คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 253/2506

ป.พ.พ. มาตรา 1249 มีความหมายว่าแม้บริษัทได้เลิกแล้ว แต่กฎหมายก็ให้ถือว่ายังคงตั้งอยู่ระหว่างเวลาที่จำเป็นแก่การชำระบัญชี ฉะนั้น ทนายความที่ได้รับแต่งตั้งจากบริษัทก็ยังคงถือว่าเป็นทนายของบริษัทอยู่ในขณะชำระบัญชี และยังคงมีสิทธิดำเนินคดีได้

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1259 (1) เป็นบทให้อำนาจแก่ผู้ชำระบัญชีที่จะว่าต่างแก้ต่างในนามของห้างหุ้นส่วนหรือบริษัท มิใช่เป็นบทระงับสิทธิของทนายความที่ห้างหุ้นส่วนหรือบริษัทได้แต่งตั้งไว้แล้ว ทนายที่แต่งตั้งไว้จะหมดอำนาจดำเนินคดีก็ต่อเมื่อผู้ชำระบัญชีถอนการมอบอำนาจ

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยได้ซื้อเครื่องก่อสร้างไปจากโจทก์ โดยจำเลยผ่อนชำระให้หลายคราว ยังคงค้างชำระหนี้อยู่ ๑๑๕,๓๕๒.๖๐ บาท โจทก์ทวงถามแล้ว จำเลยไม่ชำระ ขอให้บังัคบ

จำเลยให้การปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นฟังว่า จำเลยเป็นหนี้โจทก์จริงดังฟ้อง พิพากษาให้จำเลยชำระเงินพร้อมดอกเบี้ยแก่โจทก์

จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

มีปัญหาข้อกฎหมายมาสู่ศาลฎีกาว่า คดีนี้ฝ่ายโจทก์ได้ยื่นคำแก้ฎีกาแล้วยังได้ยื่นคำร้องคัดค้านการยื่นฎีกาของทนายจำเลยว่า โจทก์สืบทราบว่าบริษัทจำเลยได้เลิกกิจการและตั้งนายจินดา ชัยรัตน์ เป็นผู้ชำระบัญชีและจดทะเบียนเลิกบริษัทแล้ว ผู้เซ็นนามในฎีกาคือ นายทิน มิลินทรสูตร ทนายความ ซึ่งไม่ใช่ผู้ชำระบัญชี จึงไม่มีอำนาจตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๒๕๙ (๑) ฎีกาของจำเลยไม่ชอบ ศาลฎีกาพิจารณาแล้ว ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๒๔๙ บัญญัติว่า "ห้างหุ้นส่วนก็ดี บริษัทก็ดี แม้จะได้เลิกกันแล้ว ก็ให้พึงถือว่ายังคงตั้งอยู่ตราบเท่าเวลาที่จำเป็นเพื่อการชำระบัญชี กฎหมายมาตรานี้หมายความว่า แม้บริษัทได้เลิกแล้ว แต่กฎหมายก็ให้ถือว่ายังคงตั้งอยู่ในระหว่างเวลาที่จำเป็นแก่การชำระบัญชี ก็เมื่อกฎหมายยังให้ถือว่าบริษัทยังคงตั้งอยู่ บุคคลซึ่งได้รับแต่งตั้งจากบริษัทให้เป็นทนายความ ก็ยังคงถือว่าเป็นทนายความของบริษัทอยู่ ทนายของจำเลยจึงยังคงมีสิทธิดำเนินคดีในชั้นฎีกาได้ ส่วนประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๒๕๙ (๑) เป็นบทให้อำนาจแก่ผู้ชำระบัญชีที่จะว่าต่างแก้ต่างในนามของห้างหุ่นส่วนหรือบริษัท

มิใช่เป็นบทระงับสิทธิของทนายความที่ห้างหุ้นส่วนหรือบริษัทได้แต่งตั้งไว้ ทนายความที่บริษัทแต่งตั้งไว้จะหมดอำนาจดำเนินคดีในระหว่างเวลาชำระบัญชีดังกล่าวแล้วก็ต่อเมื่อผู้ชำระบัญชีถอนการมอบอำนาจ คำร้องคัดค้านของโจทก์จึงฟังไม่ขึ้น