คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2465-2469/2563

เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการคำว่า ของโจทก์ เป็นการนำคำว่า "NTT" ย่อมาจาก Nippon Telegraph and Telephone ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของชื่อนิติบุคคลของโจทก์ มารวมกับคำว่า "DATA" แม้โจทก์อ้างว่าคำว่า เรียงติดกันเป็นคำเดียว แต่เมื่อพิเคราะห์คำดังกล่าวแล้วเห็นได้ว่าคำดังกล่าวมีระยะห่างระหว่างคำว่า "NTT" กับคำว่า "DATA" มากกว่าตัวอักษรอื่น จึงยังคงมองแยกส่วนออกได้เป็นสองคำ สอดคล้องกับที่โจทก์ก็ระบุเสียงเรียกขานในคำขอจดทะเบียนว่า "เอ็นทีที ดาต้า" แสดงว่ามีเสียงเรียกขานแบ่งเป็นสองคำเช่นกัน เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า จึงไม่ได้เรียงติดกันเป็นคำเดียว แต่ประกอบไปด้วยสองภาคส่วน เมื่อพิจารณาในส่วนของคำว่า "NTT" ไม่ปรากฏความหมายในพจนานุกรมและมีลักษณะเป็นอักษรโรมันตัวพิมพ์ใหญ่ธรรมดาเรียงติดกัน โดยคำดังกล่าวไม่ได้เป็นเส้นทึบหนาแตกต่างจากตัวอักษรอื่น และตัวอักษร T ก็หาได้เขียนติดกันโดยส่วนหัวด้านบนเป็นเส้นตรงเชื่อมติดต่อกัน จึงไม่มีลักษณะประดิษฐ์ ส่วนคำว่า "DATA" โจทก์ระบุคำแปลในคำขอจดทะเบียนว่า คำว่า "ดาต้า" แปลว่า ข้อมูล และเมื่อนำคำดังกล่าวมาวางอยู่หลังคำว่า "NTT" เสียงเรียกขานอ่านออกเสียงได้ว่า "เอ็นทีที ดาต้า" โดยคำว่า "DATA" ยังคงอ่านออกเสียง "ดาต้า" และยังมีความหมายว่า ข้อมูล เหมือนเดิม แม้โจทก์จะได้ดัดแปลงคำว่า "DATA" โดยให้ตัวอักษร a เป็นอักษรโรมันตัวพิมพ์เล็กมีลักษณะแตกต่างจากตัวอักษรตัวอื่นในเครื่องหมายที่เป็นอักษรโรมันตัวพิมพ์ใหญ่ และให้ตัวอักษร a มีขนาดและความสูงเท่ากับตัวอักษรอื่น แต่ก็เป็นเพียงรายละเอียดปลีกย่อยเล็กน้อย ดังนั้นลำพังการนำคำที่มีความหมายมารวมกับตัวอักษรบางตัวในลักษณะเช่นนี้ จึงยังไม่มีลักษณะถึงขนาดที่จะเป็นคำที่ประดิษฐ์ขึ้นอันมีลักษณะบ่งเฉพาะ

ส่วนปัญหาว่าเครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า ทั้งห้าคำขอ เป็นคำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการโดยตรงหรือไม่นั้น เห็นว่า แม้เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า ไม่มีลักษณะประดิษฐ์ แต่การเลือกเอาตัวอักษรมาเรียงกันในลักษณะเช่นนี้ ไม่น่าที่จะมีการเรียงตัวอักษรโรมันลักษณะเช่นเดียวกันนี้เป็นการทั่วไป ประกอบกับคำดังกล่าวย่อมาจาก Nippon Telegraph and Telephone ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของชื่อนิติบุคคลของโจทก์ ไม่ใช่คำย่อที่มาจากคำที่เกี่ยวข้องหรือสัมพันธ์ใกล้ชิดกับลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการของโจทก์โดยตรงจนถึงขนาดที่ว่าทำให้สาธารณชนที่พบเห็นคำย่อดังกล่าวทราบถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นทันที หรือหากสาธารณชนใช้วิจารณญาณเพียงเล็กน้อยก็สามารถเข้าใจได้ เพราะเป็นคำย่อที่สาธารณชนทราบว่าสื่อถึงคำที่บรรยายหรือพรรณนาถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นโดยตรง อีกทั้งยังเป็นภาคส่วนของคำที่อยู่ด้านหน้า และใช้เป็นส่วนสำคัญในการเรียกขาน คำว่า "NTT" จึงมีลักษณะเด่นทำให้สาธารณชนโดยทั่วไปจดจำและแยกความแตกต่างระหว่างสินค้าหรือบริการที่ใช้เครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการของโจทก์จากสินค้าหรือบริการอื่นได้ ถือเป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายและมีลักษณะบ่งเฉพาะ ส่วนคำว่า "DATA" ตามพจนานุกรม มีความหมายว่า