คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 200/2472

ตัวการยอมให้ตัวแทนลงชื่อเปนเจ้าของช้างในตั๋วพิมพ์รูปพรรณโดยความจำเปนบังคับ ตัวแทนจะยึดถือเอาช้างเปนกรรมสิทธิของตนไม่ได้ชั้นศาลเดิมโจทก์ตั้งทุนทรัพย์ไว้แล้ว มาชั้นศาลอุทธรณ์จำเลยจะตั้งทุนทรัพย์เพิ่มขึ้นอีกก็ได้

ได้ความว่าพระภิกษุนากเจ้าอธิการวัดหลักช้างได้ซื้อช้างจากนายเพิ่ม ๒ เชือกเปนเงิน ๑๘๐๐ บาทไว้เปนสมบัติของวัดกเพื่อใช้ลากไม้ในป่ามาซ่อมแซมวัดซึ่งชำรุดให้เรียบร้อย แต่เปนการขัดต่อพระวินัย แลทางอำเภอก็ขัดข้องด้วย พระภิกษุนากจึงตกลงให้ ฉ.จำเลยเปนผู้ลงชื่อแทนในตั๋วพิมพ์รูปพรรณ์ แลพระภิกษุนากซื้อกูบ ๑ หลังราคา ๑๐ บาทมอบให้ไว้ด้วย โจทก์ข้อให้จำเลยคืนช้างกับกูบแก่วัด

ศาลเดิมตัดสินว่า เพียงแต่จำเลยลงชื่อในตั๋วพิมพ์รูปพรรณ์ในฐานะที่เปนตัวแทนเช่นนี้ยังหามีกรรมสิทธิเปนเจ้าของช้างไม่ ให้จำเลยคืนช้างกับกูบให้แก่วัดหลักช้าง ถ้าคืนไม่ได้ให้ใช้ราคา ๑๘๑๐ บาท แต่

จำเลยมีอำนาจหักเงินที่พระภิกษุนากยืมจากจำเลยไปซื้อช้างซึ่งยังค้างอยู่ ๒๕๐ บาทออกเสียก่อนได้

ศาลอุทธรณ์ตัดสินยืนตามศาลเดิม

ศาลฎีกาเห็นว่า คดีนี้ในชั้นศาลอุทธรณ์จำเลยได้ตั้งทุนทรัพย์เพิ่มขึ้นเปน ๒๑๐๐ บาท จึงรับฎีกาจำเลยไว้พิจารณาแล้วตัดสินยืนตามศาลล่างทั้ง ๒ แลให้ยกฎีกาจำเลยเสีย