คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 399/2530

ศาลชั้นต้นพิพากษาตามยอมให้จำเลยชำระหนี้ จำเลยผิดนัดโจทก์จึงขอให้บังคับคดีและนำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินของจำเลยซึ่งจำนองไว้กับโจทก์ ผู้ร้องคัดค้านว่า ผู้ร้องเช่าที่ดินดังกล่าวจากจำเลยแล้วปลูกต้นสน ใน ที่ดินนั้นขอให้โจทก์ใช้ราคาที่ดินที่เพิ่มขึ้นแก่ผู้ร้อง ดังนี้โจทก์เป็นเพียงผู้นำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินซึ่งผู้ร้องปลูกต้นสน ลงไว้ หากต้นสน เป็นส่วนควบของที่ดินโจทก์ก็มิได้เป็นเจ้าของที่ดินดังกล่าว แม้ผู้ร้องปลูกต้นสน โดยสุจริต และค่าที่ดินเพิ่มขึ้น ผู้ร้องก็ชอบที่จะเรียกร้องจากจำเลยซึ่งเป็นเจ้าของที่ดิน หามีสิทธิเรียกเอาจากโจทก์ไม่อีกทั้งไม่มีกฎหมายบัญญัติให้ผู้เช่าที่ดินเรียกร้องเอาค่าที่ดินที่เพิ่มขึ้นเพราะผู้เช่าปลูกต้นสน ลงในที่ดินจากเจ้าหนี้ของเจ้าของที่ดินนอกจากนี้โจทก์มิได้นำยึดต้นสน ที่ผู้ร้องปลูกในที่ดินพิพาท จึงไม่กระทบกระทั่งถึงสิทธิของผู้ร้องเกี่ยวกับต้นสน ที่ผู้ร้องปลูกในที่ดินดังกล่าว.

กรณีสืบเนื่องจากศาลชั้นต้นพิพากษาตามยอมให้จำเลยชำระหนี้แก่โจทก์จำเลยผิดนัดไม่ชำระหนี้ โจทก์จึงขอให้บังคับคดีและนำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินของจำเลยซึ่งจำนองไว้กับโจทก์เพื่อขายทอดตลาดชำระหนี้

ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า ผู้ร้องเช่าที่ดินดังกล่าวจากจำเลยแล้วปลูกต้นสนจำนวน 500 ต้นลงบนที่ดินนั้นโดยสุจริต คิดเป็นเงิน150,000 บาท การที่โจทก์ขอบังคับคดีเอาจากที่ดินซึ่งมีมูลค่าเพียง15,000 บาท โจทก์จึงต้องใช้ราคาที่ดินที่เพิ่มขึ้นแก่จำเลย

โจทก์คัดค้านว่า โจทก์นำยึดเฉพาะที่ดินเท่านั้น มิได้นำยึดต้นสนด้วย และผู้ร้องเป็นเพียงผู้เช่าที่ดินจากจำเลย กรณีมิใช่ผู้ร้องปลูกต้นไม้ในที่ดินของผู้อื่นโดยสุจริตจตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1314 ประกอบด้วยมาตรา 1310จึงไม่มีสิทธิเรียกให้โจทก์ใช้ค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้นเป็นเรื่องที่ผู้ร้องจะว่ากล่าวกับจำเลยผู้เป็นเจ้าของโดยตรง

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำร้อง

ผู้ร้องอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

ผู้ร้องฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า "โจทก์เป็นเพียงผู้นำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินซึ่งผู้ร้องปลูกต้นสนลงไว้ หากต้นสนนั้นเป็นส่วนควบของที่ดิน โจทก์ก็มิได้เป็นเจ้าของที่ดินที่ผู้ร้องปลูกต้นสนนั้นแต่อย่างใด ที่ดินดังกล่าวจำเลยเป็นเจ้าของ ดังนี้ แม้ผู้ร้องปลูกต้นสนโดยสุจริตในที่ดินที่โจทก์นำยึด และค่าแห่งที่ดินเพิ่มขึ้น ผู้ร้องก็ชอบที่จะเรียกร้องเอาค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้นนั้นจากจำเลยซึ่งเป็นเจ้าของ หามีสิทธิเรียกร้องจากโจทก์ซึ่งมิใช่เจ้าของที่ดินไม่ อีกทั้งหามีกฎหมายบัญญัติให้ผู้ร้องซึ่งเป็นผู้เช่าที่ดินเรียกเอาค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้นเพราะผู้ร้องปลูกต้นสนลงในที่ดินที่เช่าจากโจทก์ผู้เป็นเจ้าหนี้ของเจ้าของที่ดินไม่ อนึ่งที่ผู้ร้องนำสืบว่า ผู้ร้องกับนายวิเชียรร่วมหุ้นกันเช่าที่ดินดังกล่าวของจำเลยปลูกต้นสนเพื่อตัดขายเป็นรายได้ของผู้ร้องและนายวิเชียรนั้น โจทก์ก็มิได้นำยึดต้นสนที่ผู้ร้องปลูกในที่ดินดังกล่าว การที่โจทก์นำยึดที่ดินนี้จึงไม่กระทบกระทั่งถึงสิทธิของผู้ร้องเกี่ยวกับต้นสนที่ผู้ร้องปลูก ผู้ร้องไม่มีสิทธิเรียกร้องเอาค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้นจากโจทก์"

พิพากษายืน.