คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2403/2527

โจทก์ได้รับชำระเงินค่าที่ดินจากจำเลยครบถ้วนตามคำพิพากษาแล้วโจทก์ย่อมไม่มีบุริมสิทธิสำหรับเอาชำระราคาและดอกเบี้ยในราคานั้นเหนือที่ดินแปลงดังกล่าวอีกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 276 แม้ศาลมิได้พิพากษาบังคับให้โจทก์ไปจดทะเบียนถอนบุริมสิทธิเหนือที่ดินนั้นก็ตาม เมื่อปรากฏว่าบุริมสิทธิที่มีอยู่เหนือที่ดินไม่มีผลต่อไปแล้ว โจทก์ก็ต้องไปจดทะเบียนถอนบุริมสิทธิเหนือที่ดินเป็นการตอบแทนจำเลย จำเลยมีสิทธิขอให้บังคับโจทก์ในคดีเดิมได้โดยไม่จำต้องฟ้องเป็นคดีใหม่ และมิใช่เป็นกรณีบังคับนอกเหนือคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลแต่อย่างใด

กรณีสืบเนื่องมาจากโจทก์ฟ้องให้จำเลยชำระเงินค่าที่ดินที่ค้างชำระโดยจำเลยได้จดทะเบียนบุริมสิทธิเหนือที่ดินสำหรับค่าที่ดินดังกล่าวไว้แก่โจทก์ จำเลยให้การและฟ้องแย้งว่าโจทก์เป็นฝ่ายผิดสัญญาซื้อขาย ขอให้พิพากษาว่าสัญญาซื้อขายที่ดินเป็นอันเลิกกันและให้เพิกถอนการจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินและบุริมสิทธิเหนือที่ดิน กับให้โจทก์คืนเงินที่ชำระไปแล้วแก่จำเลย คดีถึงที่สุดโดยศาลฎีกาพิพากษาให้จำเลยชำระเงินค่าที่ดินที่ค้างชำระแก่โจทก์และให้ยกฟ้องแย้งจำเลย ต่อมาจำเลยได้ชำระหนี้ตามคำพิพากษาให้โจทก์ครบถ้วนแล้ว และยื่นคำร้องขอให้โจทก์ไปจดทะเบียนถอนบุริมสิทธิเหนือที่ดินดังกล่าว

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้โจทก์ไปจดทะเบียนถอนบุริมสิทธิภายใน ๗ วันมิฉะนั้นจะแจ้งให้เจ้าพนักงานที่ดินจดทะเบียนถอนแทน

โจทก์อุทธรณ์ว่า คำพิพากษามิได้บังคับให้โจทก์ไปจดทะเบียนถอนบุริมสิทธิศาลชั้นต้นสั่งบังคับนอกเหนือคำพิพากษา คำสั่งศาลชั้นต้นไม่ชอบด้วยกฎหมาย

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า โจทก์ได้รับชำระค่าขายที่ดินโฉนดเลขที่ ๖๗๔๔ ตำบลคลองจินดา อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐมไปครบถ้วนตามคำพิพากษาแล้ว ฉะนั้นโจทก์ย่อมไม่มีบุริมสิทธิเอาชำระราคาและดอกเบี้ยในราคานั้นเหนือที่ดินแปลงนี้อีกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๒๗๖ แม้ศาลมิได้พิพากษาบังคับให้โจทก์ไปจดทะเบียนถอนบุริมสิทธิเหนือที่ดินแปลงนี้ก็ตาม แต่เมื่อปรากฏว่าบุริมสิทธิที่มีอยู่เหนือที่ดินแปลงนี้ไม่มีผลต่อไปแล้ว โจทก์ก็ต้องไปจดทะเบียนถอนบุริมสิทธิเหนือที่ดินเป็นการตอบแทนแก่จำเลย เนื่องจากจำเลยได้ชำระราคาค่าที่ดินให้แก่โจทก์ครบถ้วนแล้ว กรณีเช่นนี้ศาลฎีกาเห็นว่าจำเลยมีสิทธิขอบังคับโจทก์ในคดีนี้ได้โดยไม่จำต้องฟ้องเป็นคดีใหม่ และมิใช่เป็นกรณีบังคับนอกเหนือคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลแต่อย่างใด

พิพากษายืน