คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1463/2525

โจทก์จำเลยทำสัญญากันโดยจำเลยยอมแบ่งที่นาพิพาทให้โจทก์และโจทก์ยอมยกกระบือและแบ่งเงินกับข้าวเปลือกให้จำเลย สัญญาดังกล่าวจึงเป็นสัญญาต่างตอบแทน จำเลยจะบอกเลิกสัญญากับโจทก์ได้จะต้องมีเหตุที่ระบุไว้ในข้อสัญญาว่าให้บอกเลิกสัญญาได้ หรือมีเหตุอื่นที่กฎหมายให้อำนาจจำเลยบอกเลิกสัญญาได้ จำเลยจะบอกเลิกสัญญาโดยอ้างเหตุแต่เพียงว่าข้อสัญญาไม่เป็นไปตามความประสงค์ของจำเลย โดยโจทก์ไม่ยินยอมด้วยหาได้ไม่ เพราะโจทก์มิได้เป็นฝ่ายผิดสัญญาและตามข้อสัญญาก็มิได้ให้สิทธิจำเลยที่จะ เลิกสัญญาเพราะเหตุดังกล่าวได้

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์จำเลยได้ทำสัญญาแบ่งทรัพย์สินซึ่งบิดามารดาของโจทก์จำเลยทำมาหาได้ด้วยกัน โดยจำเลยยอมแบ่งที่ดินพิพาทให้โจทก์ ส่วนโจทก์ยินยอมยกกระบือข้าวเปลือกและเงินให้จำเลย จำเลยไม่ไปจดทะเบียนแบ่งที่ดินพิพาทให้โจทก์ จึงขอให้บังคับจำเลยจดทะเบียนแบ่งที่ดินพิพาทให้โจทก์

จำเลยให้การว่า จำเลยจะแบ่งที่ดินให้โจทก์โดยมีเงื่อนไขว่า โจทก์ต้องยอมให้จำเลยอาศัยอยู่ด้วยตลอดไป แต่สัญญาที่โจทก์นำมาฟ้องไม่ได้ระบุเงื่อนไขให้ครบถ้วน จำเลยจึงได้บอกเลิกสัญญากับโจทก์แล้ว ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยจดทะเบียนแบ่งที่ดินพิพาทให้โจทก์

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยไม่ได้ยินยอมแบ่งที่พิพาทให้โจทก์โดยเสน่หา แต่โจทก์ได้ยินยอมยกกระบือและแบ่งเงินกับข้าวเปลือกให้จำเลยในคราวเดียวกันด้วย โจทก์จำเลยต่างมีฐานะเป็นเจ้าหนี้ลูกหนี้ซึ่งกันและกัน สัญญาดังกล่าวจึงมีลักษณะเป็นสัญญาต่างตอบแทนข้อที่จำเลยอ้างว่าได้บอกเลิกสัญญากับโจทก์แล้วนั้น เห็นว่าเหตุที่จำเลยจะเลิกสัญญาได้จะต้องเป็นไปตามที่ระบุไว้ในข้อสัญญา หรือมีเหตุอื่นที่กฎหมายให้อำนาจจำเลยบอกเลิกสัญญาไว้ ดังนั้น จำเลยจะบอกเลิกสัญญาโดยอ้างเหตุแต่เพียงว่า ข้อสัญญาไม่เป็นไปตามความประสงค์ของจำเลยโดยโจทก์ไม่ยินยอมหาได้ไม่ เพราะไม่ใช่เป็นเหตุจากฝ่ายโจทก์เป็นฝ่ายผิดสัญญาแต่ประการใด และตามข้อสัญญาก็มิได้ให้สิทธิจำเลยที่จำขอเลิกสัญญาเพราะเหตุดังกล่าวได้

พิพากษายืน