คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 324/2523

จำเลยเป็นข้าราชการมีตำแหน่งเป็นสมุห์บัญชี ตามประมวลรัษฎากรมาตรา 2 คำว่า "อำเภอ" หมายความว่านายอำเภอหรือสมุห์บัญชีอำเภอและหมายความรวมถึงผู้ทำการแทนจำเลยมีอำนาจหน้าที่ตามประมวลรัษฎากร อธิบดีกรมสรรพากรมีคำสั่งให้สมุห์บัญชีอำเภอมีอำนาจทำการตรวจสอบภาษีอากร โดยให้รายงานขออนุมัติสรรพากรจังหวัดก่อนทำการตรวจสอบฉะนั้น จำเลยจึงมีอำนาจในการตรวจสอบภาษีอากรโดยอาศัยคำสั่งอธิบดีกรมสรรพากรประกอบกับประมวลรัษฎากร การรายงานขออนุมัติเป็นเพียงระเบียบปฏิบัติภายใน การที่จำเลยไม่รายงานขออนุมัติหาใช่ว่าจำเลยจะไม่มีอำนาจตรวจสอบภาษีอากรไม่ การที่จำเลยไปเรียกตรวจสอบบัญชีภาษีเงินได้และภาษีการค้าจากผู้เสียหาย เมื่อผู้เสียหายมิได้จัดทำบัญชีไว้ จำเลยก็ขู่เข็ญข่มขืนใจเรียกเอาเงินจากผู้เสียหาย ดังนี้ ถือได้ว่าจำเลยเป็นเจ้าพนักงานใช้อำนาจในตำแหน่งโดยมิชอบ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 148

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยรับราชการในตำแหน่งสมุห์บัญชี มีอำนาจหน้าที่ในการตรวจสอบประเมินและจัดเก็บภาษีอากร จำเลยใช้อำนาจในตำแหน่งหน้าที่โดยมิชอบ ขู่เข็ญเรียกตรวจสอบบัญชีจากผู้มีชื่อ แต่เนื่องจากคนเหล่านั้นไม่ได้จัดทำบัญชีไว้ จำเลยจึงขู่เข็ญข่มขืนใจเรียกเอาเงินเป็นของตนเองโดยทุจริต ต่างกรรมต่างวาระหลายครั้ง ขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๑, ๑๔๘, ๑๔๙, ๑๕๖, ๑๕๗

จำเลยให้การปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๑, ๑๔๙, ๑๕๗ ลงโทษตามมาตรา ๑๔๙ ซึ่งเป็นบทหนัก จำคุกกรรมละ ๕ ปี รวม ๗ กรรม จำคุก ๓๕ ปี

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยมีความผิดให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๔๘ ส่วนโทษให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ในปัญหาว่าจำเลยมีอำนาจตามกฎหมายในการตรวจสอบภาษีอากรหรือไม่ เห็นว่าจำเลยเป็นข้าราชการมีตำแหน่งเป็นสมุห์บัญชีตามประมวลรัษฎากร มาตรา ๒ คำว่า "อำเภอ" หมายความว่านายอำเภอหรือสมุห์บัญชีอำเภอและหมายความรวมถึงผู้ทำการแทน จำเลยมีอำนาจหน้าที่ตามประมวลรัษฎากรอธิบดีกรมสรรพากรมีคำสั่งที่ กค.๐๘๐๕/๓๕๖๒ ลงวันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๑๗ ตามเอกสาร +.จ.๘ ให้สมุห์บัญชีอำเภอมีอำนาจทำการตรวจสอบภาษีอากร โดยให้รายงานขออนุมัติสรรพากรจังหวัดก่อนทำการตรวจสอบ ศาลฎีกาเห็นว่าจำเลยมีอำนาจในการตรวจสอบภาษีอากรโดยอาศัยคำสั่งอธิบดีกรมสรรพากรประกอบกับประมวลรัษฎากร การรายงานขออนุมัติเป็นเพียงระเบียบปฏิบัติภายใน การที่จำเลยไม่รายงานขออนุมัติหาใช่ว่าจำเลยจะไม่มีอำนาจตรวจสอบภาษีอากรไม่ เทียบคำพิพากษาฎีกาที่ ๑๖๖๓/ ระหว่างพนักงานอัยการ กรมอัยการ โจทก์ นายสุระ ปัญจนันท์ จำเลย

พิพากษายืน