คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 303/2472

พวกผู้ร้ายที่สมคบกันไปฆ่าเขาตายต้องมีความผิดเปนตัวการด้วยกันการวางโทษย่อมอยู่ในดุลยพินิจของศาล แต่จะใช้มาตรา 59 มาลดโทษปราณีย์เพราะเหตุที่ไม่ได้ความว่าใครเปนผู้ลงมือไม่ได้ อย่างไรเรียกว่าพยาบาท

คดีนี้ศาลมณฑลปัตตานีแลศาลอุทธรณ์ตัดสินต้องกันว่า จ.มีความโกรธเคือง ต.ผู้ตายอยู่ก่อน แล้วสมคบกัน ม.ลอบเอากฤชแทง ค.ตายโดยเจตนพยายามด้วยความพยาบาทมาดหมายความผิดของ จ.ต้องด้วย ม.๒๕๐ ข้อ ๓ ส่วน ม.มีผิดตาม ม.๒๔๙ แต่ทางพิจารณาไม่ได้ความว่าใครเปนผู้ลงมือแทง ค. จำเลยทั้ง ๒ จึงควรได้รับความบรรเทาโทษตาม ม.๕๙ ประกอบด้วย ม.๓๗-๓๘ ให้จำคุก จ.ตลอดชีวิต ม.๒๐ ปี

ศาลฎีกาเห็นว่า สาเหตุในระวาง จ.กับผู้ตายนั้น ปรากฎแต่เพียงว่าได้เกิดทะเลาะกันเรื่อง ค. บอกว่าไม่ได้นก จ.หาว่า ค.โกหก ค.โกรธเอาตัวเหวี่ยงไปแต่ไม่ถูก เลยมีคนมาห้ามเสียดังนี้ เปนเรื่องเล็กน้อยไม่พอจะลงโทษจำเลยว่าฆ่าคนตายด้วยความพยาบาท ส่วนข้อที่ศาลล่างปราณีย์ลดโทษให้จำเลย เพราะไม่ได้ความว่าใครเปนคนลงมือแทง ค.นั้น ยังไม่เข้าลักษณะเหตุปราณีย์หรือที่เปนทำนองเดียวกับที่ระบุไว้ใน ม.๕๙ จึงตัดสินแก้ศาลล่างวางบทมาตรา ๒๔๙ ให้จำคุกจำเลยทั้ง ๒ คนตลอดชีวิต