คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 168/2528

โจทก์ฟ้องขอให้เพิกถอนการให้ที่ดินที่ยกให้จำเลยและต่อมาจำเลยนำไปขายฝากแก่ผู้อื่นโดยอ้างว่าจำเลยประพฤติเนรคุณจำเลยให้การปฏิเสธว่ามิได้ประพฤติเนรคุณทั้งโจทก์ยกที่พิพาทให้จำเลยโดยให้จำเลยชำระหนี้บุคคลภายนอกแทนโจทก์ชั้นพิจารณาคู่ความท้ากันว่า หากฝ่ายโจทก์สามารถนำหลักฐานการขายฝากมาแสดงต่อศาลจำเลยยอมแพ้ หากหามาไม่ได้โจทก์ยอมแพ้ โดยไม่ต้องมีการสืบพยานดังนี้ เมื่อโจทก์ส่งเอกสารต่อศาลตามคำท้า และข้อความในเอกสารได้ระบุไว้ชัดแจ้งถึงเจตนาในการทำนิติกรรมการขายฝากที่พิพาทระหว่างจำเลยผู้ขายฝากกับ พ. ผู้รับซื้อฝาก ซึ่งเป็นหลักฐานที่แสดงว่าบุคคลทั้งสองมีนิติสัมพันธ์ต่อกันถือว่าโจทก์ได้ปฏิบัติตามคำท้าแล้วโจทก์จึงเป็นฝ่ายชนะคดีส่วนปัญหาที่ว่าการขายฝากจะมีผลสมบูรณ์ตามกฎหมายหรือไม่เป็นเรื่องนอกเหนือคำท้า

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้ยกที่ดินหนึ่งแปลงให้แก่จำเลยซึ่งเป็นบุตรต่อมาจำเลยได้ขอออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์แล้วนำที่ดินไปขายฝากแก่ผู้มีชื่อ โจทก์ห้ามปรามและขอไถ่ถอนเอง จำเลยได้กล่าววาจาดูหมิ่นโจทก์ ต่อมาโจทก์ล้มป่วยเจ็บจำเลยก็ปฏิเสธไม่ให้การช่วยเหลือ ถือเป็นเหตุเนรคุณ โจทก์มีสิทธิถอนการให้ ขอให้ศาลบังคับจำเลยไถ่ถอนการขายฝาก เพิกถอนการให้ และให้จดทะเบียนโอนที่ดินกลับมาเป็นของโจทก์หากจำเลยไม่ปฏิบัติก็ให้โจทก์ไถ่ถอนแทน

จำเลยให้การว่า โจทก์ยกที่พิพาทให้จำเลยโดยให้จำเลยชำระหนี้บุคคลภายนอกแทนโจทก์จำเลยไม่ได้ประพฤติเนรคุณต่อโจทก์ ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้จำเลยไถ่ถอนการขายฝาก หากไม่ไถ่ถอนให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาและให้โจทก์ไถ่ถอนแทน ให้เพิกถอนการให้ที่ดินและจดทะเบียนโอนเป็นชื่อโจทก์

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีนี้ไม่มีการสืบพยาน โดยคู่ความตกลงท้ากันว่าหากฝ่ายโจทก์สามารถนำหลักฐานการขายฝากที่จำเลยนำที่พิพาทไปขายมาแสดงต่อศาล จำเลยยอมแพ้หากหาไม่ได้โจทก์ยอมแพ้ ต่อมาโจทก์ส่งเอกสารต่อศาลตามคำท้าแล้ว วินิจฉัยข้อกฎหมายว่า ข้อความในเอกสารดังกล่าวได้ระบุไว้ชัดแจ้งถึงเจตนาในการทำนิติกรรมการขายฝากที่พิพาทระหว่างจำเลยผู้ขายฝาก กับนายพุฒผู้รับซื้อฝาก จึงเป็นหลักฐานแสดงว่าบุคคลทั้งสองมีนิติสัมพันธ์ต่อกัน ถือว่าโจทก์ปฏิบัติได้ตามคำท้าแล้ว ส่วนปัญหาที่ว่าการขายฝากจะมีผลสมบูรณ์ตามกฎหมายใช้บังคับกันได้หรือไม่เพียงใดนั้นเป็นเรื่องหนึ่งและเป็นการนอกเหนือคำท้า

พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาเป็นพับ