คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1484/2506

ในคดีก่อนจำเลยฟ้องเรียกต้นเงินกู้และดอกเบี้ยจากโจทก์อ้างว่าโจทก์ผิดสัญญา โจทก์ต่อสู้ว่าโจทก์ไม่ได้ผิดสัญญาเพราะโจทก์มอบนาให้จำเลยทำต่างดอกเบี้ยแล้ว ต่อมาโจทก์จำเลยทำสัญญาประนีประนอมยอมความต่อศาล โดยโจทก์ยอมใช้ต้นเงินและดอกเบี้ยตามฟ้อง ดังนี้ โจทก์จะมาฟ้องจำเลยเรียกค่าขาดประโยชน์การทำนาอ้างว่ามอบนาให้จำเลยทำต่างดอกเบี้ย แล้วจำเลยมาฟ้องเรียกดอกเบี้ยอีก ทำให้โจทก์เสียหายนั้นไม่ได้ เพราะข้ออ้างที่ว่าโจทก์มอบนาให้จำเลยทำต่างดอกเบี้ยนั้นได้ระงับสิ้นไปแล้วตามสัญญาประนีประนอมยอมความ และเมื่อศาลพิพากษาตามยอมแล้วมีผลทำให้โจทก์ต้องห้ามมิให้รื้อร้องฟ้องกันอีก

โจทก์ฟ้องเรียกค่าขาดประโยชน์การทำนาจากจำเลยรวม 6 ปีเป็นเงิน 6,000 บาท โดยกล่าวว่า โจทก์ได้กู้เงินจำเลยไป 3,000 บาทดอกเบี้ยร้อยละ 15 ต่อปี โจทก์มอบนาให้จำเลยทำต่างดอกเบี้ยครั้นต่อมาจำเลยมาฟ้องโจทก์เรียกต้นเงินและดอกเบี้ยตามคดีแพ่งแดงที่ 171/2504 ทำให้โจทก์เสียหายขาดประโยชน์การทำนาซึ่งโจทก์ควรได้

จำเลยให้การว่า เมื่อจำเลยฟ้องเรียกดอกเบี้ยในคดีแดง 171/2504โจทก์ได้ยกข้อต่อสู้ว่า โจทก์ให้จำเลยทำนาต่างดอกเบี้ย แต่กลับทำสัญญายอมความต่อศาลยอมชำระดอกเบี้ยให้จำเลยตามฟ้อง เมื่อโจทก์มาฟ้องคดีนี้จึงเป็นฟ้องซ้ำ และต่อสู้ในข้ออื่น ๆ อีก

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาพิเคราะห์แล้วเห็นว่า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 850 บัญญัติว่าสัญญาประนีประนอมยอมความนั้น คือ สัญญาซึ่งคู่สัญญาทั้งสองฝ่ายระงับข้อพิพาทอันใดอันหนึ่ง และมาตรา 852ผลของสัญญานี้ทำให้การเรียกร้องซึ่งแต่ละฝ่ายได้ยอมสละนั้นระงับสิ้นไป และทำให้แต่ละฝ่ายได้สิทธิตามที่แสดงในสัญญานั้น

การที่โจทก์จำเลยทำสัญญาประนีประนอมยอมความกันในคดีแดงที่ 171/2504 ซึ่งจำเลยฟ้องเรียกต้นเงินและดอกเบี้ยจากโจทก์โดยอ้างว่าโจทก์ผิดสัญญาไม่ชำระดอกเบี้ยโจทก์ให้การต่อสู้ว่าโจทก์ไม่ได้ผิดสัญญา เพราะโจทก์ให้จำเลยทำนาของโจทก์ต่างดอกเบี้ยนั้น ทำให้ข้อพิพาทระหว่างโจทก์จำเลยระงับไป และทำให้การเรียกร้องของจำเลยให้โจทก์ชำระหนี้ตามสัญญากู้ในทันทีระงับไปและข้อที่โจทก์โต้เถียงว่าโจทก์ให้จำเลยทำนาต่างดอกเบี้ยก็ระงับไปด้วยตามบทบัญญัติของกฎหมาย

เมื่อศาลพิพากษาบังคับให้เป็นไปตามสัญญาประนีประนอมนั้นแล้วมีผลเกิดขึ้นตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 148 คือโจทก์ต้องห้ามมิให้รื้อร้องฟ้องกันอีกในการเรียกร้องเกี่ยวกับการที่จำเลยทำนาโจทก์ต่างดอกเบี้ย โจทก์จึงไม่มีสิทธิฟ้องคดีนี้

พิพากษายืน