คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 274/2472

หุ้นส่วน สัญญาเข้าหุ้นส่วนค่าเสียหายกำหนดไว้สำหรับผิดสัญญาเป็นเบี้ยปรับไหมเพียงใด แม้ในสัญญาจะใช้คำว่า " ปรับ " ก็ไม่จำเป็นต้องถือตามตัวหนังสือตัวการตัวแทนเสมียนไม่มีอำนาจเลิกสัญญาแทนนายจ้างสัญญาเป็นลายลักษณอักษรต้องเลิกด้วยลายลักษณอักษร

คดีนี้โจทก์กับจำเลยทำสัญญากันว่าทั้ง ๒ ฝ่ายจะเข้าชื่อในนามของยี่ห้อโจทก์จำเลยร่วมกันเช่าเรือบินตังเดินรับส่งคนโดยสาน แลในระวางสัญญานี้ฝ่ายใดจะไปเช่ามาเดินเป็นส่วนตัวไม่ได้ ถ้าผิดสัญญายอมให้ปรับ ๓๐๐๐๐ บาท จำเลยรับว่าได้เช่ามาเดินเป็นส่วนตัวจริง แต่ต่อสู้ว่าสัญญาได้เลิกกันแล้วโดยนายหง่าได้พูดตกลงเลิกสัญญานั้น

ศาลฎีกาตัดสินยืนตามศาลล่างทั้ง ๒ ให้จำเลยใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์เต็มตามสัญญาแลกล่าวยว่านายหง่าเป็นแต่เสมียนสำหรับหาสินค้าบันทุกเรือแลเขียนใบตราส่งเท่านั้น ไม่มีอำนาจเลิกสัญญาแทนโจทก์แลสัญญาทำกันเป็นลายลักษณอักษร จะพูดเลิกด้วยปากเปล่าไม่ได้ ส่วนเงินค่าปรับ ๓๐๐๐๐ บาทนั้นก็ไม่เกินสมควร เพราะกิจการที่โจทก์จำเลยทำนี้เป็นการค้าใหญ่โต แลต่างได้ระวังผลประโยชน์ของตน ได้กะกำหนดค่าเสียหายหรือค่าปรับไว้ตามความพอใจให้เป็นการเหมาะสมกับรูปการค้าขายใหญ่โตเช่นคดีเรื่องนี้