คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 337/2478

ใครเป็นผู้ซื้อ ตั้งใจเป็นผู้ซื้อแต่เอาเงินของผู้อื่นมาซื้อและให้เจ้าของเงินลงชื่อเป็นคู่สัญญาในสัญญาซื้อขายแม้มีสัญญากับเข้าของเงินว่าจะโอนที่ให้แก่ตนในภายหลังก็ไม่นับว่าตนเป็นผู้ซื้อ บุคคลจะเป็นนายหน้าให้แก่ตัวเองไม่ได้ พ.ร.บ.ฎีกาอุทธรณ์ ม.9 ข้อฎีกาซึ่งมิได้ยกขึ้นคัดค้านในชั้นศาลล่าง ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย

โจทก์จำเลยตกลงแบ่งเงินค่านายหน้าขายที่ดินคนละครึ่ง บัดนี้ขายที่ดินได้แล้วโจทก์จึงฟ้องแบ่งค่านายหน้าครึ่ง 1 ในส่วนที่จำเลยยังไม่แบ่งให้ฝ่ายจำเลยต่อสู้ว่าจำเลยเป็นผู้รับซื้อที่ดินเอง และนำสืบว่า จำเลยซื้อเองโดยเอาเงินของ อ. มาซื้อ ชั้นแรกจะใส่ชื่อจำเลยเป็นผู้ซื้อแล้วทำจำนอง อ. แต่เห็นว่าเสียค่าธรรมเนียมมาก จึงลงนาม อ. เป็นผู้ซื้อแลได้ทำสัญญาไว้ว่า อ.จะขายให้จำเลยตามราคาที่ซื้อไว้ แต่จำเลยต้องส่งดอกเบี้ยให้ อ. ร้อยละ 8 ถ้าจำเลยชำระราคาที่ดินเสร็จ อ. จะโอนที่ให้ ถ้าจำเลยงดส่งดอกเบี้ย 3 เดือนหรือไม่ชำระราคาที่ดิน สัญญาเป็นอันยกเลิก ในระวางสัญญาจำเลยมีสิทธิขายที่ดินให้ผู้อื่นได้ตามความพอใจ ราคาเกิน 20,000 บาทตกเป็นของจำเลย

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า หากจำเลยเป็นผู้ซื้อเองก็เห็นได้ว่าการเป็นนายหน้าให้แก่ตัวเองย่อมเป็นไปไม่ได้ ในสัญญาซื้อขายแลสัญญาระวางจำเลยกับ อ. ก็แสดงอยู่ในตัวชัดเจนว่าจำเลยมิได้เป็นผู้ซื้อส่วนข้อฎีกาว่าฟ้องของโจทก์เคลือบคลุมจำเลยมิได้ยกขึ้นคัดค้านชั้นศาลล่างจึงไม่รับวินิจฉัย จึงพิพากษายืนตามศาลล่างซึ่งพิพากษาให้จำเลยแบ่งค่านายหน้าให้โจทก์ตามฟ้อง