คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1489/2479

เจ้าของร้านฝิ่นไม่ต้องรับผิดชอบในทางอาญา ในกรณีที่ผู้จัดการหรือลูกจ้างสมคบกันมีฝิ่นเถื่อนในร้านโดยตนมิได้รู้เห็นด้วย ตามหลักกฎหมายทั่วไปตัวการไม่ต้องรับผิดชอบทางอาญาในเมื่อตัวแทนทำผิดเว้นไว้แต่จะมีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นพิเศษ

คดีได้ความว่า เจ้าพนักงานจับฝิ่นเถื่อนได้จากที่ร้านยี่ห้อมังเฮียงเกาะ ปรากฎว่าร้านนี้จำเลยเป็นเจ้าของร้านและเป็นผู้ได้รับอนุญาตให้ตั้งขึ้นจำเลยที่ ๒ เป็นผู้จัดการ จำเลยที่ ๓ เป็นผู้เก็บเงิน ฝิ่นเถื่อนรายนี้ได้ความว่าจำเลยคนอื่น ๆ นอกจากจำเลยที่ ๑ สมคบกันมีฝิ่น ทั้งขณะเจ้าพนักงานเข้ากระทำการจับกุมจำเลยที่ ๑ ก็มิได้อยู่ที่ร้านฝิ่นนี้แลไม่ได้ความว่าจำเลยที่ ๑ สมคบหรือรู้เห็นเป็นใจด้วย โจทก์เห็นว่าจำเลยที่ ๑ เป็นผู้รับใบอนุญาตให้ตั้งร้านฝิ่นต้องรับผิดชอบในการมีฝิ่นที่ร้านรายนี้ด้วย จึงฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยที่ ๑ ด้วย

ศาลฎีกายืนตามศาลล่างให้ยกฟ้องโจทก์ฉะเพาะจำเลยที่ ๑ โดยวินิจฉัยว่าตาม ม.๒๑-๒๒-๕๓ แห่งพ.ร.บ.ฝิ่นไม่มีบทมาตราใดให้เจ้าของร้านฝิ่นต้องรับผิดชอบทางอาญาในการที่ผู้จัดการหรือลูกจ้างได้กระทำผิดในการซื้อหรือจำหน่ายฝิ่นเถื่อนแลตามหลักกฎหมายทั่วไปผู้หนึ่งผู้ใดไม่ต้องรับผิดชอบทางอาญาในเมื่อตัวแทนกระทำผิด เว้นไว้แต่จะมีกฎหมายพิเศษบัญญัติไว้เป็นพิเศษโดยชัดเจนว่าตัวการต้องรับผิดชอบด้วย