คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 303/2501

การซื้อขายอสังหาริมทรัพย์โดยทำหนังสือกันเองและไม่ได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่นั้น เป็นโมฆะเมื่อผู้ขายกล่าวอ้างขึ้นผู้ซื้อต้องคืนทรัพย์แก่ผู้ขายและรับเงินคืนจากผู้ขาย

โจทก์ฟ้องว่าโจทก์ขายเรือนให้จำเลยโดยไม่ได้จดทะเบียนการขายต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ มีข้อตกลงว่าจำเลยจะขายเรือนให้ผู้อื่นไม่ได้ ต้องกลับมาขายให้โจทก์ ต่อมาจำเลยจะขายเรือนให้นายกิมเต๊กโจทก์ถือว่าจำเลยผิดข้อตกลง จึงฟ้องขอให้ศาลแสดงว่าการซื้อขายเรือนระหว่างโจทก์จำเลยเป็นโมฆะ ขอให้คืนเรือนและโจทก์จะคืนเงินให้

จำเลยให้การและฟ้องแย้งขอให้โจทก์ไปทำนิติกรรมตามสัญญาจะซื้อขายเรือนนั้น

ศาลชั้นต้นเห็นว่าการซื้อขายเป็นโมฆะ พิพากษาให้จำเลยคืนเรือนและให้โจทก์คืนเงิน

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่าการซื้อขายเรือนพิพาทไม่ได้จดทะเบียนต่อเจ้าหน้าที่จึงเป็นโมฆะ ข้อที่จำเลยว่าจำเลยดัดแปลงเรือนมีราคาสูงขึ้นโจทก์ต้องชดใช้ประโยชน์ที่เพิ่มขึ้นนั้น ก็ไม่ใช่เหตุที่จะแก้ไขคำบังคับของศาลล่างทั้งสอง เพราะเรือนที่ศาลล่างทั้งสองให้คืนคือเรือนพิพาทตรงตัวอยู่แล้ว จึงพิพากษายืน