คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 134/2482

การให้ที่ดินแก่กันโดยมิได้ทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ การให้นั้นย่อมไม่สมบูรณ์ พฤติการณ์ที่ถือว่าเป็นการปกครองปรปักษ์ ไม่ใช่เป็นการปกครองแทนกันครองครองปรปักษ์ต้องครอบครองติดต่อกันครบ 10 ปี จึงจะได้กรรมสิทธิ์

โจทก์กับ ล.ภรรยาเป็นเจ้าของที่ดินรายพิพาท ล.ตายมาได้ ๓๐ ปีเศษแล้วเมื่อ ล. ตาย สามีจำเลยซึ่งเป็นบุตร์โจทก์กับ ล.อายุได้ ๑๕ - ๑๖ ปี ได้อยู่กับโจทก์มาจนบรรลุนิติภาวะ แล้วก็ครอบครองที่นาร่วมกันโจทก์มาอีก ๓ - ๔ ปี ก็ไปได้ภรรยาอยู่ที่อื่นมิได้เกี่ยวข้องกับที่รายพิพาทอีก โจทก์คงครอบครองที่นามาฝ่ายเดียวเกิน ๑๐ ปี ครั้นเมื่อ ๘ ปีมานี้ สามีจำเลยจึงกลับเข้ามาอยู่ในรายพิพาทนี้อีก บัดนี้สามีจำเลยตายโจทก์จึงฟ้องขับไล่

ศาลฎีกาตัดสินว่าระหว่างสามีจำเลยขาดการปกครองไปนี้น ไม่ปรากฎพฤตติการณ์อันใดล่อให้เห็นว่า โจทก์ครอบครองส่วนมฤดกไว้แทน จึงต้องฟังว่าสามีจำเลยละทิ้งที่อันตนมีส่วนได้เกิน ๑๐ ปี ย่อมขาดกรรมสิทธิแล้ว การที่สามีจำเลยเข้ามาอยู่ครั้งหลังคำพะยานจำเลยว่าโจทก์ยกให้ แต่มิได้ทำเป็นหนังสือและจดทะเบียน จึงไม่สมบูรณ์ตามประมวลแพ่งฯ ม.๕๒๕ และทั้งสามีจำเลยก็ครอบครองมายังไม่ครบ ๑๐ ปี จึงไม่มีสิทธิดีกว่าโจทก์ พิพากษากลับศาลอุทธรณ์ยืนตามศาลชั้นต้นให้ขับไล่จำเลย