คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1477/2496

คนที่มีสัญชาติไทย แต่ไปอยู่ต่างประเทศเสียตั้งแต่เล็กๆครั้นโตขึ้นจึงเดินทางเข้ามาในประเทศไทย พนักงานเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองไม่ยินยอมให้ผู้นั้นอาศัยอยู่ในประเทศไทย โดยถือว่าเป็นคนต่างด้าว ดังนี้ ผู้นั้นมีสิทธิฟ้องกระทรวงมหาดไทยเป็นจำเลย ขอให้ศาลเพิกถอนคำสั่งเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองดังกล่าวได้

โจทก์ฟ้องกล่าวว่า โจทก์เป็นบุคคลเกิดที่ประเทศไทย แต่ไปอยู่ประเทศจีนเสียแต่เล็ก ครั้นเมื่อวันที่ 25 เมษายน 2494 โจทก์เดินทางกลับเข้ามายังประเทศไทย พนักงานเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองไม่ยินยอมให้โจทก์อาศัยอยู่ในประเทศไทย โดยถือว่าเป็นคนต่างด้าวจึงฟ้องขอให้ศาลพิพากษาว่า โจทก์เป็นบุคคลมีสัญชาติไทยและให้เพิกถอนคำสั่งเจ้าพนักงานตรวจคนเข้าเมืองที่สั่งให้โจทก์ออกจากประเทศไทย

จำเลยตัดฟ้องว่า กระทรวงมหาดไทยจำเลยไม่มีส่วนเกี่ยวข้องตามพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง และต่อสู้ว่าโจทก์ไม่ใช่คนไทย และว่าโจทก์ควรจะทำเป็นคำร้อง ไม่ใช่มาฟ้อง

ศาลแพ่งพิจารณาแล้วเห็นว่า กองตรวจคนเข้าเมืองเป็นกองขึ้นในกรมตำรวจ สังกัดกระทรวงมหาดไทยตามระเบียบบริหารราชการแผ่นดินโจทก์จึงมีอำนาจฟ้องจำเลยได้ ส่วนข้อเท็จจริงฟังว่าโจทก์เป็นคนไทย จึงพิพากษาให้เพิกถอนคำสั่งเจ้าพนักงานตรวจคนเข้าเมืองที่สั่งให้โจทก์ออกไปจากประเทศไทย

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ข้อฎีกาที่ว่าโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องจำเลยนั้นเห็นว่าเมื่อสิทธิของโจทก์ถูกจำเลยโต้แย้งถึงแก่ไม่ให้โจทก์ถือสัญชาติ เป็นไทยเช่นนี้ โจทก์ย่อมมีสิทธินำคดีมาฟ้องต่อศาลได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 55 ส่วนข้อเท็จจริงคงฟังว่าโจทก์เป็นคนมีสัญชาติไทย จึงพิพากษายืน