คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 194/2512

การที่ศาลดำเนินกระบวนพิจารณาสอบถามคู่ความเรื่องที่ว่าควรจะเลื่อนการขายทอดลาดต่อไปอีกหรือไม่ เป็นการบวนพิจารณาที่ชอบ เพราะโจทก์จำเลยต่างไม่ตกลงกันว่าควรเลื่อนหรือไม่ และเจ้าพนักงานบังคับคดีผู้ดำเนินการขายทอดตลาดได้รายงานศาลขอคำสั่ง การที่ศาลสอบถามคู่ความก็เพื่อที่จะยังให้เป็นไปด้วยความยุติธรรม เมื่อคู่ความได้ตกลงกันและข้อตกลงนั่น ไม่เป็นการฝ่าฝืนต่อกฎหมาย ทั้งสองฝ่ายได้ลงลายมือชื่อเป็นหลักฐาน กระบวนพิจารณาของศาลจึงชอบด้วยกฎหมาย การที่โจทก์อ้างว่าโจทก์ไม่เข้าใจภาษาไทยดี และไม่มีทนายความ ก็ปรากฏว่าโจทก์มิได้โต้แย้งหรือร้องขอต่อศาลเพื่อจัดหาล่าม ตามรายงานกระบวนพิจารณาไม่ปรากฏเหตุที่จะแสดงว่าโจทก์หลงผิดเพราะไม่เข้าใจภาษาไทย โจทก์เป็นตัวความย่อมมีอำนาจดำเนินกระบวนพิจารณาเองได้โดยลำพัง เพียงแต่โจทก์ไม่มีทนายความ ไม่เป็นเหตุที่จะทำให้กระบวนพิจารณาเสียไป กรณีไม่ต้องประมวลกฎหมาย วิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 27 ที่จะขอให้ศาลสั่งเพิกถอน

คดีนี้ คู่ความทำสัญญาประนีประนอมยอมความกัน ศาลพิพากษาตามยอม สัญญายอมความข้อ ๒ มีว่า "โจทก์จำเลยตกลงแบ่งทรัพย์ตามฟ้องข้อ ๑(ก) (ข) คนละครึ่ง โดยวิธีให้ศาลขายทอดตลาดเฉพาะทรัพย์ตามฟ้องข้อ ๑(ก) ให้ขายติดจำนองไป เมื่อขายได้เงินแล้ว แบ่งกันคนละครึ่ง" ในวันขายทอดตลาดปรากฏว่า ทรัพย์ตามฟ้องข้อ ๑(ก)มีผู้ให้ราคาสูงสุด ๑๘๕,๐๐๐ บาท จำเลยแถลงว่าราคาต่ำอยู่ ควรประกาศขายใหม่ โจทก์ค้าน โจทก์จำเลยจึงตกลงกันให้เลื่อนการขาย และเรื่องการแบ่งทรัพย์ ฯลฯ และศาลสั่งให้เป็นไปตามที่ตกลงกันให้เลื่อนการขายไป

ต่อมาโจทก์ยื่นคำร้องว่า โจทก์ลงลายมือชื่อในรายงานโดยไม่เข้าใจข้อความละเอียด ทำให้โจทก์เสียเปรียบ ฯลฯ เป็นการพิจารณาที่ผิดระเบียบ ขอให้เพิกถอนการพิจารณาตามรายงานกระบวนพิจารณาลงวันที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๑๐

ศาลชั้นต้นให้ยกคำร้อง

โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า การที่ศาลได้ดำเนินกระบวนพิจารณาสอบถามคู่ความเรื่องที่ว่าควรจะเลื่อนการขายทอดตลาดต่อไปอีกหรือไม่ นั้น เป็นกระบวนพิจารณาที่ชอบแล้ว เพราะโจทก์จำเลยต่างไม่ตกลงกันว่าจะควรเลื่อนหรือไม่และเจ้าพนักงานบังคับคดีผู้ดำเนินการขายทอดตลาดได้รายงานขอคำสั่งศาล การที่ศาลสอบถามคู่ความก็เพื่อที่จะยังให้เป็นไปด้วยความยุติธรรม เมื่อคู่ความได้ตกลงกัน และข้อตกลงนั้นไม่เป็นการฝ่าฝืนต่อกฎหมาย ทั้งสองฝ่ายได้ลงลายมือชื่อเป็นหลักฐานกระบวนพิจารณาของศาลตามรายงานกระบวนพิจารณาลงวันที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๑๐ชอบด้วยกฎหมายแล้ว กรณีไม่ต้องด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา ๒๗ ที่ขอให้ศาลสั่งเพิกถอนกระบวนพิจารณานั้นได้ ที่โจทก์อ้างว่าโจทก์ไม่เข้าใจภาษาไทยดีและไม่มีทนายความข้อนี้ศาลฎีกาเห็นว่า ในขณะศาลสอบถามโจทก์ก็มิได้โต้แย้งหรือร้องขอต่อศาลเพื่อจัดหาล่าม และข้อแถลงข้อตกลงตามรายงานกระบวนพิจารณาดังกล่าวก็ไม่ปรากฏเหตุที่จะแสดงว่าโจทก์หลงผิดเพราะไม่เข้าใจภาษาไทยโจทก์เป็นตัวความย่อมมีอำนาจดำเนินกระบวนพิจารณาเองได้โดยลำพังเพียงขณะนั้นโจทก์ไม่มีทนาย ไม่เป็นเหตุที่จะทำให้กระบวนพิจารณาเสียไป จึงขอให้เพิกถอนกระบวนพิจารณาฉบับลงวันที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๑๐ไม่ได้

พิพากษายืน.