คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 255/2513

โจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินให้โจทก์ตั้งราคาทุนทรัพย์ของที่พิพาท 240,000 บาท จำเลยรับว่ามีราคาตามที่โจทก์ตีไว้ ดังนี้ ต้องถือว่าโจทก์ขอให้บังคับจำเลยส่งทรัพย์ราคา 240,000 บาทให้โจทก์ หากจำเลยไม่สามารถโอนทรัพย์ให้โจทก์ได้ ก็ต้องใช้ราคาตามที่โจทก์จำเลยตั้งพิพาท จะถือเอาราคาซื้อขายตามที่ปรากฏจากข้อเท็จจริงว่าโจทก์ซื้อจากจำเลยเพียง 20,000 บาทมาใช้บังคับไม่ได้ เพราะมิใช่ราคาที่แท้จริงของทรัพย์พิพาท

คดีนี้ โจทก์ฟ้องขอให้บังคับให้จำเลยโอนกรรมสิทธิ์ที่ดิน 3 แปลงที่จำเลยทำสัญญาขายให้โจทก์ในราคา 20,000 บาท ให้แก่โจทก์ ถ้าที่ดินไม่อยู่ในสภาพที่จะโอนได้ ก็ขอให้จำเลยชดใช้ค่าที่ดินเป็นค่าเสียหายให้โจทก์ 240,000 บาท ฯลฯ

จำเลยให้การว่า จำเลยขายที่พิพาทให้โจทก์จริง แต่ขายในราคา240,000 บาท ฯลฯ

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ที่ดิน 3 แปลงตามฟ้องให้โจทก์ ถ้าที่ดินไม่อยู่ในสภาพอันจะเปิดช่องให้โอนได้ให้จำเลยคืนเงิน 20,000 บาทให้โจทก์

โจทก์จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยตกลงขายที่พิพาทให้โจทก์ในราคาพิเศษโดยคิดราคาทั้งหมดเพียง 20,000 บาท และโจทก์ชำระราคาครบแล้ว และศาลฎีกาวินิจฉัยต่อไปว่า คดีนี้โจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินให้โจทก์ ตั้งราคาทุนทรัพย์ของที่พิพาท 240,000 บาท จำเลยก็รับว่าที่พิพาทมีราคาตามที่โจทก์ตีราคาไว้ ศาลฎีกาเห็นว่าต้องถือว่าโจทก์ขอให้บังคับจำเลยส่งทรัพย์ราคา 240,000 บาท ให้โจทก์ หากจำเลยไม่สามารถปฏิบัติในการโอนทรัพย์ที่พิพาทให้โจทก์ได้ ก็ต้องใช้ราคาตามที่โจทก์จำเลยตั้งพิพาทจะถือเอาราคาซื้อขายตามที่ปรากฏจากข้อเท็จจริงว่าโจทก์ซื้อจากจำเลยเพียง 20,000 บาท มาใช้บังคับไม่ได้ เพราะไม่ใช่ราคาที่แท้จริงของทรัพย์พิพาท

พิพากษาแก้คำพิพากษาศาลอุทธรณ์เป็นว่า ถ้าที่ดินที่พิพาทไม่อยู่ในสภาพที่เปิดช่องให้ทำการโอนกรรมสิทธิ์ให้โจทก์ได้ไม่ ว่าด้วยเหตุใด ๆ ให้จำเลยชำระเงิน 240,000 บาทให้โจทก์ นอกจากที่แก้นี้ให้คงเป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์