คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 250/2524

ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 341 ให้จำเลยคืนที่ดินหรือใช้เงินแก่ผู้เสียหาย จำเลยอุทธรณ์ว่า จำเลยได้ชำระราคาที่ดินให้แก่ตัวแทนของผู้เสียหายครบถ้วนแล้ว ขอให้ยกฟ้องโจทก์ อุทธรณ์ของจำเลยดังกล่าวจึงเป็นอุทธรณ์ในส่วนแพ่งด้วย ดังนั้นการที่ศาลอุทธรณ์และศาลฎีกาวินิจฉัยต้องกันว่า ข้อที่ฝ่ายผู้เสียหายอ้างว่าจำเลยยังมิได้ชำระเงินค่าที่ดินที่ยังค้างชำระชอบที่จะไปว่ากล่าวกันในทางแพ่งและพิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์นั้น ย่อมมีผลให้คำพิพากษาในคดีส่วนแพ่งของศาลชั้นต้นตกไปด้วย หาได้ถึงที่สุดไม่ผู้เสียหายจึงยังไม่ใช่เจ้าหนี้ตามคำพิพากษา จะขอบังคับคดีแก่จำเลยหาได้ไม่

คดีนี้สืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 341 ให้จำเลยคืนที่ดินหรือใช้เงินแก่ผู้เสียหายจำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่าเป็นเรื่องทางแพ่ง พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์ โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาพิพากษายืน ผู้เสียหายยื่นคำขอว่าศาลชั้นต้นได้มีคำพิพากษาในส่วนแพ่งให้จำเลยคืนที่ดินหรือใช้เงินแก่ผู้เสียหาย คดีถึงที่สุดจำเลยทราบคำบังคับโดยชอบแล้วแต่ไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา ขอให้ออกหมายบังคับคดี ศาลชั้นต้นสั่งว่าผู้เสียหายมิได้เป็นคู่ความในคดีจะมายื่นคำขอดังกล่าวไม่ได้ให้ยกคำขอ

ผู้เสียหายอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า คำพิพากษาศาลชั้นต้นในคดีส่วนแพ่งไม่มีผลผูกพันจำเลย ผู้เสียหายจึงไม่มีสิทธิยื่นคำขอให้ศาลชั้นต้นออกหมายบังคับคดีแก่จำเลย พิพากษายืน

ผู้เสียหายฎีกาว่า คำพิพากษาของศาลชั้นต้นในส่วนแพ่งที่ให้จำเลยคืนที่ดินหรือใช้ราคาแก่ผู้เสียหายนั้นถึงที่สุดแล้ว เพราะจำเลยมิได้อุทธรณ์คำพิพากษาศาลชั้นต้นในคดีส่วนแพ่ง

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ในคดีดังกล่าวจำเลยอุทธรณ์คัดค้านคำพิพากษาศาลชั้นต้นว่าจำเลยได้ชำระราคาที่ดินให้แก่ตัวแทนของผู้เสียหายครบถ้วนแล้ว ขอให้ยกฟ้องโจทก์ อุทธรณ์ของจำเลยจึงเป็นอุทธรณ์ในส่วนแพ่งด้วยและการที่ศาลอุทธรณ์ ศาลฎีกาวินิจฉัยต้องกันว่า ข้อที่ฝ่ายผู้เสียหายอ้างว่าจำเลยยังมิได้ชำระเงินค่าที่ดินที่ยังค้างชำระชอบที่จะไปว่ากล่าวกันในทางแพ่งและพิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์นั้นย่อมมีผลให้คำพิพากษาในคดีส่วนแพ่งของศาลชั้นต้นตกไปด้วย หาได้ถึงที่สุดดังที่ผู้เสียหายฎีกาไม่ ผู้เสียหายจึงยังไม่ใช่เจ้าหนี้ตามคำพิพากษา จะขอบังคับคดีแก่จำเลยหาได้ไม่

พิพากษายืน