็นสิทธิแก่จำเลย ไม่มีข้อความตอนใดระบุว่าเป็นการระงับข้อพิพาทระหว่างโจทก์กับจำเลยเลย สัญญาดังกล่าว จึงเป็นเรื่องที่จำเลยจะยกที่ดินให้โจทก์ตามที่นางกีได้เคยพูดไว้เท่านั้น ไม่ใช่สัญญาประนีประนอมยอมความ ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 850 พิพากษายืน