ข้อมูล สถิติ จึงมีความหมายกว้าง มิได้จำกัดว่าต้องสื่อถึงข้อมูลเพียงอย่างเดียว อีกทั้งเป็นคำธรรมดาทั่วไปที่สามารถสื่อไปถึงสินค้าหรือบริการได้หลายชนิด คำว่า "DATA" จึงเป็นเพียงส่วนประกอบของคำว่า "NTT" ซึ่งเป็นคำหลัก เมื่อการพิจารณาว่าเครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการใดมีลักษณะบ่งเฉพาะหรือไม่ต้องพิจารณาองค์ประกอบโดยรวมของทั้งเครื่องหมาย การที่ตัวอักษรทั้งสองคำมีขนาดเท่ากันและเรียงต่อกันเป็นลำดับ โดยคำว่า "NTT" ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายไม่ใช่คำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการของโจทก์โดยตรงและมีลักษณะบ่งเฉพาะ เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า จึงไม่ได้เกี่ยวข้องหรือสัมพันธ์โดยตรงกับลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการตามคำขอทั้งห้าคำขอโดยตรงจนถึงขนาดทำให้สาธารณชนทราบถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นทันที หรือหากสาธารณชนใช้วิจารณญาณเพียงเล็กน้อยก็สามารถเข้าใจได้ในทันที เพราะเป็นคำที่บรรยายหรือพรรณนาถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นโดยตรง ถือได้ว่าเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า เป็นคำที่ไม่ได้เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นโดยตรง และมีลักษณะบ่งเฉพาะ

อย่างไรก็ตามคำว่า "DATA" ซึ่งแปลว่า ข้อมูล สถิติ เมื่อพิจารณากับสินค้าหรือบริการบางชนิดของโจทก์ในแต่ละคำขอเห็นได้ว่าเป็นคำที่บ่งบอกถึงลักษณะของสินค้าหรือบริการของโจทก์ที่มีความเกี่ยวข้องกับข้อมูล ถือว่าคำดังกล่าวไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะ จึงให้โจทก์แสดงปฏิเสธไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่ผู้เดียวที่จะใช้คำดังกล่าว

ที่โจทก์มีคำขอให้นายทะเบียนเครื่องหมายการค้ารับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอทั้งห้าคำขอของโจทก์นั้น เห็นว่า สภาพแห่งข้อหาและข้ออ้างที่อาศัยเป็นหลักแห่งข้อหาตามคำฟ้องเป็นเรื่องที่โจทก์กล่าวอ้างว่าคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการด้วยเหตุที่เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอของโจทก์ไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะ เป็นคำสั่งและคำวินิจฉัยที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ประเด็นข้อพิพาทที่ต้องวินิจฉัยในคดีนี้จึงมีเฉพาะเกี่ยวกับเหตุที่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้ามีคำสั่งและคำวินิจฉัยปฏิเสธไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอของโจทก์เท่านั้น ไม่มีประเด็นข้อพิพาทให้ต้องวินิจฉัยในข้อพิจารณาอื่น ๆ เกี่ยวกับลักษณะอันพึงรับจดทะเบียนตาม พ.ร.บ.เครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 มาตรา 6 รวมทั้งข้อพิจารณาอื่น ๆ เกี่ยวกับการพิจารณารับจดทะเบียนและขั้นตอนต่าง ๆ ที่ต้องดำเนินการในการรับจดทะเบียนตามบทบัญญัติมาตราอื่น ดังนั้น แม้คำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอของโจทก์จะเป็นคำสั่งและคำวินิจฉัยที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายซึ่งสมควรต้องเพิกถอนดังที่ได้วินิจฉัยแล้วข้างต้นก็ตาม แต่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้ายังต้องดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์ต่อไปตามขั้นตอนต่าง ๆ ในการพิจารณาจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการซึ่งมีอีกหลายขั้นตอน หาใช่โจทก์มีสิทธิขอให้บังคับนายทะเบียนเครื่องหมายการค้ารับจดทะเบียนให้เลยไม่ จึงไม่อาจพิพากษาให้ตามคำขอของโจทก์ คงพิพากษาให้ได้แต่เพียงว่าให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า กับให้นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์ต่อไปเท่านั้น

