คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 372/2510

บิดามารดาของผู้เยาว์ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน ผู้เยาว์จึงไม่ใช่บุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของบิดาเมื่อปรากฏหลักฐานทางสูติบัตรและทะเบียนสำมะโนครัวว่าผู้เยาว์เป็นบุตรและมีพฤติการณ์ซึ่งเป็นที่รู้กันทั่วไป ว่า บิดามารดาผู้เยาว์เป็นสามีภริยากัน อยู่ร่วมเรือนเดียวกันโดยเปิดเผย บิดาผู้เยาว์ได้แนะนำมารดาผู้เยาว์ต่อบุคคลอื่นว่าเป็นภริยา บิดาผู้เยาว์ เคยไปที่สำนักงานทะเบียนท้องถิ่นเพื่อแจ้งการเกิดของผู้เยาว์แต่ไม่สบาย จึงต้องกลับเสียก่อนแล้วให้คนอื่นไปแจ้งการเกิดแทน ดังนี้ ฟังได้ว่า บิดาได้รับรองผู้เยาว์เป็นบุตรแล้ว จึงถือได้ว่าผู้เยาว์เป็นผู้สืบสันดาน เหมือนบุตรที่ชอบด้วยกฎหมาย

โจทก์ฟ้องว่า ผู้ตายเป็นอาของโจทก์ทั้งสอง ไม่มีทายาทอื่นใดอีกเลยนอกจากโจทก์ จำเลยทั้งสองไม่ใช่ทายาท จึงขอให้ศาลพิพากษาห้ามไม่ให้จำเลยทั้งสองเข้าเกี่ยวข้องกับทรัพย์มรดก

จำเลยที่ 1 ต่อสู้ว่า นายศิริบิดาจำเลยเป็นบุตรนางหรุ่มซึ่งเป็นน้องผู้ตาย นางหรุ่มและนายศิริตายไปแล้ว จำเลยเป็นบุตรนายศิริ จึงเป็นทายาท มีสิทธิรับมรดกแทนที่

จำเลยที่ 2 ต่อสู้ว่าเป็นบุตรนางเหลี่ยม ซึ่งเป็นน้องผู้ตายจึงมีสิทธิรับมรดกด้วย

ศาลชั้นต้นเห็นว่าจำเลยที่ 1 ไม่เป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของนายศิริและไม่ใช่บุตรที่บิดารับรองแล้ว จึงไม่มีสิทธิรับมรดกแทนที่นายศิริ และเห็นว่าจำเลยที่ 2 ไม่ได้เป็นบุตรนางเหลี่ยมจึงไม่มีสิทธิรับมรดก

จำเลยที่ 1 อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์เห็นว่าจำเลยที่ 1 เป็นบุตรนายศิริและบิดาได้รับรองแล้วจึงมีสิทธิรับมรดก

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า จำเลยที่ 1 เป็นบุตรนางนงลักษณ์กับนายอมรหรือศิริแต่นางนงลักษณ์เป็นภรรยานายอมรโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายจำเลยที่ 1 จึงไม่ใช่บุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของนายอมร แต่จะเป็นบุตรที่บิดารับรองแล้วหรือไม่นั้น ศาลฎีกาเห็นว่าหลักฐานทางสูติบัตรและทะเบียนสำมะโนครัวลงว่านายอมรหรือศิริเป็นบิดาจำเลยที่ 1 และมีพฤติการณ์ซึ่งเป็นที่รู้กันอยู่ทั่วไปว่า นางนงลักษณ์เป็นภรรยานายอมรมานานและอยู่ร่วมเรือนเดียวกันโดยเปิดเผย นายอมรได้เคยแนะนำนางนงลักษณ์ต่อบุคคลอื่นว่าเป็นภริยา ก่อนนายอมรจะตาย 4 วัน นายอมรไปที่สำนักงานทะเบียนท้องถิ่นเพื่อจะแจ้งการเกิดของจำเลยที่ 1 ด้วยตนเอง แต่ไม่สบายต้องกลับเสียก่อนแล้วให้นางไปล่ไปแจ้งแทน ดังนี้ ฟังได้ว่านายอมรได้รับรองเด็กชายโอภาศจำเลยที่ 1 เป็นบุตรแล้ว จึงถือว่าเด็กชายโอภาศจำเลยที่ 1 เป็นผู้สืบสันดานเหมือนบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของนายอมร มีสิทธิรับมรดกได้

พิพากษายืน