คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2586/2532

จำเลยเป็นข้าราชการสังกัดกรมโจทก์ ตำแหน่งเกษตรอำเภอจำเลยนำปุ๋ยเคมี เครื่องสูบน้ำ และเงินหมุนเวียนของโจทก์ไปให้เกษตรกรเช่าซื้อ ยืม โดยจำเลยลงชื่อแทนเกษตรกร หรือไม่ได้ให้เกษตรกรลงชื่อในสัญญาซื้อขาย สัญญาเช่าซื้อและสัญญายืมเงิน เป็นเหตุให้โจทก์ไม่สามารถบังคับตามสัญญาเหล่านั้นได้ โจทก์จึงเสียหายนับแต่วันที่จำเลยมอบสิ่งของหรือเงินให้แก่เกษตรกรไปตั้งแต่วันทำสัญญาจำเลยจึงทำละเมิดต่อโจทก์นับตั้งแต่วันทำสัญญาดังกล่าวแล้วเมื่อนับถึงวันฟ้องเป็นเวลาเกินกว่า 10 ปี คดีจึงขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 448

ส่วนสัญญาที่กำหนดให้ผู้ยืมชำระเงินคืนตามกำหนด จำเลยมีหน้าทีต้องติดตามทวงถามนับแต่วันที่ผู้ยืมผิดสัญญาไม่ชำระเงินคืน เมื่อจำเลยไม่ติดตามทวงถามเงินคืนทำให้โจทก์เสียหาย ถือว่าจำเลยกระทำละเมิดนับแต่วันที่จำเลยไม่ติดตามทวงถามเงินคืนเมื่อถึงกำหนดชำระ แต่เมื่อนับแต่วันถึงกำหนดชำระเงินคืนถึงวันฟ้องเป็นเวลาเกินกว่า 10 ปี คดีจึงขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 448 เช่นกัน

โจทก์ฟ้องขอให้จำเลยใช้เงิน ๓๗๐,๔๙๓.๗๕ บาท พร้อมดอกเบี้ยแก่โจทก์

จำเลยให้การว่า ฟ้องโจทก์ขาดอายุความ โจทก์ประมาทเลินเล่อเอง ขอให้ยกฟ้อง

วันชี้สองสถาน จำเลยขอให้ศาลชี้ขาดเบื้องต้นในปัญหาข้อกฎหมายเรื่องอายุความ

ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า คดีของโจทก์ขาดอายุความ พิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีคงมีปัญหาว่า คดีของโจทก์ขาดอายุความหรือไม่ ซึ่งโจทก์ฎีกาว่า อายุความตามฟ้องจะต้องนับตั้งแต่วันที่จำเลยปล่อยให้สัญญาที่จำเลยทำกับเกษตรกรขาดอายุความ คดีของโจทก์ยังไม่ขาดอายุความ เห็นว่า โจทก์บรรยายฟ้องไว้ชัดแจ้งว่า จำเลยได้กระทำละเมิดต่อโจทก์ ทำให้โจทก์เสียหายโดยนำปุ๋ยเคมี เครื่องสูบน้ำ เครื่องมือปราบศัตรูข้าว เครื่องทุ่นแรง และเงินหมุนเวียนของโจทก์ไปให้เกษตรกร ซื้อ เช่าซื้อ หรือยืม โดยจำเลยทำสัญญาเช่าซื้อ สัญญาซื้อขายและสัญญายืมเงิน แล้วจำเลยลงชื่อในสัญญาในฐานะผู้เช่าซื้อ ผู้ซื้อหรือผู้ยืมแทนบ้าง และไม่ได้ให้ผู้เช่าซื้อผู้ซื้อหรือผู้ยืมลงลายมือชื่อในสัญญาบ้างตามฟ้องข้อ ๒.๑ ถึงข้อ๒.๑๘ เป็นเหตุให้โจทก์เสียหาย ไม่สามารถบังคับตามสัญญาได้นั้นเห็นได้ว่า การที่จำเลยลงชื่อแทนเกษตรกรก็ดี หรือไม่ได้ให้เกษตรกรลงชื่อก็ดี เป็นเหตุให้โจทก์ต้องเสียหายนับแต่วันที่จำเลยมอบสิ่งขอหรือเงินให้แก่เกษตรกรไปตั้งแต่วันทำสัญญา จึงต้องถือว่าจำเลยได้กระทำละเมิดต่อโจทก์นับตั้งแต่วันทำสัญญาดังกล่าวแล้ว เมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๐ ถึงปี พ.ศ. ๒๕๑๕ นับถึงวันฟ้องเป็นเวลาเกินกว่า ๑๐ ปีแล้วส่วนฟ้องข้อ ๒.๑๙ และข้อ ๒.๒๐ ที่กล่าวว่าจำเลยประมาทเลินเล่อไม่ติดตามเรียกเงินคืนจากผู้ยืมเงินจนหนี้ขาดอายุความ เป็นเหตุให้โจทก์เสียหายตามเอกสารท้ายฟ้องหมายเลข ๑๙ และ ๒๐ ก็ปรากฏว่าในสัญญาทั้งสองฉบับดังกล่าวกำหนดให้ผู้ยืมชำระเงินคืนงวดสุดท้ายในวันที่ ๓๐ เมษายน ๒๕๑๘ จำเลยมีหน้าที่ต้องติดตามทวงถาม ตั้งแต่วันที่ผู้ยืมผิดสัญญาไม่ชำระเงินคืน เมื่อจำเลยไม่ติดตามทวงถามเงินคืน ทำให้โจทก์เสียหายก็ถือว่าจำเลยกระทำละเมิดต่อโจทก์แล้วอายุความจึงเริ่มนับตั้งแต่วันที่จำเลยไม่ติดตามทวงถามเงินคืนจากผู้ยืมตั้งแต่วันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๑๘ นับถึงวันฟ้องเป็นเวลาเกินกว่า ๑๐ ปีแล้วเช่นกัน คดีของโจทก์ทุกข้อจึงขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๔๔๘ ศาลล่างทั้งสองพิพากษาชอบแล้ว ฎีกาของโจทก์ฟังไม่ขึ้น

พิพากษายืน.