คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 294/2474

อย่างไรเรียกว่าเจ้าพนักงานตามกฎหมาย ความผิดตาม ม.154 ข้อ 4 นั้นต้องปรากฎว่าผู้ที่ทำผิดหรือต้องหาว่าทำผิดยังไม่อยู่ในระวางคุมขัง ถ้าอยู่ในระวางคุมขังแล้วไม่เข้าบทนี้จำเลยเป็นราษฎรถูกนายอำเภอใช้ให้คุมตัวผู้ต้องหาว่าทำผิดไปส่งจังหวัดจำเลยปล่อยให้ผู้นั้นหนีไปดังนี้ ไม่เรียกว่าจำเลยเป็นเจ้าพนักงานตามกฎหมาย แลจำเลยยังไม่มีผิดตาม ม.154 ข้อ 4 เพราะเรื่องนี้ผู้ที่จำเลยคุมไปอยู่ในระวางคุมขังแล้ว นายอำเภอไม่มีอำนาจตั้งใครเป็นเจ้าพนักงาน

ได้ความว่าจำเลยเป็นราษฎรเจ้าพนักงานอำเภอใช้ให้คุมตัว ต.ผู้ต้องหามีฝิ่นผิดกฎหมายไปส่งจังหวัด แล้วจำเลยปล่อยให้ ต.หนีไปดังนี้ โจทก์จึงขอให้ลงโทษจำเลยตาม ม.๑๕๔-๑๖๘-๑๖๙

ศาลล่างทั้ง ๒ ตัดสินต้องกันให้ยกฟ้องโจทก์

โจทก์ฎีกาเป็นปัญหากฎหมาย

ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยเป็นแต่ราษฎรไม่มีหน้าที่เป็นเจ้าพนักงานสำหรับควบคุมผู้ต้องหาว่าทำผิด ความผิดของจำเลยไม่เข้าใน ม.๑๖ข-๑๖๙ แลนายอำเภอจะตั้งราษฎรเป็นเจ้าพนักงานให้มีหน้าที่คุมผู้ต้องหาว่าทำผิดโดยลำพังไม่ได้ ส่วน ม.๑๕๔ ข้อ ๔ ว่าถึงเรื่องช่วยผู้ทำผิดหรือผู้ต้องหาว่าทำผิดซึ่งไม่ใช่อยู่ในระวางคุมขังให้หลบหนี แต่ในเรื่องนี้ ต.อยู่ในระวางคุมขังแล้ว คดีจึงยังไม่เข้าใยบท ๑๕๔ จึงตัดสินยืนตามศาลล่าง