คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 311/2523

ประมวลรัษฎากรมาตรา 78 วรรคแรกบัญญัติให้ผู้ประกอบการค้าตามที่ระบุไว้ในบัญชีอัตราภาษีการค้ามีหน้าที่เสียภาษีการค้าจากรายรับของทุกเดือนภาษีตามอัตราในบัญชีอัตราภาษีการค้ามาตรา 80 วรรคแรก ให้ผู้ประกอบการค้ายื่นคำขอจดทะเบียนการค้าตามแบบที่อธิบดีกำหนดมาตรา 84 ให้ผู้มีหน้าที่ยื่นแบบแสดงรายการชำระภาษีพร้อมกับการยื่นแบบแสดงรายการนั้น เห็นได้ว่ากฎหมายกำหนดหน้าที่ของผู้ประกอบการค้าไว้ดังกล่าวเพื่อประโยชน์แก่การจัดเก็บภาษี เมื่อโจทก์ยื่น คำขอจดทะเบียนการค้าโรงเลื่อย ส. ย่อมเป็นหลักฐานแสดงตนต่อทางราชการว่า โจทก์เป็นผู้ประกอบการค้าในกิจการนั้นตามกฎหมาย เป็นการยินยอมผูกพันตนที่จะยื่นแบบแสดงรายการการค้า และเสียภาษีการค้ารวมทั้งยอมรับว่ามีเงินได้จากกิจการที่จดทะเบียนการค้าไว้ตามหลักเกณฑ์ของกฎหมายด้วย โจทก์จะอ้างว่าโจทก์ถูกเชิดให้ขอจดทะเบียนการค้าอันเป็นความสัมพันธ์ส่วนตัวระหว่างโจทก์กับ จ. นอกเหนือจากที่แสดงไว้ต่อทางราชการ เป็นข้อแก้ตัวให้พ้นความรับผิดชำระภาษีหาได้ไม่ เมื่อทะเบียนการค้ามีชื่อโจทก์เป็นผู้ประกอบการค้าทั้งแบบแสดงรายการการค้าและภาษีเงินได้ที่ยื่นไว้ในนามโจทก์ แสดงรายรับไว้ต่ำกว่าความจริงเจ้าพนักงานประเมินย่อมมีอำนาจทำการประเมินให้โจทก์ชำระภาษีเพิ่มให้ถูกต้องได้

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเพียงลูกจ้างของนายเจริญหรือเกฮวด โจทก์มิใช่ผู้ประกอบการค้าโรงเลื่อยจักรสรรวานิชที่จะต้องเสียภาษีเงินได้และภาษีการค้า จึงขอให้เพิกถอนการประเมินภาษีเงินได้และภาษีการค้าของจำเลยและคำวินิจฉัยอุทธรณ์

จำเลยให้การว่า โจทก์จดทะเบียนเป็นผู้ประกอบการค้าจึงต้องรับผิด

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้เพิกถอนการประเมินของเจ้าพนักงาน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ประมวลรัษฎากร มาตรา 78 วรรคแรกบัญญัติให้ผู้ประกอบการค้าตามที่ระบุในบัญชีอัตราภาษีการค้ามีหน้าที่เสียภาษีการค้าจากรายรับของทุกเดือนภาษีตามอัตราในบัญชีอัตราภาษีการค้า มาตรา 80 วรรคแรกบัญญัติให้ผู้ประกอบการค้าที่ยื่นคำขอจดทะเบียนการค้าตามแบบที่อธิบดีกำหนด มาตรา 84 บัญญัติให้ผู้ประกอบการค้ายื่นแบบแสดงรายการการค้าเป็นรายเดือนภาษี และมาตรา 86 บัญญัติให้ผู้มีหน้าที่ยื่นแบบแสดงรายการชำระภาษีพร้อมกับการยื่นแบบแสดงรายการชำระภาษีพร้อมกับการยื่นแบบแสดงรายการนั้น เห็นได้ว่า กฎหมายได้กำหนดหน้าที่ของผู้ประกอบการค้าไว้ดังกล่าว ก็เพื่อประโยชน์แก่การจัดเก็บภาษี โจทก์ยื่นคำขอจดทะเบียนการค้าโรงเลื่อยจักรสรรวานิช ย่อมเป็นหลักฐานแสดงตนต่อทางราชการว่าโจทก์เป็นผู้ประกอบการค้าในกิจการนั้นตามกฎหมาย เป็นการยินยอมผูกพันตนที่จะยื่นแบบแสดงรายการการค้าและเสียภาษีการค้ารวมทั้งยอมรับว่ามีเงินได้จากกิจการที่จดทะเบียนการค้าไว้ตามหลักเกณฑ์ของกฎหมายด้วย เมื่อทะเบียนการค้าระหว่าง พ.ศ. 2509 ถึง พ.ศ. 2512 ยังมีชื่อโจทก์เป็นผู้ประกอบการค้าโรงเลื่อยจักรสรรวานิช ทั้งแบบแสดงรายการการค้าและภาษีเงินได้ที่ยื่นไว้ในนามโจทก์แสดงรายรับไว้ต่ำกว่าความจริง เจ้าพนักงานประเมินก็ย่อมมีอำนาจทำการประเมินให้โจทก์ชำระภาษีเพิ่มให้ถูกต้องได้ โจทก์จะอ้างว่าโจทก์ถูกเชิดให้ขอจดทะเบียนการค้าอันเป็นความสัมพันธ์ส่วนตัวระหว่างโจทก์กับนายเจริญหรือเกฮวดนอกเหนือจากที่แสดงไว้ต่อทางราชการเป็นข้อแก้ตัวเพื่อให้พ้นความรับผิดหาได้ไม่ รูปคดีไม่จำเป็นต้องวินิจฉัยว่าโจทก์ถูกเชิดให้เป็นผู้ขอจดทะเบียนการค้าหรือไม่ การประเมินและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ชอบด้วยกฎหมายแล้ว คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ไม่ต้องด้วยความเห็นของศาลฎีกา

พิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้ยกฟ้องโจทก์ตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้โจทก์ใช้ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสามศาล โดยกำหนดค่าทนายความห้าหมื่นบาทแทนจำเลย