คดีทั้งห้าสำนวนนี้ ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางสั่งให้รวมพิจารณาเป็นคดีเดียวกัน โดยให้เรียกโจทก์ทั้งห้าสำนวนว่า โจทก์ และเรียกจำเลยทั้งห้าสำนวนว่า จำเลย

โจทก์ฟ้องจำเลยทั้งห้าสำนวนและแก้ไขคำฟ้องขอให้พิพากษาว่าเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า ตามคำขอเลขที่ 840469, 840470, 840471, 840472 และ 840473 มีลักษณะบ่งเฉพาะและไม่มีลักษณะเล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าและบริการของโจทก์โดยตรง ให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า และมีคำสั่งให้จำเลยดำเนินการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอของโจทก์ตามขั้นตอนต่อไป

จำเลยให้การทั้งห้าสำนวนขอให้ยกฟ้อง

ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิพากษาให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า และให้จำเลยดำเนินการเกี่ยวกับการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า คำขอเลขที่ 840469 และเครื่องหมายบริการ คำขอเลขที่ 840470 840471 840472 และ 840473 ของโจทก์ต่อไป ค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับ

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษพิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์ทั้งห้าสำนวน ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสองศาลของแต่ละสำนวนให้เป็นพับ

โจทก์ฎีกา โดยได้รับอนุญาตจากศาลฎีกา

ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงที่คู่ความไม่โต้แย้งกันในชั้นฎีการับฟังได้ว่า เมื่อวันที่ 21 มีนาคม 2555 โจทก์ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการคำว่า จำนวน 5 คำขอ คือ คำขอเลขที่ 840469 เพื่อใช้กับสินค้าจำพวกที่ 9 รายการสินค้า 26 รายการ เช่น โทรศัพท์มือถือ เครื่องรับส่งสัญญาณด้วยแสง เครื่องส่งสัญญาณดิจิทัล เครื่องส่งวิทยุ เครื่องส่งสัญญาณออพติคอล เครื่องรับสัญญาณออพติคอล สายอากาศวิทยุ เครื่องขยายเสียง เครื่องกลไกคอมพิวเตอร์ (ฮาร์ดแวร์) บัตรวงจรรวม เทปแม่เหล็ก สื่อข้อมูลแม่เหล็ก สื่อข้อมูลออพติคอล เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์ประมวลผลข้อมูล หน่วยความจำคอมพิวเตอร์ จอภาพคอมพิวเตอร์ แฟ้มเพลงที่สามารถดาวน์โหลดได้ แฟ้มภาพที่สามารถดาวน์โหลดได้ คำขอเลขที่ 840470 เพื่อใช้กับบริการจำพวกที่ 35 รายการบริการ 57 รายการ เช่น โฆษณา ให้ข้อมูลเกี่ยวข้องกับการโฆษณา วิเคราะห์ด้านการจัดการธุรกิจ ให้คำปรึกษาทางธุรกิจ ให้ข้อมูลสำหรับฝ่ายบุคคลของบริษัท ให้ข้อมูลสำหรับการจัดการองค์กร ให้ข้อมูลสำหรับรายละเอียดหรือโครงสร้างขององค์กร ให้ข้อมูลทางธุรกิจ ให้ข้อมูลทางสถิติเกี่ยวกับการวิจัยตลาด ให้ข้อมูลเกี่ยวกับลูกค้า จัดการข้อมูลลูกค้า ให้ข้อมูลด้านการจัดการธุรกิจ ให้ข้อมูลสำหรับการขายสินค้า นายหน้าสำหรับทำสัญญาขายสินค้า ให้ข้อมูลสำหรับการจัดการลูกค้า ให้ข้อมูลสำหรับการบริหารจัดการสต็อกสินค้า ให้ข้อมูลทางพาณิชยกรรม จัดระบบข้อมูลในฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ รวบรวมข้อมูลลงในฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ จัดทำบัญชีเกี่ยวกับงบการเงิน จัดการสำนักงาน สืบหาข้อมูลทางธุรกิจ จัดจ้างคนภายนอกดำเนินธุรกิจในหลาย ๆ สาขา จัดการแผนงานธุรกิจ ให้คำปรึกษาด้านทรัพยากรมนุษย์ กำกับดูแลการจัดการธุรกิจ ตรวจสอบบัญชี พยากรณ์ภาวะเศรษฐกิจ ประชาสัมพันธ์ คำขอเลขที่ 840471 เพื่อใช้กับบริการจำพวกที่ 37 รายการบริการ 29 รายการ เช่น ติดตั้งฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์ ซ่อมแซมบำรุงรักษาฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการติดตั้งฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการซ่อมแซมบำรุงรักษาฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์ ติดตั้งอุปกรณ์การสื่อสารสำหรับระบบเครือข่ายการสื่อสารระยะไกล ซ่อมแซมบำรุงรักษาอุปกรณ์การสื่อสารสำหรับระบบเครือข่ายการสื่อสารระยะไกล ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการติดตั้งอุปกรณ์การสื่อสารสำหรับระบบเครือข่ายการสื่อสารระยะไกล ก่อสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกด้านการสื่อสารโทรคมนาคม ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการก่อสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกด้านการสื่อสารโทรคมนาคม ก่อสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกด้านอิเล็กทริคทั่วไป ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการก่อสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกด้านอิเล็กทริคทั่วไป ให้คำปรึกษาด้านการก่อสร้าง ติดตั้งเครื่องอิเล็กทรอนิกส์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการติดตั้งเครื่องอิเล็กทรอนิกส์ ติดตั้งเครื่องโทรคมนาคม ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการติดตั้งเครื่องโทรคมนาคม คำขอเลขที่ 840472 เพื่อใช้กับบริการจำพวกที่ 38 รายการบริการ 50 รายการ เช่น สื่อสารโทรคมนาคมทางอินเทอร์เน็ต สื่อสารทางอินเทอร์เน็ต สื่อสารทางโทรศัพท์ระบบเซลลูลาร์ สื่อสารทางเครือข่ายการสื่อสารแบบไร้สาย ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการสื่อสารทางอินเทอร์เน็ต ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการสื่อสารทางโทรศัพท์ระบบเซลลูลาร์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการสื่อสารทางเครือข่ายการสื่อสารแบบไร้สายให้เข้าถึงเครือข่ายการสื่อสารโดยใช้อินเทอร์เน็ต ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการให้มีการเข้าถึงเครือข่ายการสื่อสารโดยใช้โทรศัพท์ระบบเซลลูลาร์ ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการให้มีการเข้าถึงเครือข่ายการสื่อสารโดยใช้เครือข่ายการสื่อสารแบบไร้สาย บริการตัวแทนสำหรับการเข้าถึงเครือข่ายการสื่อสารโดยใช้อินเทอร์เน็ต ให้ข้อมูลเกี่ยวกับบริการตัวแทนสำหรับการเข้าถึงเครือข่ายการสื่อสารโดยใช้อินเทอร์เน็ต ส่งข้อความ ส่งภาพ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการส่งข้อความ สื่อสารโดยเครื่องปลายทางคอมพิวเตอร์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการสื่อสารโดยเครื่องปลายทางคอมพิวเตอร์ ติดต่อสื่อสารโดยเครื่องติดต่อสื่อสารและอุปกรณ์ติดต่อสื่อสารอื่น ๆ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการติดต่อสื่อสารโดยเครื่องติดต่อสื่อสารและอุปกรณ์ติดต่อสื่อสารอื่น ๆ บริการไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับบริการไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ สื่อสารผ่านดาวเทียม ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการสื่อสารผ่านทางดาวเทียม และคำขอเลขที่ 840473 เพื่อใช้กับบริการจำพวก 42 รายการบริการ 79 รายการ เช่น ออกแบบซอฟต์แวร์คอมพิวเตอร์ เขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการออกแบบซอฟต์แวร์คอมพิวเตอร์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ออกแบบระบบคอมพิวเตอร์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการออกแบบระบบคอมพิวเตอร์ สร้างสรรค์โฮมเพจสำหรับบุคคลอื่น ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการรักษาความปลอดภัยบนเครือข่ายการสื่อสาร พิสูจน์บุคคลของผู้ใช้อีคอมเมิร์ซ ให้บริการคอมพิวเตอร์เกี่ยวกับการเข้ารหัสข้อมูลสำหรับคอมพิวเตอร์ การแสดงตนและการตรวจทานด้วยข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้เครือข่ายสื่อสาร การให้เข้าถึงฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ บริการโปรแกรมค้นหาข้อมูล แปลงเสียง ภาพ และข้อมูลให้เป็นสัญญาณเสียง ภาพ และข้อมูลในรูปแบบดิจิทัลโดยคอมพิวเตอร์ แปลงข้อมูลให้เป็นข้อมูลดิจิทัลไปยังฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ ให้บริการคอมพิวเตอร์เกี่ยวกับการเปลี่ยนข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ ประมวลผลข้อมูลด้วยคอมพิวเตอร์ จัดหาและให้ข้อมูลเกี่ยวกับโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ให้เช่าเซิร์ฟเวอร์ ประมวลผลข้อมูลด้วยระบบซอฟต์แวร์ (คลาวด์คอมพิวติ้ง) บริการเกี่ยวกับการย้ายข้อมูล ให้บริการสนับสนุนข้อมูลด้านเทคโนโลยีสารสนเทศทั่วไปอันเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ วิจัยทางอุตสาหกรรม บริการเกี่ยวกับการจัดการฐานข้อมูลด้วยคอมพิวเตอร์ กู้คืนข้อมูลคอมพิวเตอร์ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการติดตั้งระบบซอฟต์แวร์คอมพิวเตอร์ นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าพิจารณาแล้วมีคำสั่งไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอทั้งห้าคำขอของโจทก์ โดยให้เหตุผลว่าเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์ไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะเนื่องจาก "NTT" เป็นอักษรโรมันธรรมดาไม่ได้ประดิษฐ์ให้มีลักษณะพิเศษ "DATA" แปลว่า ข้อมูล ซึ่งเป็นคำที่ใช้กันทั่วไปเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ และเป็นคำสามัญที่ใช้กันโดยทั่วไปในบริการที่ยื่นคำขอ จึงไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะตามมาตรา 7 ส่วนหลักฐานที่นำส่งยังไม่เพียงพอที่จะแสดงว่าเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์มีการใช้จนเป็นที่รู้จักแพร่หลายในประเทศไทยจนมีลักษณะบ่งเฉพาะแล้ว ตามสำเนาคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ พณ 0704/59261 พณ 0704/35402 พณ 0704/7159 พณ 0704/7160 และ พณ 0704/7161 โจทก์อุทธรณ์คำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าต่อคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า คณะกรรมการเครื่องหมายการค้ามีคำวินิจฉัยยืนตามคำสั่งปฏิเสธของนายทะเบียน โดยเห็นว่าอักษรโรมัน "NTT" เป็นตัวหนังสือที่มิได้ประดิษฐ์ขึ้น ไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะตามมาตรา 7 วรรคสอง (3) ส่วนคำว่า "DATA" แปลว่า การได้มาของข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล ที่เก็บข้อมูล แหล่งข้อมูล