คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 396/2496

กู้เงินแล้วมอบที่ดินมีโฉนดให้ทำต่างดอกเบี้ย ตกลงกันว่าถ้าไม่ใช้เงินคืนภายใน 3 เดือนโอนที่ดินที่ประกันให้เป็นกรรมสิทธิ์แก่ผู้ให้กู้ดังนี้ เป็นเรื่องสัญญากู้ธรรมดานั่นเอง หาใช่เป็นสัญญาจะซื้อขายที่ดินไม่แม้จะพ้นกำหนด 3 เดือนแล้ว ไม่ใช้เงินคืนก็ตามเมื่อปรากฏว่ากู้กันเพียง 1000 บาท ส่วนที่ดินที่ประกันมีราคา 3000 บาท ผู้ให้กู้จะเอาที่ดินที่ประกันตามสัญญากันไว้ไม่ได้ ข้อตกลงเช่นนี้เป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 656 วรรค 3

คดีนี้ โจทก์ฟ้องขอให้ศาลบังคับจำเลยให้ไปจัดการโอนที่ดินที่พิพาทกันราคา 3,000 บาทแก่โจทก์

จำเลยต่อสู้ว่า เป็นเรื่องกู้เงินเอาที่ดินเป็นประกัน

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยฎีกาต่อมา

ศาลฎีกาตรวจสำนวนแล้ว ได้ความว่ามารดาจำเลยได้กู้เงินบิดาโจทก์ไป 1,000 บาท แล้วมอบที่ดินโฉนดที่ 489 ให้ทำต่างดอกเบี้ยตกลงกันว่าถ้าไม่ใช้เงินคืนภายใน 3 เดือน ยอมโอนที่ดินที่ประกันให้เป็นกรรมสิทธิ์แก่บิดาโจทก์ ซึ่งเป็นเรื่องสัญญากู้เงินธรรมดานั่นเอง หาใช่เป็นสัญญาจะซื้อขายที่ดินไม่ เมื่อปรากฏตามฟ้องว่ามารดาจำเลยเป็นหนี้เพียง 1,000 บาท ส่วนที่พิพาทมีราคา 3,000 บาท ผู้ให้กู้จะเอาที่ดินซึ่งผู้กู้ได้มอบให้ยึดถือเป็นประกันเงินกู้ ตามที่สัญญากันไว้ไม่ได้ ข้อตกลงเช่นนี้ จึงเป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 656 วรรค 3

จึงให้ยกฎีกาโจทก์ โดยพิพากษายืน