คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 315/2495

พนักงานเจ้าหน้าที่ ที่คณะกรรมการป้องกันการค้ากำไรเกินควร แต่ตั้งขึ้นตามมาตรา 10 แห่งพ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควรนั้น มีอำนาจเพียงเพื่อปฏิบัติการ อันอยู่ในอำนาจของคณะกรรมการ

แทนคณะกรรมการเท่านั้น หามีอำนาจกำหนดราคาสูงสุดของการขายส่งหรือขายปลีกสิ่งของที่ห้ามมิให้ค้ากำไนเกินควรไป เพราะอำนาจเช่นว่านี้ กฎหมายให้อยู่ในอำนาจของคณะกรรมการที่จะ "สั่งการ" ได้ตามที่เป็นสมควรตามความในมาตรา 8(1)

(อ้างถึงฎีกาที่ 216/2494)

ผู้อำนวยการองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ซึ่งเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ที่คณะกรรมการป้องกันการค้ากำไรเกินควรแต่งตั้งขึ้น ได้ออกประกาศกำหนดราคาสูงสุดของเนื้อสุกรชำแหละ โดยห้ามมิให้ผู้ใดขายปลีกเนื้อสุกรชำแหละในเขตจังหวัดพระนครธนบุรี เกินกว่าราคาที่กำหนดไว้ ดังนี้ ประกาศดังกล่าวจึงหาผลบังคับถึงจะเอาความผิดเป็นโทษอาญาแก่ผู้ที่ฝ่าฝืนประกาศนั้นไม่

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยขายปลีกเนื้อสุกรให้แก่นายใบ พวงพยอม ๑ กิโลกรัมราคา ๘ บาท เกินราคมสูงสุดที่ประกาศกำหนดไว้ ๒ บาท ขอให้ลงโทษตาม พ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควร พ.ศ. ๒๔๙๐ มาตรา ๘, ๑๗, ๑๘

ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ พิพากษาลงโทษจำเลยตามฟ้องของโจทก์

จำเลยฎีกาข้อกฎหมายว่า ผู้อำนวยการทหารผ่านศึกไม่มีอำนาจออกประกาศกำหนดราคาสูงสุดของเนื้อสุกรได้เอง จำเลยจึงไม่มีผิด

ศาลฎีกาปรึกาษาคดีแล้ว ตามฟ้องของโจทก์กล่าวหาว่า จำเลยฝ่าฝืนประกาศของผู้อำนวยการองค์การสงเคราะ์ทหารผ่านศึก ซึ่งได้ออกประกาศในฐานะเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ของคณะกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควร จังหวัดพระนคร ซึ่งมิใช่เป็นการฝ่าฝืนประกาศของคณะกรรมการป้องกันการค้ากำไรเกินควรจังหวัดพระนครเอง

ปัญหาจึงมีว่า ผู้อำนวยการองค์การทหารผ่านศึกในฐานะเป็นเจ้าหน้าที่ของกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควรฯ จะอาศํยอำนาจตามมาตรา ๑๐ กำหนดราคาสูงสุดของเนื้อสุกรชำแหละตามมาตรา ๘(๑) ได้หรือไม่ ศาลฎีกาเห็นว่า การกำหนดราคาสูงสุดของการขายส่งหรือขายปลีกสิ่งของที่ห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรนั้น กฎหมายให้อยู่ในอำนาจของคณะกรรมการที่จะ "สั่งการ" ได้ตามที่เห็นกสมควรตามความในมาตรา ๘ (๑) ส่วนมาตรา ๑๐ เป็นเรื่องที่คณะกรรมการมีอำนาจแต่งตั้งบุคคลใดเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ เพื่อปฏิบัติการ อันอยู่ในอำนาจของคณะกรรมการแทนคณะกรรมการได้เท่านั้น มาตรา ๑๐ หามีบทให้คณะกรรมการมีอำนาจมอบหมายอำนาจและหน้าที่ ที่กฎหมายให้แกคณะ่กรรมการให้ผู้อื่นโดยสิ้นเชิงไม่ ฉะนั้นประกาศของผู้อำนวยการองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในเรื่องนี้ จึงหามีผลบังคับอันถึงจะเอาความผิดเป็นโทษอาญาแก่ผู้ที่ฝ่าฝืนประกาศนั้นไม่

จึงพิพากษากลับคำพิพากษาศาลล่าง ให้ยกฟ้อง