เมื่อนำมาใช้กับสินค้าและบริการที่ขอจดทะเบียนทำให้เข้าใจได้ว่าสินค้าหรือบริการภายใต้เครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการเป็นสินค้าหรือบริการที่เกี่ยวกับการจัดเก็บข้อมูล แหล่งข้อมูล นับว่าเป็นคำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการโดยตรง ถือว่าไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะตามมาตรา 7 วรรคสอง (2) ตามสำเนาคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ 1344/2558 401/2559 402/2559 403/2559 และ 404/2559

ปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของโจทก์ซึ่งได้รับอนุญาตให้ฎีกามีประการเดียวว่า เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการคำว่า ตามคำขอเลขที่ 840469 840470 840471 840472 และ 840473 ของโจทก์ มีลักษณะบ่งเฉพาะอันพึงรับจดทะเบียนตามมาตรา 7 วรรคสอง (2) (3) เดิม และมาตรา 80 ประกอบมาตรา 7 วรรคสอง (2) (3) เดิม หรือไม่ เห็นว่า เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการคำว่า ของโจทก์ เป็นการนำคำว่า "NTT" ย่อมาจาก Nippon Telegraph and Telephone ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของชื่อนิติบุคคลของโจทก์ มารวมกับคำว่า "DATA" แม้โจทก์อ้างว่าคำว่า เรียงติดกันเป็นคำเดียว แต่เมื่อพิเคราะห์คำดังกล่าวแล้วเห็นได้ว่าคำดังกล่าวมีระยะห่างระหว่างคำว่า "NTT" กับคำว่า "DATA" มากกว่าตัวอักษรอื่น จึงยังคงมองแยกส่วนออกได้เป็นสองคำ สอดคล้องกับที่โจทก์ก็ระบุเสียงเรียกขานในคำขอจดทะเบียนว่า "เอ็นทีที ดาต้า" แสดงว่ามีเสียงเรียกขานแบ่งเป็นสองคำเช่นกัน เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า จึงไม่ได้เรียงติดกันเป็นคำเดียว แต่ประกอบไปด้วยสองภาคส่วน แม้คำว่า "NTT" ไม่ปรากฏความหมายในพจนานุกรม แต่ก็มีลักษณะเป็นอักษรโรมันตัวพิมพ์ใหญ่ธรรมดาเรียงติดกัน โดยคำดังกล่าวไม่ได้เป็นเส้นทึบหนาแตกต่างจากตัวอักษรอื่น และตัวอักษร T ก็หาได้เขียนติดกันโดยส่วนหัวด้านบนเป็นเส้นตรงเชื่อมติดต่อกันดังที่โจทก์ฎีกาไม่ จึงไม่มีลักษณะประดิษฐ์ ส่วนคำว่า "DATA" โจทก์ระบุคำแปลในคำขอจดทะเบียนว่า คำว่า "ดาต้า" แปลว่า ข้อมูล และเมื่อนำคำดังกล่าวมาวางอยู่หลังคำว่า "NTT" เสียงเรียกขานอ่านออกเสียงได้ว่า "เอ็นทีที ดาต้า" โดยคำว่า "DATA" ยังคงอ่านออกเสียง "ดาต้า" และยังมีความหมายว่า ข้อมูล เหมือนเดิม แม้โจทก์จะได้ดัดแปลงคำว่า "DATA" โดยให้ตัวอักษร a เป็นอักษรโรมันตัวพิมพ์เล็กมีลักษณะแตกต่างจากตัวอักษรตัวอื่นในเครื่องหมายที่เป็นอักษรโรมันตัวพิมพ์ใหญ่ และให้ตัวอักษร a มีขนาดและความสูงเท่ากับตัวอักษรอื่น แต่ก็เป็นเพียงรายละเอียดปลีกย่อยเล็กน้อย ดังนั้น ลำพังการนำคำที่มีความหมายมารวมกับตัวอักษรบางตัวในลักษณะเช่นนี้จึงยังไม่มีลักษณะถึงขนาดที่จะเป็นคำที่ประดิษฐ์ขึ้นอันควรได้รับความคุ้มครอง ข้อที่โจทก์อ้างว่าคำว่า เป็นคำประดิษฐ์จึงไม่มีน้ำหนักให้รับฟัง ไม่อาจถือได้ว่าเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า มีลักษณะบ่งเฉพาะตามมาตรา 7 วรรคสอง (3) เดิม และมาตรา 80 ประกอบมาตรา 7 วรรคสอง (3) เดิม แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 ส่วนปัญหาว่าเครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า ทั้งห้าคำขอ เป็นคำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการโดยตรงหรือไม่นั้น เห็นว่า คำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการโดยตรงนั้น