คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2609/2528

จำเลยทำหนังสือแต่งตั้งโจทก์ให้เป็นผู้รักษาการ กรรมการผู้จัดการของจำเลยถือได้ว่าจำเลยจ้างโจทก์เป็นลูกจ้างของจำเลยเมื่อจำเลยจ้างโจทก์เป็นลูกจ้างและโจทก์ ได้ทำงานตามหน้าที่ให้แก่จำเลยแล้ว จำเลยจึงมีหน้าที่จ่าย ค่าจ้างให้แก่โจทก์

จำเลยมิได้ยกเรื่องนิติกรรมอำพรางเป็นข้อต่อสู้ในคำให้การเพียงแต่กล่าวอ้างว่าการที่จำเลยยินยอมแต่งตั้งโจทก์เป็น ผู้รักษาการกรรมการผู้จัดการของจำเลยนั้น เพราะถูกโจทก์กับพวกหลอกลวงและจำเลยหลงเชื่อซึ่งไม่ใช่กรณีที่เกี่ยวกับนิติกรรมอำพรางอุทธรณ์ข้อนี้ของจำเลยจึงเป็นข้อที่มิได้ยกขึ้นว่ากันมาแล้วในศาลแรงงานกลาง

โจทก์จ่ายเงินทดรองเป็นค่าใช้จ่ายในกิจการของจำเลยซึ่งเป็นการประกอบกิจการที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย เงินทดรองจึงเป็นหนี้ ที่เกิดขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ขัดขวางต่อ ความสงบเรียบร้อยของประชาชนย่อมเป็นโมฆะการที่โจทก์จ่ายเงิน ไปโดยรู้อยู่แล้ว จึงไม่มีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยชำระคืน

โจทก์ฟ้องว่าจำเลยจ้างโจทก์เป็นลูกจ้างประจำ โดยให้ทำหน้าที่เป็นผู้รักษาการกรรมการผู้จัดการของจำเลย โจทก์ขอลาออกจากงาน จำเลยมีคำสั่งอนุมัติให้โจทก์ลาออกแต่ไม่จ่ายค่าจ้างให้ และไม่จ่ายคืนเงินทดรองซึ่งโจทก์ได้จ่ายทดรองเป็นค่าใช้จ่ายในกิจการของจำเลย

จำเลยให้การว่า จำเลยไม่เคยจ้างโจทก์เป็นลูกจ้าง การที่จำเลยทำหนังสือแต่งตั้งโจทก์เป็นผู้รักษาการกรรมการผู้จัดการของจำเลยเพราะโจทก์กับพวกหลอกลวงจำเลย

ศาลแรงงานกลางพิพากษาให้จำเลยจ่ายค่าจ้างให้โจทก์ คำขออื่นให้ยก

โจทก์จำเลยอุทธรณ์ต่อศาลฎีกา

ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยว่า ศาลแรงงานกลางฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยทำหนังสือแต่งตั้งโจทก์ให้เป็นผู้รักษาการกรรมการผู้จัดการของจำเลย เท่ากับฟังว่าจำเลยจ้างโจทก์เป็นลูกจ้างของจำเลยซึ่งเป็นการจ้างแรงงานอย่างหนึ่งนั่นเอง ส่วนการที่จำเลยแต่งตั้งโจทก์เป็นผู้รักษาการกรรมการผู้จัดการโดยมิได้ปฏิบัติให้ถูกต้องตามกฎหมาย เป็นการไม่ชอบนั้น โจทก์ได้ทำงานตามหน้าที่ให้แก่จำเลยจนมีผลงานสำเร็จไปรายหนึ่งแล้ว จำเลยจึงมีหน้าที่ต้องจ่ายค่าจ้างให้แก่โจทก์หาใช่ว่าเมื่อการแต่งตั้งไม่ชอบด้วยกฎหมายแล้ว โจทก์ย่อมไม่ได้เป็นลูกจ้างของจำเลย หรือการที่โจทก์ทำงานให้แก่จำเลยเป็นผลสำเร็จไปรายหนึ่งนั้นเป็นการจ้างทำของหรือไม่

จำเลยมิได้ยกเรื่องนิติกรรมอำพรางเป็นข้อต่อสู้ในคำให้การจำเลยเพียงกล่าวอ้างว่าการที่จำเลยยินยอมแต่งตั้งโจทก์เป็นผู้รักษาการกรรมการผู้จัดการของจำเลยนั้นเพราะถูกจำเลยกับพวกหลอกลวงและจำเลยหลงเชื่อซึ่งไม่ใช่กรณีเกี่ยวกับนิติกรรมอำพราง อุทธรณ์ข้อนี้ของจำเลยจึงเป็นข้อที่มิได้ยกขึ้นว่ากันมาแล้วในศาลแรงงานกลาง ต้องห้ามอุทธรณ์ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 225 พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 31 ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย

โจทก์จ่ายเงินทดรองเป็นค่าใช้จ่ายในกิจการของจำเลยซึ่งเป็นการประกอบกิจการที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย เงินทดรองจึงเป็นหนี้ที่เกิดขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ขัดขวางต่อความสงบเรียบร้อยของประชาชน ย่อมเป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 13 การที่โจทก์จ่ายเงินโดยรู้อยู่เช่นนี้ โจทก์ไม่มีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยชำระคืนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 411

พิพากษายืน