คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2778/2515

ค่าปรับที่ศาลสั่งปรับนายประกันตามสัญญาประกันนั้นมีลักษณะเป็นเบี้ยปรับ การที่จะลดเบี้ยปรับที่สูงเกินส่วนลงมาเป็นจำนวนพอสมควรเท่าใดนั้น ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 119 ก็ดีตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 383 ก็ดีศาลย่อมต้องพิเคราะห์ถึงทางได้เสียทุกอย่างอันชอบด้วยกฎหมายไม่ใช่แต่เพียงทางได้เสียในเชิงทรัพย์สินแต่อย่างเดียวเท่านั้น

ในคดีอาญาที่จำเลยมีประกันตัวไปในระหว่างพิจารณา ต่อมานายประกันไม่นำตัวจำเลยมาส่งศาลตามนัด ทำให้ไม่ได้ตัวจำเลยมาทำการพิจารณาพิพากษา ย่อมทำให้เสียหายแก่ความยุติธรรมไม่ว่าจำเลยจะเป็นผู้กระทำผิดหรือไม่ก็ตาม และจะเป็นช่องทางให้จำเลยคดีอื่นใดกระทำเช่นคดีนี้บ้างความสงบเรียบร้อยก็จะหาได้ยาก

คดีนี้ โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามพระราชบัญญัติปรามการค้าประเวณี พ.ศ. ๒๕๐๓ มาตรา ๕(๑) (๒) และผู้ร้องได้ประกันตัวจำเลยไปในระหว่างพิจารณา แล้วนายประกันผู้ร้องผิดสัญญาประกัน ไม่สามารถส่งตัวจำเลยต่อศาลตามกำหนดนัดของศาลถึงสามครั้ง ศาลชั้นต้นจึงมีคำสั่งปรับนายประกัน ผู้ร้องเป็นเงิน ๑๐,๐๐๐ บาท เต็มตามที่กำหนดไว้ในสัญญาประกัน

นายประกันอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า ค่าปรับที่ศาลสั่งปรับนายประกันนั้นมีลักษณะเป็นเบี้ยปรับ ศาลมีอำนาจลดลงมาเป็นจำนวนพอสมควรได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๓๘๓ พิพากษาแก้ว่าให้ปรับผู้ร้องเป็นเงิน ๕,๐๐๐ บาท

นายประกันฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่นายประกันผู้ร้องอ้างว่า โทษที่กฎหมายกำหนดสำหรับความผิดในคดีนี้ เพียงจำคุกไม่เกิน ๓ เดือน ปรับไม่เกิน ๑,๐๐๐ บาท หรือทั้งปรับทั้งจำ ซึ่งศาลอาจใช้ดุลพินิจกำหนดโทษปรับเพียง ๕๐ บาท หรือ ๑๕๐ บาท เท่านั้นก็ได้ ศาลฎีกาเห็นว่า จำนวนเงินที่นายประกันจะต้องชำระต่อศาลเมื่อผิดสัญญาประกันนั้น มีลักษณะเป็นเบี้ยปรับ การที่จะลดเบี้ยปรับที่สูงเกินส่วนลงเป็นจำนวนพอสมควรเท่าใดนั้น ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๑๙ ก็ดี ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๓๘๓ ก็ดี ศาลย่อมต้องพิเคราะห์ถึงทางได้เสียทุกอย่างอันชอบด้วยกฎหมาย ไม่ใช่แต่เพียงทางได้เสียในเชิงทรัพย์สินแต่อย่างเดียวเท่านั้น ในกรณีที่ไม่ได้ตัวจำเลยมาทำการพิจารณาพิพากษาเช่นคดีนี้ย่อมทำให้เสียหายแก่ความยุติธรรม ไม่ว่าจำเลยจะเป็นผู้กระทำผิดหรือไม่ก็ตามและจะเป็นช่องทางให้จำเลยในคดีอื่นกระทำเช่นนี้บ้างความสงบเรียบร้อยก็จะหาได้ยาก และการประกันตัวจำเลยนั้นก็เป็นความสมัครใจของนายประกันผู้ร้องเองที่สัญญาว่าจะปฏิบัติตามนัดของศาลและยอมใช้เบี้ยปรับเต็มจำนวนในสัญญาประกันซึ่งศาลอุทธรณ์ก็ได้ลดจำนวนค่าปรับลงมาถึงกึ่งจำนวนของค่าปรับเดิมแล้ว จนบัดนี้นายประกันผู้ร้องก็ยังไม่สามารถติดตามตัวจำเลยมาส่งศาล จึงยังไม่มีเหตุอันใดที่จะลดจำนวนค่าปรับให้

พิพากษายืน