ต้องเป็นคำที่เกี่ยวข้องหรือสัมพันธ์ใกล้ชิดกับลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าอย่างตรงไปตรงมาจนถึงขนาดที่ว่าทำให้สาธารณชนทราบถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นได้ทันที หรือหากสาธารณชนใช้วิจารณญาณเพียงเล็กน้อยก็สามารถเข้าใจได้ เพราะเป็นคำที่บรรยายหรือพรรณนาถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้านั้นโดยตรง คดีนี้เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า เป็นการนำคำว่า "NTT" มาวางอยู่หน้าคำว่า "DATA" ซึ่งคำว่า "NTT" ไม่ปรากฏความหมายในพจนานุกรม แม้ไม่มีลักษณะประดิษฐ์ แต่การเลือกเอาตัวอักษรมาเรียงกันในลักษณะเช่นนี้ ไม่น่าที่จะมีการเรียงตัวอักษรโรมันลักษณะเช่นเดียวกันนี้เป็นการทั่วไป ประกอบกับคำดังกล่าวย่อมาจาก Nippon Telegraph and Telephone ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของชื่อนิติบุคคลของโจทก์ ไม่ใช่คำย่อที่มาจากคำที่เกี่ยวข้องหรือสัมพันธ์ใกล้ชิดกับลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการของโจทก์โดยตรงจนถึงขนาดที่ว่าทำให้สาธารณชนที่พบเห็นคำย่อดังกล่าวทราบถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นทันที หรือหากสาธารณชนใช้วิจารณญาณเพียงเล็กน้อยก็สามารถเข้าใจได้ เพราะเป็นคำย่อที่สาธารณชนทราบว่าสื่อถึงคำที่บรรยายหรือพรรณนาถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นโดยตรง อีกทั้งยังเป็นภาคส่วนของคำที่อยู่ด้านหน้า และใช้เป็นส่วนสำคัญในการเรียกขาน คำว่า "NTT" จึงมีลักษณะเด่นทำให้สาธารณชนโดยทั่วไปจดจำและแยกความแตกต่างระหว่างสินค้าหรือบริการที่ใช้เครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการของโจทก์จากสินค้าหรือบริการอื่นได้ ถือเป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายและมีลักษณะบ่งเฉพาะ ส่วนคำว่า "DATA" ตามพจนานุกรม Oxford River Books English-Thai Dictionary มีความหมายว่า ข้อมูล สถิติ จึงมีความหมายกว้าง มิได้จำกัดว่าต้องสื่อถึงข้อมูลเพียงอย่างเดียว อีกทั้งเป็นคำธรรมดาทั่วไปที่สามารถสื่อไปถึงสินค้าหรือบริการได้หลายชนิด คำว่า "DATA" จึงเป็นเพียงส่วนประกอบของคำว่า "NTT" ซึ่งเป็นคำหลัก เมื่อการพิจารณาว่าเครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการใดมีลักษณะบ่งเฉพาะหรือไม่ต้องพิจารณาองค์ประกอบโดยรวมของทั้งเครื่องหมาย การที่ตัวอักษรทั้งสองคำมีขนาดเท่ากันและเรียงต่อกันเป็นลำดับ โดยคำว่า "NTT" ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายไม่ใช่คำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการของโจทก์โดยตรงและมีลักษณะบ่งเฉพาะ เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า จึงไม่ได้เกี่ยวข้องหรือสัมพันธ์โดยตรงกับลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการตามคำขอทั้งห้าคำขอโดยตรงจนถึงขนาดทำให้สาธารณชนทราบถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นทันที หรือหากสาธารณชนใช้วิจารณญาณเพียงเล็กน้อยก็สามารถเข้าใจได้ในทันที เพราะเป็นคำที่บรรยายหรือพรรณนาถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นโดยตรง ถือได้ว่าเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์คำว่า เป็นคำที่ไม่ได้เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการนั้นโดยตรง และมีลักษณะบ่งเฉพาะตามมาตรา 7 วรรคสอง (2) เดิม และมาตรา 80 ประกอบมาตรา 7 วรรคสอง (2) เดิม แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 แต่ในส่วนคำว่า "DATA" ซึ่งแปลว่า ข้อมูล สถิติ เมื่อพิจารณากับสินค้าหรือบริการบางชนิดของโจทก์ในแต่ละคำขอเห็นได้ว่าเป็นคำที่บ่งบอกถึงลักษณะของสินค้าหรือบริการของโจทก์ที่มีความเกี่ยวข้องกับข้อมูล ถือว่าคำดังกล่าวไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะ จึงให้โจทก์แสดงปฏิเสธไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่ผู้เดียวที่จะใช้คำดังกล่าว ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 มาตรา 17 ส่วนฎีกาข้ออื่นของโจทก์เป็นประเด็นปลีกย่อยที่ไม่ทำให้ผลคดีเปลี่ยนแปลง จึงไม่จำต้องวินิจฉัย ที่ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษพิพากษามานั้น ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศไม่เห็นพ้องด้วย ฎีกาของโจทก์ฟังขึ้น

อนึ่ง ที่โจทก์มีคำขอให้นายทะเบียนเครื่องหมายการค้ารับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอทั้งห้าคำขอของโจทก์นั้น เห็นว่า สภาพแห่งข้อหาและข้ออ้างที่อาศัยเป็นหลักแห่งข้อหาตามคำฟ้องเป็นเรื่องที่โจทก์กล่าวอ้างว่าคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการด้วยเหตุที่เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอของโจทก์ไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะ เป็นคำสั่งและคำวินิจฉัยที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ประเด็นข้อพิพาทที่ต้องวินิจฉัยในคดีนี้จึงมีเฉพาะเกี่ยวกับเหตุที่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคณะกรรมการเครื่องหมายการค้ามีคำสั่งและคำวินิจฉัยปฏิเสธไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอของโจทก์เท่านั้น ไม่มีประเด็นข้อพิพาทให้ต้องวินิจฉัยในข้อพิจารณาอื่น ๆ เกี่ยวกับลักษณะอันพึงรับจดทะเบียนตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 มาตรา 6 รวมทั้งข้อพิจารณาอื่น ๆ เกี่ยวกับการพิจารณารับจดทะเบียนและขั้นตอนต่าง ๆ ที่ต้องดำเนินการในการรับจดทะเบียนตามบทบัญญัติมาตราอื่น ดังนั้น แม้คำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอของโจทก์จะเป็นคำสั่งและคำวินิจฉัยที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายซึ่งสมควรต้องเพิกถอนดังที่ได้วินิจฉัยแล้วข้างต้นก็ตาม แต่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้ายังต้องดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์ต่อไปตามขั้นตอนต่าง ๆ ในการพิจารณาจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการซึ่งมีอีกหลายขั้นตอน หาใช่โจทก์มีสิทธิขอให้บังคับนายทะเบียนเครื่องหมายการค้ารับจดทะเบียนให้เลยไม่ จึงไม่อาจพิพากษาให้ตามคำขอของโจทก์ คงพิพากษาให้ได้แต่เพียงว่าให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า กับให้นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์ต่อไปเท่านั้น

พิพากษากลับ ให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ พณ 0704/59261 พณ 0704/35402 พณ 0704/7159 พณ 0704/7160 และ พณ 0704/7161 และคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ 1344/2558 401/2559 402/2559 403/2559 และ 404/2559 และให้นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 840469 และเครื่องหมายบริการตามคำขอเลขที่ 840470 840471 840472 และ 840473 ของโจทก์ต่อไป โดยให้โจทก์แสดงการปฏิเสธว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่ผู้เดียวในอันที่จะใช้คำว่า DATA คำขออื่นให้ยก ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสามศาลทั้งห้าสำนวนให้เป็นพับ