คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 159/2475

กรมการอำเภอลงนามประทับตราตำแหน่งในสัญญาปราณีประนอมเท่ากับเป็นพะยานด้วยปราณีประนอมมีทุนทรัพย์ 1000 บาท ทำที่อำเภอก็ได้ คู่สัญญาปราณีประนอมกดลายนิ้วมือในสัญาซึ่งทำกันที่อำเภอโดยมีพะยานลงชื่อรับรองนายหนึ่ง แลมีกรมการอำเภอลงชื่อประทับตราอีกนาย 1 ดังนี้ สัญญานั้นสมบูรณ์ การรับรองลายพิมพ์นิ้วมือไม่ต้องเขียนไว้ว่าพะยานรับรอง

วิธีพิจารณาแพ่ง ผิดสัญญาปราณี ประนอม ฟ้องขอให้บังคับฝ่ายที่ผิดสัญญาปฏิบัติตามสัญญาได้ตามที่นำสืบพะยาน

โจทก์จำเลยได้ทำยอมกันต่อกำนันโดยจำเลยยอมใช้ค่าเสียหายให้โจทก์เป็นเงิน ๑๐๐๐ บาท แต่จำเลยหาปฏิบัติตามสัญญายอมไม่ โจทก์จึงร้องต่ออำเภอ แลจำเลยได้ยอมสัญญายอมต่อำเภออีกครั้งหนึ่งว่ายอมใช้ค่าเสียหายให้โจทก์ ๑๐๐๐ บาท แลในสัญญายอมนี้จำเลยพิมพ์ลายนิ้วมือ แลมีพะยานลงชื่อหนึ่งคนกับมี นายอำเภอลงชื่อประทับตราด้วย ต่อมาจำเลยไม่ปฏิบัติตามสัญญานั้นอีก โจทก์จึงฟ้องขอให้บังคับจำเลยปฏิบัติตามสัญญายอม

จำเลยต่อสู้ว่าได้ทำยอมต่อกำนันจะใช้เงินให้เพียง ๑๐ บาท ส่วนสัญญายอมซึ่งทำที่อำเภอนั้นทำโดยถูกขู่

ศาลฎีกาเห็นว่าข้อต่อสู้ของจำเลยฟังไม่ขึ้น และที่ศาลอุทธรณ์กล่าวว่าโจทก์ไม่ได้สืบพะยานประกอบสัญญายอมนั้น ศาลฎีกาเห็นว่าไม่จำเป็นเพราะจำเลยรับแล้วว่าได้ทำสัญญานั้นจริง แต่เถียงฉะเพาะจำนวนเงินเท่านั้น ส่วนสัญญานั้นสมบูรณ์หรือไม่ ศาลฎีกาเห็นว่าสัญญานั้นใช้ได้ เพราะมีพะยานลงชื่อหนึ่งคน กับมีนายอำเภอลงนามประทับตราตำแหน่งอีกคนหนึ่ง รวมเป็น พะยาน ๒ คน ตาม ป.พ.พ.ม. ๙ จึงตัดสินให้จำเลยใช้เงินตามยอด