คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 34/2520

ในเรื่องอำนาจฟ้อง อันเป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชนนั้น แม้ไม่เป็นประเด็นที่คู่ความอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ก็มีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัยแล้วพิพากษาคดีไปได้เอง ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 142 (5)

เมื่อตามคำฟ้องปรากฏว่าโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง ศาลย่อมพิพากษายกฟ้องโจทก์เสียได้ โดยหาจำต้องปฏิบัติตามขั้นตอนที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 17, 18 ไม่

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้ฟ้องจำเลยขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนการลดและเพิ่มจำนวนหุ้นส่วนในคดีแพ่งหมายเลขแดงที่ ๑๐๔/๒๕๑๕ ในรายงานกระบวนพิจารณาคดีดังกล่าวฉบับลงวันที่ ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๑๕ โจทก์ได้ลงชื่อในรายงานกระบวนพิจารณาดังกล่าวโดยสำคัญผิด เพราะทนายโจทก์และจำเลยใช้อุบายหลอกลวงโจทก์ ขอให้ศาลพิพากษาว่า ข้อความในรายงานกระบวนพิจารณาฉบับดังกล่าวเป็นโมฆะและให้ดำเนินคดีดังกล่าวต่อไป

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ตามคำฟ้องไม่ปรากฏว่าจำเลยได้โต้แย้งสิทธิของโจทก์อย่างใด พิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า รายงานกระบวนพิจารณาดังกล่าวไม่ฝ่าฝืนต่อกฎหมายโจทก์ชอบที่จะอุทธรณ์ให้ศาลอุทธรณ์แก้ไขได้ จะยื่นฟ้องขอให้ศาลเพิกถอนรายงานกระบวนพิจารณาของศาลนั้นเองไม่ได้ พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า โจทก์ฎีกาว่า ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยไม่ตรงกับประเด็นที่โจทก์อุทธรณ์ไว้ เพราะประเด็นที่โจทก์อุทธรณ์มีว่า ศาลชั้นต้นควรรับฟ้องของโจทก์หรือไม่ควรดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๑๗, ๑๘ หรือไม่ พิจารณาแล้วเห็นว่า คำวินิจฉัยของศาลอุทธรณ์เป็นการชี้ขาดเรื่องอำนาจฟ้องของโจทก์ ซึ่งเป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน ศาลมีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัยแล้วพิพากษาคดีไปได้เองตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๑๔๒ (๕) ในกรณีเช่นนี้ศาลย่อมพิพากษาคดีไปได้โดยไม่จำต้องปฏิบัติตามขั้นตอนที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๑๗, ๑๘

พิพากษายืน