คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 294/2481

จำเลยรับฝากเงินทองของโจทก์ไว้ ครั้นโจทก์จะเอาคืนจำเลยไม่มีให้ จึงตกลงกันว่าจำเลยจะโอนที่ดินให้แทนดังนี้เป็นลักษณการชำระหนี้ หาใช่สัญญาแปลงหนี้ไม่ เมื่อจำเลยไม่โอนที่ดินให้ต้องถือว่าจำเลยยังคงเป็นหนี้ทรัพย์ที่รับฝากโจทก์อยู่

โจทก์ฟ้องจำเลยเรียกเงินและทองซึ่งฝากจำเลยไว้ ในวันพิจารณาโจทก์เบิกความว่า จำเลยตกลงจะโอนที่นาหักกับเงินและทองที่ฝากจำเลยไว้ โจทก์ยินยอม

ศาลชั้นต้นพิพากษาตามคำเบิกความของโจทก์ดั่งนี้ ต้องถือว่าหนี้รายนี้ได้แปลงใหม่แล้ว การแปลงหนี้โดยพูดตกลงกันด้วยปากก็ใช้ได้ จึงพิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์

ศาลฏีกาตัดสินว่า ถ้อยคำที่โจทก์เบิกความนั้นเป็นลักษณะการชำระหนี้ หาใช่สัญญาการแปลงหนี้ไม่ เมื่อจำเลยไม่โอนที่ให้ก็ต้องถือว่าจำเลยยังไม่ชำระหนี้ให้โจทก์จำเลยยังคงเป็นหนี้ทรัพย์ที่ฝากโจทก์อยู่ที่ศาลอุทธรณ์ พิพากษากลับให้ศาลชั้นต้นพิจารณาสืบพะยานโจทก์จำเลยต่อไปนั้นชอบแล้วพิพากษายืนตาม