คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3388/2522

ผู้ร้องกับสามีเป็นเจ้าของทรัพย์พิพาท จำเลยเป็นบุตรของผู้ร้อง เมื่อสามีของผู้ร้องถึงแก่กรรมไปโดยมิได้ทำพินัยกรรมยกมรดกส่วนของตนให้แก่ผู้ใด ดังนั้น ส่วนที่เป็นของสามีจึงเป็นมรดกตกทอดแก่ทายาทโดยธรรมทุกคน รวมทั้งผู้ร้องซึ่งเป็นภริยาและจำเลยซึ่งเป็นบุตรด้วย เมื่อทรัพย์นั้นยังมิได้แบ่งปันกันระหว่างทายาท โจทก์ผู้เป็นเจ้าหนี้ของจำเลยตามคำพิพากษา ย่อมมีสิทธิที่จะยึดทรัพย์ดังกล่าวเพื่อบังคับชำระหนี้ได้ ผู้ร้องเป็นเพียงเจ้าของร่วมกันหามีอำนาจร้องขอให้ปล่อยทรัพย์ที่ยึดได้ไม่ ได้แต่จะร้องขอส่วนแบ่งหรือร้องขอให้กันเงินส่วนของตนออกเมื่อขายทรัพย์แล้วเท่านั้น

โจทก์ยื่นอุทธรณ์ภายในกำหนดอายุอุทธรณ์พร้อมด้วยคำขออุทธรณ์อย่างคนอนาถาระหว่างไต่สวน ก่อนศาลมีคำสั่งแต่พ้นกำหนดอายุอุทธรณ์แล้ว โจทก์ขอเสียค่าธรรมเนียมในชั้นอุทธรณ์ ศาลชั้นต้นอนุญาตและสั่งรับอุทธรณ์ของโจทก์เช่นนี้ถือได้ว่าศาลชั้นต้นสั่งชอบแล้วและไม่ขาดอายุอุทธรณ์ เพราะในระหว่างศาลชั้นต้นดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156 นั้น กฎหมายไม่ได้บังคับให้โจทก์ต้องวางเงินค่าธรรมเนียม (อ้างคำพิพากษาฎีกาที่ 679/2486 และ 22/2493)

คดีนี้สืบเนื่องมาจากโจทก์นำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดทรัพย์หลายรายการเพื่อขายทอดตลาดตามคำพิพากษาของศาลชั้นต้น เพื่อชำระหนี้ให้แก่โจทก์

ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า ทรัพย์ตามบัญชียึดทรัพย์อันดับ 6 เครื่องรับโทรทัศน์1 เครื่องอันดับ 7 จักรเย็บผ้า 1 คัน และอันดับ 9 เรือนไม้สองชั้นเลขที่ 5/6หนึ่งหลังเป็นของผู้ร้อง ขอให้ปล่อยทรัพย์ที่ยึด

โจทก์ให้การว่า ทรัพย์ที่ยึดเป็นของจำเลย ขอให้ยกคำร้อง

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ปล่อยทรัพย์ที่ยึด

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ยกคำร้องของผู้ร้อง

ผู้ร้องฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เห็นว่าผู้ร้องกับนายไล่เล็งสามีเป็นเจ้าของทรัพย์พิพาทรวมกันทั้ง 3 รายการ จะถือว่าเป็นของผู้ร้องแต่เพียงผู้เดียวหาได้ไม่ เมื่อสามีของผู้ร้องถึงแก่กรรมไปโดยมิได้ทำพินัยกรรมยกมรดกส่วนของตนให้แก่ผู้ใดดังนั้น ส่วนที่เป็นของสามีจึงเป็นมรดกตกทอดแก่ทายาทโดยธรรมทุกคน รวมทั้งผู้ร้องซึ่งเป็นภริยาและจำเลยซึ่งเป็นบุตรด้วย เมื่อทรัพย์ทั้ง 3 รายการยังมิได้แบ่งปันกันระหว่างทายาท โจทก์ผู้เป็นเจ้าหนี้ของจำเลยตามคำพิพากษา ย่อมมีสิทธิที่จะยึดทรัพย์ทั้ง 3 รายการ เพื่อบังคับชำระหนี้ได้ ผู้ร้องเป็นเพียงเจ้าของร่วมกันหามีอำนาจร้องขอให้ปล่อยทรัพย์ที่ยึดได้ไม่ ได้แต่จะร้องขอส่วนแบ่งหรือร้องขอให้กันเงินส่วนของตนออกเมื่อขายทรัพย์แล้วก็ได้ ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้ยกคำร้องของผู้ร้องชอบแล้ว ส่วนที่ผู้ร้องฎีกาว่ามีปัญหาข้อกฎหมายที่ผู้ร้องกล่าวในอุทธรณ์ แต่ศาลอุทธรณ์ไม่ยกขึ้นวินิจฉัย จึงขอให้ศาลฎีกาได้ยกขึ้นวินิจฉัยด้วย คือโจทก์ยื่นอุทธรณ์พร้อมกับคำร้องขอดำเนินคดีในชั้นอุทธรณ์อย่างคนอนาถา เมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม 2521 ซึ่งเป็นวันสุดท้ายที่จะยื่นอุทธรณ์ได้หลังจากนั้นได้มีการไต่สวนคำร้องดังกล่าวระหว่างการไต่สวนโจทก์แถลงว่าโจทก์หาเงินมาชำระค่าธรรมเนียมศาลได้แล้วไม่ติดใจขออุทธรณ์อย่างคนอนาถาต่อไป และได้นำเงินค่าธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์มาวางศาลด้วย แต่วันที่โจทก์แถลงและวางเงินนั้นเกินกว่าระยะเวลาที่จะยื่นอุทธรณ์ด้แล้ว อุทธรณ์ของโจทก์จึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย ความข้อนี้เห็นว่าโจทก์อุทธรณ์ภายในกำหนดอายุอุทธรณ์พร้อมด้วยคำขออุทธรณ์อย่างคนอนาถาระหว่างไต่สวน ก่อนศาลมีคำสั่งแต่พ้นกำหนดอายุอุทธรณ์แล้ว โจทก์ขอเสียค่าธรรมเนียมในชั้นอุทธรณ์ ศาลชั้นต้นอนุญาตและสั่งรับอุทธรณ์ของโจทก์ ถือได้ว่าศาลชั้นต้นสั่งชอบแล้วและไม่ขาดอายุอุทธรณ์ เพราะในระหว่างศาลชั้นต้นดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156 นั้นกฎหมายไม่ได้บังคับให้โจทก์ต้องวางเงินค่าธรรมเนียม ตามนัยคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 679/2486 ระหว่างนางพินหรือยุพิน ฉิมฉ่ำ โจทก์ นายแช่ม ฉิ่มฉ่ำ จำเลยและคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 22/2493ระหว่างนางเชย คชเสนี กับพวก โจทก์ นางทองอยู่ คชเสนี กับพวก จำเลย

พิพากษายืน